Historica, ένα νοσταλγικό ταξίδι στην ιστορία της ποδηλασίας

Θα πάμε σχεδόν έναν αιώνα πίσω, τότε που τα Δωδεκάνησα τελούσαν υπό ιταλική κατοχή (η λεγόμενη Ιταλοκρατία διήρκεσε 31 χρόνια, από το 1912 μέχρι το 1943) και συγκεκριμένα στο 1932, έτος κατασκευής από τους Ιταλούς στην πόλη της Ρόδου του σταδίου “Arena del Sole” (η αρένα του ήλιου).

Το στάδιο, σε σχήμα “U” και με κερκίδες στις τρεις πλευρές του, κάλυπτε τις ανάγκες ποδοσφαιρικού γηπέδου και ποδηλατοδρόμιου (το οποίο, εκτός από ποδηλατικούς αγώνες, φιλοξενούσε και αγώνες με μοτοσακό).

Όπως ήταν φυσιολογικό, η παρουσία του ποδηλατοδρόμιου, προσέλκυσε τους πρώτους ντόπιους ερασιτέχνες που ασχολήθηκαν με το άθλημα της ποδηλασίας, χτίζοντας σιγά-σιγά μια παράδοση που αυξήθηκε κατακόρυφα μετά την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων το 1947 στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Μην ξεχνάμε ότι το ποδηλατοδρόμιο της Ρόδου ήταν το μοναδικό σε όλη την Ελλάδα μέχρι το 1991, όταν κατασκευάστηκε το Ολυμπιακό Ποδηλατοδρόμιο στην Αθήνα, ως εγκατάσταση των Μεσογειακών Αγώνων της ίδιας χρονιάς.

Από το 1954 και μετά, άρχισαν να γίνονται στη Ρόδο τα πανελλήνια πρωταθλήματα κυρίως της πίστας, αλλά μερικές φορές και του δρόμου, με τις τοπικές ομάδες – όπως ήταν αναμενόμενο – να ξεχωρίζουν. Σε όλα αυτά συνέβαλαν το μέγεθος του νησιού, το καλό οδικό δίκτυο και η μορφολογία του, αφού διαθέτει τόσο επίπεδα τμήματα όσο και ανηφόρες.

Όπως είχε χαρακτηριστικά δηλώσει ο Γιώργος Βογιατζής σε παλαιότερη συνέντευξή του στο “The Cycling Journal”, «τις δεκαετίες του ’50, του ’60 και του ’70, ήταν γοητευτικό να ασχολείται κανείς με την ποδηλασία στη Ρόδο. Όλοι δοκίμαζαν την τύχη τους σε αυτό το άθλημα, άλλος για μικρότερο και άλλος για μεγαλύτερο διάστημα».

Είναι αμέτρητες οι ιστορίες που έχουν να αφηγηθούν οι παλαιότεροι για εκείνες τις μέρες. Όπως διηγείται ο Ροδίτης Μιχάλης Κούντρας, ζωντανός θρύλος της ποδηλασίας που μεσουράνησε τη δεκαετία του ’70, όταν ήταν νεαρός αθλητής του Κολοσσού, ο γυμναστής τους, Βασίλης Λεβέντης, μετά το τέλος της προπόνησης έδινε σε όλους από ένα κουτάκι γάλα ΣΙΣΣΥ. Οι δε αθλητές που έρχονταν στο νησί για να πάρουν μέρος στους αγώνες πίστας, έμεναν για μια-δυο εβδομάδες στα δωματιάκια κάτω από τις κερκίδες του βοηθητικού γηπέδου.

Όλοι στο νησί θυμούνται τον Φραντζή Ψαρρό, με το ιστορικό μαγαζάκι στην παλιά πόλη, όπου υπήρχε οτιδήποτε μπορούσε να χρειαστεί κάποιος για το ποδήλατό του, από ανταλλακτικά μέχρι τροχούς, από σαμπρέλες μέχρι αλυσίδες, τα πάντα! Ο Φραντζής, αφοσιωμένος στην ποδηλασία, μιλούσε ιταλικά όπως όλοι οι Ροδίτες της γενιάς του, άκουγε τις μεταδόσεις του Γύρου Ιταλίας από ραδιόφωνο παγκόσμιας λήψης και μετέφερε τα νέα και την εξέλιξη του αγώνα σε όλους τους υπόλοιπους.

