ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Πώς το Independence Day άλλαξε για πάντα το κινηματογραφικό σου καλοκαίρι

Δύσκολο να φανταστείς ένα κινηματογραφικό καλοκαίρι χωρίς ταινίες-γεγονότα, αλλά δεν ήταν πάντα έτσι τα πράγματα. Τα άλλαξε το Independence Day πριν 25 χρόνια.

Τον Μάιο του 2016, ο Magneto κατέστρεψε τη Brooklyn Bridge της Νέας Υόρκης, με το World Trade Center να στέκεται όρθιο στο φόντο. Τα γραφικά ήταν καλοφτιαγμένα και η στιγμή θα έπρεπε να είναι χαρακτηριστική, αλλά ακόμα κι αν όλοι πρόλαβαν να καταλάβουν τι έβλεπαν τα λίγα εκείνα δευτερόλεπτα, μετά από τόσον κινηματογραφικό ορυμαγδό δύσκολα μπορεί πια να πιαστεί η ανάσα σου. Μόνο το Λονδίνο να λάβουμε υπόψιν ως de facto μέρος που θα κοιτάξεις να φέρεις ανάποδα εάν η ταινία καταστροφής σου επηρεάζει και την Αγγλία, έχουμε να μετρήσουμε 11 τουλάχιστον φορές που έγιναν όλα στάχτη και μπούρμπερη. Πώς να μην πάθεις ανοσία;

Για ν’ αρχίσει όμως το Λονδίνο να καταποντίζεται με την πρώτη ευκαιρία, μία ταινία είχε στρώσει πρώτα τον δρόμο για να μπορούν να περάσουν τα disaster movies στην κατηγορία των event movies. Δεν πρόκειται φυσικά για κάποιο ξεχωριστό είδος κινηματογράφου, όπως το δράμα, η κωμωδία ή η περιπέτεια. Απλά αυτό που πέτυχε το ‘Independence Day’ το 1996, έθεσε νέες βάσεις για τις απαιτήσεις των blockbuster που θα ακολουθούσαν, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες που τα στούντιο θέλουν ιδανικά να έχουν μία μεγάλη εισπρακτική επιτυχία μέχρι τις αρχές του Ιούλη. Κι αν η έννοια του “summer blockbuster” ήρθε το 1975 με το ‘Jaws’ του Steven Spielberg, ο όρος είχε διαφορετικό αέρα μετά τη νίκη του σκηνοθέτη Ronald Emmerich εναντίον των άτιμων εξωγήινων, που τόλμησαν ν’ ανατινάξουν τον Λευκό Οίκο για να περάσουν το μήνυμα τους.

Ο Emmerich και η 20th Century Fox όμως, δεν περίμεναν την πρεμιέρα για να αφήσουν το moneyshot της ταινίας να μιλήσει από μόνο του. Είναι καλό το word-of-mouth, αλλά δε ρισκάρεις όταν μπορείς να κάνεις τους πάντες να παραμιλάνε πριν καν πλησιάσουν την αίθουσα. Αφού ο Emmerich έπεισε τη Fox ότι ένα στιγμιότυπο καταστροφής του Λευκού Οίκου θα ήταν το δυνατότερο προωθητικό χαρτί που θα μπορούσε ποτέ να έχει η ταινία, το στούντιο έκανε πέρα τις αναστολές του για την παράτολμη για τα δεδομένα της εποχής κίνηση και έδωσε την έγκριση. Ρίχ’ το, Ronald. Κι εμείς θα φροντίσουμε να μην υπάρξει μάτι αμερικάνικο που να μην το έχει δει μέχρι την πρεμιέρα.

Ο Ronald χρησιμοποίησε μία γιγάντια μινιατούρα για να το ρίξει τελικά – οι υπολογισμοί για το απαγορευτικό κόστος κάθε σκηνής οπτικών εφέ ήταν στα $150.000, αλλά ο Emmerich κατάφερε να το φέρει στα $40.000 χρησιμοποιώντας μινιατούρες και ελεγχόμενες εκρήξεις – και το στούντιο με τη σειρά του έπιασε και το έβαλε σε ό,τι διαφημιστικό μέσο μπορούσε να επιστρατεύσει.

Αποφασίστηκε, επίσης, για πρώτη φορά να δοκιμάσουν να διαφημίσουν την ταινία στο διάλειμμα του Super Bowl. Τίποτα καινούριο σήμερα που έχουμε μέχρι και 12 τρέιλερ να κάνουν πρεμιέρα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, αλλά το ‘Independence Day’ ήταν η πρώτη ταινία που διαφημίστηκε με τον τρόπο αυτό, δίνοντας 1,3 εκατομμύριο δολάρια για να παίξει το teaser της στο σλοτ.

Δεν ήταν μόνο η περίοπτη θέση της ανατίναξης την ιστορικής μέρας της 4ης Ιουλίου στο teaser που προκάλεσε αίσθηση. Ήταν και η προτροπή στους θεατές να γιορτάσουν τη μέρα εκείνη σα να είναι η τελευταία επέτειος της Ανεξαρτησίας που θα μπορούσαν να γιορτάσουν ποτέ. Το θέμα ήταν πια προσωπικό.