Μικροί και μεγάλοι μαζεύονταν στο μαγαζί του, για να ακούσουν τον ίδιο και τον ξάδερφό του, τον περίφημο «αξά», να διηγούνται ιστορίες για τους Τζώληδες, τον Νταουσανάκη (ο οποίος έφυγε από τη ζωή πριν λίγες μέρες, στα 86 του χρόνια), τον Κελέπιλερ, τον Μπαλτζή το «Γαλλάκι», τον «Κοκκινομάγουλο» και πολλούς άλλους. Όλες αυτές οι αφηγήσεις για τους πρωταγωνιστές, τους πιονέρους αν προτιμάτε, του αθλήματος, έμειναν χαραγμένες στον νεαρό τότε αθλητή του «ΔΑΝΣ Δωριέα», Γιώργο Βογιατζή και αποτέλεσαν το έναυσμα για τη δημιουργία της Historica πολλά χρόνια αργότερα.

Από την L’Eroica στην Historica

Ο Γιώργος Βογιατζής υπήρξε αθλητής πρώτα του ΔΑΝΣ Δωριέα και στη συνέχεια πήρε μεταγραφή στον Διαγόρα, κάτι πρωτάκουστο για την εποχή, αφού τότε οι αθλητές ήταν «δέσμιοι» των σωματείων στα οποία ανήκαν. Ξεκίνησε την αγωνιστική του καριέρα το 1975 και την ολοκλήρωσε το 1987.

Για όσα έκανε από εκεί και μετά σχετικά με το ποδήλατο, θα μιλήσουμε σε άλλη ενότητα, στη συνέχεια του κειμένου. Προς το παρόν, θα ασχοληθούμε με το πώς προέκυψε η Historica. Και για να βρούμε την αφετηρία της, θα πρέπει να πάμε δέκα χρόνια πίσω, στο 2015.

Ήταν τότε που ο Βογιατζής ταξίδεψε στην Ιταλία για να πάρει μέρος στην L’Eroica, μια μη αγωνιστική ποδηλατική διοργάνωση που διεξάγεται κάθε χρόνο από το 1997 στην επαρχία της Σιένα, στην Τοσκάνη. Εκεί συγκεντρώνονται λάτρεις του vintage ποδηλάτου από όλον τον κόσμο και τρέχουν σε μια διαδρομή, η οποία κινείται πάνω-κάτω στους ίδιους δρόμους με το γνωστό μας Strade Bianche, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν και αρκετοί χωματόδρομοι (sterrati).

Ερασιτέχνες όλων των ηλικιών, φτάνουν στο χωριό Gaiole in Chianti (σημείο εκκίνησης και τερματισμού της L’Eroica) με τα παλιά τους ποδήλατα (από το 1987 και πριν, σύμφωνα με τον κανονισμό), ντυμένοι και εξοπλισμένοι ανάλογα, απολαμβάνοντας αυτή την τόσο ιδιαίτερη «αναβίωση» άλλων εποχών.

Η πρόσκληση είχε έρθει από τον Massimo Faggin, μέλος της οικογένειας στην οποία ανήκει η ιταλική εταιρεία κατασκευής ποδηλάτων “Faggin” και προσωπικός φίλος του Βογιατζή. Ο Γιώργος έψαξε τότε στην αποθήκη του ένα ποδήλατο Faggin που είχε, το τελευταίο με το οποίο είχε τρέξει ως αθλητής μέχρι τις αρχές του 1988 και το συναρμολόγησε ξανά. Με αυτό το ποδήλατο έτρεξε στην L’Eroica με βροχή και η όλη εμπειρία του άρεσε τόσο πολύ, ώστε κράτησε το ποδήλατο λερωμένο όπως ήταν με τις λάσπες!

Εκείνο όμως που τον ενθουσίασε περισσότερο και από τον ίδιο τον αγώνα, ήταν η συνολική εικόνα του χωριού, όπου όλα τα καταστήματα, αλλά και τα παράθυρα των σπιτιών, «ήταν στολισμένα στο χρώμα και το άρωμα της L’Eroica», όπως χαρακτηριστικά είχε πει στον Νάσο Τριανταφύλλου, στη συνέντευξή του στο “The Cycling Journal”, λίγες εβδομάδες πριν το ξεκίνημα της πρώτης Historica το 2018 στη Ρόδο. Γιατί ήταν ακριβώς η παρουσία του στην L’Eroica και η όλη αίσθηση της νοσταλγίας που απέπνεε η διοργάνωση, που τον ενέπνευσαν να δημιουργήσει κάτι ανάλογο και στο νησί του.

Το όραμα γίνεται πραγματικότητα

Ο Γιώργος Βογιατζής, γοητευμένος από όσα είχε δει στην L’Eroica, αποφάσισε να κάνει κάτι αντίστοιχο στη Ρόδο. Αφού ξεπέρασε πολύ γρήγορα τον προβληματισμό του για το γεγονός ότι στο νησί δεν υπήρχαν πλέον χωματόδρομοι (όπως στην Τοσκάνη), κάτι που θα άλλαζε σημαντικά τη φυσιογνωμία της εκδήλωσης, κατέληξε πως κάθε τόπος έχει τα δικά του χαρακτηριστικά και είναι στο χέρι του κάθε διοργανωτή να τα αναδείξει. Έτσι λοιπόν, μαζί με τους στενούς του συνεργάτες, την Νεμρά Μπάστιαλι και τον Μιχάλη Καρπαθάκη, ξεκίνησαν να δουλεύουν για την πραγματοποίηση του δικού τους οράματος.

Ο Βογιατζής είχε ήδη μεγάλη εμπειρία από ποδηλατικές διοργανώσεις, κάτι που τον βοήθησε στο στήσιμο της Historica. Από τοπικούς και πανελλήνιους αγώνες διαφόρων κατηγοριών στο νησί, μέχρι το International Tour of Rhodes, έναν διεθνή αγώνα από το 1995 μέχρι το 2003, από τον οποίον παρέλασαν πολύ μεγάλα ονόματα και ομάδες, με τέτοιες startlists που σήμερα θα τις ζήλευε οποιαδήποτε ποδηλατική διοργάνωση στην Ελλάδα, αλλά και πάρα πολλές στο εξωτερικό. Ενδεικτικά αναφέρω τους Fabian Cancellara, Bradley Wiggins, Ryder Hesjedal, Frank Schleck, Michael Rogers, Nicola Minali, Jan Svorada, Tom Steels, Magnus Bäckstedt, αλλά και τους δικούς μας Βασίλη Αναστόπουλο και Γιάννη Ταμουρίδη.

Όσο για τις ομάδες, αρκεί να παραθέσω τα ονόματα των Lampre, Mapei, CSC και Gerolsteiner για να καταλάβουμε τη δυναμική εκείνου του αγώνα (του χωρίς αμφιβολία κορυφαίου αγώνα που έχει διοργανωθεί ποτέ στην Ελλάδα). Επίσης, το 1996, στα τρία πρώτα ετάπ του Γύρου Ιταλίας που είχαν διεξαχθεί στην Ελλάδα, ο Βογιατζής είχε κάνει την τεχνική ανάλυση ως expert στις τηλεοπτικές μεταδόσεις της ΕΡΤ δίπλα στον Γιάννη Μαμουζέλο.