Μπορεί να πρόσεξες ότι η ονομασία της ταινίας που παρουσιάζεται στο teaser είναι ‘ID4’. Αυτό συνέβαινε ακόμα σ’ εκείνη τη φάση, γιατί η Fox δεν ήθελε να διεκδικήσει τον τίτλο από την Warner Bros. Η WB είχε δώσει ίδιο τίτλο σε ταινία της του 1983 και αναγκαστικά θα έπρεπε ν’ αγοράσουν απ’ αυτήν τα δικαιώματα. Μαντέψτε, λοιπόν, για ποιο λόγο γράφτηκε ο πασίγνωστος, εμψυχωτικός λόγος του Προέδρου Whitmore, ενώ δεν υπήρχε στο αρχικό σενάριο. Ο Dean Devlin, σεναριογράφος της ταινίας μαζί με τον Emmerich, σκέφτηκε να γράψει έναν μονόλογο-σαματά, που θα περιείχε τις πολυπόθητες λέξεις, σε μια προσπάθεια να πειστεί το στούντιο να κυνηγήσει τα δικαιώματα. Και δεν έτυχε και πέτυχε.

Ο λόγος του Whitmore έντυσε το μεγάλο τρέιλερ της ταινίας, κατέκλυσε τις αμερικανικές τηλεοράσεις και ξεσήκωσε το κοινό για τον καθοριστικό αγώνα της ανθρωπότητας. Πατάνε τα πάτρια τη μέρα της λευτεριάς; Στα όπλα. Στο μεταξύ, τα πόστερ συνέχιζαν να απεικονίζουν χαρακτηριστικά επαπειλούμενα μέρη και προειδοποιούσαν να μην κάνεις κανένα αστείο και κανονίσεις τίποτα άλλο εκείνο τον Αύγουστο. Έπρεπε να είσαι διαθέσιμος να δεις κάτι που δεν είχες δει ποτέ ξανά.

Το merchandise από την άλλη, έδινε κι έπαιρνε. T-Shirts με τον άμοιρο Λευκό Οίκο, κούπες, πουκάμισα πιλότων για μαχητικά, άπειρες φιγούρες τόσο των δικών μας μαχητικών όσο και των εξωγήινων, κάρτες, μέχρι και κόμικ από τη Marvel είχε το πρόγραμμα.

Το ‘Independence Day’ όμως, δεν είχε ανακαλύψει την πυρίτιδα.  Δεν ήταν καν η μοναδική ταινία καταστροφής εκείνο το καλοκαίρι. Είχε παρέα και το ‘Twister’, άλλη μία ταινία που δε βασίστηκε σε αστρονομικό budget και all-star καστ, αλλά κατάφερε να σκίσει.

Ταινίες καταστροφής είχαν ήδη υπάρξει πολλές, ειδικά τη δεκαετία των ‘70s, με το ‘Towering Inferno’ του ‘74 μάλιστα, να είναι βασική επιρροή του Emmerich για την ταινία. Όπως όμως είχαν γράψει οι LA Times που είχαν ρωτήσει τον καθηγητή Ψυχολογίας των Μέσων, Stuart Fischoff, τότε, το μυστικό κρυβόταν αλλού. “Η ταινία αυτή εμβαθύνει σε αρχέτυπες ανάγκες και μύθους. Υπάρχει η σκέψη ότι εμείς, ως άνθρωποι, έχουμε κατακερματιστεί από την πρωτόγονη εποχή. Οτιδήποτε μπορεί να μας παρέχει την ψευδαίσθηση της ενότητας θα είναι ελκυστικό”. Έχουμε ανάγκη να νιώσουμε πως όσα μας χωρίζουν δε θα έχουν καμία σημασία μπροστά σ’ έναν κοινό εχθρό.

Κάπως έτσι έγινε χώρος για να αντιμετωπίσουμε σε όρους blockbuster το ‘Armageddon’ που ήρθε λίγα χρόνια αργότερα, την ‘Ολέθρια Σύγκρουση’ από δύο άλλους κομήτες την ίδια χρονιά, την καταστροφή ‘Μετά την Επόμενη Μέρα’, τις συνέπειες του ‘2012’, αλλά και την παγκόσμια απειλή των Decepticons, του Ultron και του Apocalypse, συνήθως δε με τις πρώτες ζέστες του Μάη.

Κι αν έχουμε πάθει πλέον ανοσία από τα αξιοθέατα που ξέρουν πολύ καλά πια πώς να γκρεμίζονται εντυπωσιακά, οι αριθμοί σε εισπράξεις και χρόνια δε δείχνουν ότι θα βαρεθούμε κάποια στιγμή σύντομα να ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να ξεπεράσουμε κοινά εμπόδια. Eίτε αυτά έρχονται υπό τη μορφή φυσικών καταστροφών, είτε από έναν γαλαξία πολύ, πολύ μακριά.

Πηγές: denofgeek.com, imdb.com, boxofficemojo.com, ‘Independence Day’ commentary