Είχε λοιπόν όλες τις βάσεις και τα προσόντα για να παρουσιάσει μια πραγματική ποδηλατική γιορτή που κινήθηκε σε τρεις άξονες: την έκθεση μοναδικών παλαιών ποδηλάτων και ιστορικών αναμνηστικών του παρελθόντος, την ταυτόχρονη παρουσία θρυλικών μορφών από διαφορετικές εποχές της ελληνικής ποδηλασίας και την ανάδειξη μέσα από μια ποδηλατική διαδρομή του πανέμορφου νησιού της Ρόδου, γενέτειρας πολλών πρωταθλητών και πάλαι ποτέ επίκεντρου του αθλήματος στη χώρα μας.

Όλα ετοιμάστηκαν και η πρώτη Historica (12-14 Οκτωβρίου 2018) έγινε πραγματικότητα. Η ανταπόκριση ήταν μεγάλη και η συνάντηση τόσων θρύλων του αθλήματος μαζί (ακόμα και από ανθρώπους που είχαν να ασχοληθούν με την ποδηλασία 30 και 40 χρόνια, αλλά ξαφνικά βρέθηκαν να ψάχνουν στα συρτάρια τους ξεχασμένες φωτογραφίες από ένδοξες στιγμές του μακρινού παρελθόντος), άκρως συγκινητική.

Οι παρουσίες πολλές και εκλεκτές. Από τους παλαιότερους, ο Μιχάλης Γκιτάκος (85 ετών) που ξεκίνησε την καριέρα του τη δεκαετία του ’40 (ΑΕΝ, ΑΕΚ και κατόπιν αρχηγός της εθνικής ομάδας) και ο Ηλίας Κακλαμάνος στα 82 του (αθλητής και προπονητής του Παναθηναϊκού).

Από τον Παναθηναϊκό οι Γιάννης Νταουσανάκης, Τάσος Καραμανίδης, Γιώργος Παγούνας και Άγγελος Καπετανόπουλος. Από την ΑΕΚ οι Στέλιος Βάσκος και Χρήστος Κοβάνης. Από τον Ερμή Μαρκόπουλου ο Γιώργος Πρίφτης και από τον Δωριέα Ρόδου ο Γιάννης Μαστορίδης. Από τον Κολοσσό Ρόδου οι Κυριάκος Καραγιάννης, Γιάννης Πανάγος, Βασίλης Κουγιός, Μιχάλης Κρομμύδας, Βασίλης Χατζημιχάλης και φυσικά ο μεγάλος Μιχάλης Κούντρας, που σύμφωνα με τον Γκιτάκο «θα μπορούσε να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής». Από τον ΠΟ Πατρών ο τεράστιος Κανέλλος Κανελλόπουλος, τον οποίο όλοι οι συναθλητές του αναγνωρίζουν ως τον κορυφαίο των κορυφαίων.

Ανάμεσά τους και ο αναμορφωτής της ελληνικής ποδηλασίας, Τσέχος Πάβελ Ντόλεζαλ, προπονητής της εθνικής ομάδας από το 1984 μέχρι το 1988. Και βέβαια, ο Massimo Faggin με τη σύζυγό του, Cristina. Φαντάζομαι, τα περισσότερα ονόματα που διαβάσατε, είναι άγνωστα στην πλειοψηφία, όμως πρόκειται για την ίδια την ιστορία του αθλήματος στη χώρα μας. Μαζί τους και πολλοί άλλοι που πήραν μέρος στην Historica τα επόμενα χρόνια, όπως οι Παντελής Μανίκαρος (Διαγόρας), Νίκος Λουλούκος (ΑΕΚ), Αντώνης Μαρκομπότσαρης (ΑΕΚ) και Βασίλης Νταλίπης (ΑΕΚ). Όλοι τους πρωταγωνιστές στην ελληνική ποδηλασία σε δύσκολα χρόνια, με λιγοστά εφόδια, ελλιπή καθοδήγηση, αλλά με αγνή αγάπη για το άθλημα και αφοσίωση σε αυτό.

Η έκθεση φιλοξενήθηκε στη νέα πτέρυγα του Νεστορίδειου Μέλαθρου, με ποδήλατα από το 1870 έως και το 1980, παλαιό ποδηλατικό ρουχισμό (ιστορικές φανέλες, κάσκες κλπ), ταμπλό με αποκόμματα εφημερίδων των δεκαετιών 1960-1980 και πλούσιο φωτογραφικό υλικό εκείνης της εποχής.

Την έκθεση επισκέφθηκαν και πολλά σχολεία, με εκατοντάδες μαθητές και μαθήτριες να θαυμάζουν τα ποδηλατικά «κειμήλια» και να ακούνε τον Γιώργο Βογιατζή να τους διηγείται την ποδηλατική ιστορία της Ρόδου. Και βέβαια, η κορύφωση ήρθε την τελευταία ημέρα της Historica, όταν τα ατσάλινα ποδήλατα βγήκαν από τα σταντ της έκθεσης και φορέθηκαν και πάλι οι μάλλινες φανέλες.

Η διαδρομή των 50 χιλιομέτρων, με όλους τους θρύλους της ελληνικής ποδηλασίας παρόντες, ξεκίνησε μπροστά από το Δημαρχείο της Ρόδου, πέρασε μέσα από τη γεμάτη τουρίστες παλιά πόλη, κατευθύνθηκε νοτιοδυτικά, κάνοντας στάση στον Θεολόγο, όπου η τοπική κοινότητα είχε ετοιμάσει θερμή υποδοχή σε όλους τους συμμετέχοντες και στη συνέχεια επέστρεψε στην πόλη για να τερματίσει στο Νεστορίδειο Μέλαθρο.

Η συγκίνηση και η νοσταλγία «πρωταγωνίστησαν» στην ποδηλατοβόλτα, με τον Στέλιο Βάσκο να θυμάται τα νιάτα του και να επιταχύνει συνεχώς τον ρυθμό του, θέλοντας να πάρει μια ακόμη πρωτιά! Αμέσως μετά βγήκαν οι αναμνηστικές φωτογραφίες και η πρώτη Historica πέρασε στην ιστορία, για να γίνει όμως από τότε θεσμός (διεξάγεται κάθε χρόνο, εκτός από το 2020 λόγω Covid).

Η φετινή Historica

Αφού κάναμε αυτή τη μικρή αναδρομή πρώτα στην ποδηλατική ιστορία της Ρόδου, στη συνέχεια στην L’Eroica που αποτέλεσε την έμπνευση για τη δημιουργία της Historica και τέλος, στην πρώτη διοργάνωση του 2018, ήρθε η στιγμή να αναφερθούμε στα όσα όμορφα και ζηλευτά ζήσαμε φέτος στην 7η έκδοση αυτής της υπέροχης εκδήλωσης για τους λάτρεις των vintage ποδηλάτων.

Μιας εκδήλωσης, που όπως θα καταλάβετε στη συνέχεια, ξεφεύγει τελείως από το αμιγώς ποδηλατικό ενδιαφέρον, συνδυάζοντας έντονα τα αθλητικά, εκπαιδευτικά, πολιτιστικά, ιστορικά, τουριστικά και γαστρονομικά στοιχεία, σε μια πραγματική γιορτή στο νησί των Ιπποτών.

Για μια ακόμη χρονιά, η Historica ξεκίνησε με την έκθεση των vintage ποδηλάτων, που διήρκεσε από τις 15 μέχρι και τις 26 Οκτωβρίου και φιλοξενήθηκε στη νέα πτέρυγα του Νεστορίδειου Μέλαθρου. Στις 18 Οκτωβρίου διοργανώθηκε η ποδηλατική γιορτή για τα παιδιά στην πλατεία Ενυδρείου (με ζωγραφική, μουσικές, πολύ παιχνίδι και κλήρωση ενός ποδηλάτου για έναν τυχερό μικρό), ενώ η ποδηλατοβόλτα έγινε την τελευταία ημέρα, στις 26 Οκτωβρίου. Μαζί με τον Νάσο Τριανταφύλλου, μπήκαμε στην έκθεση το πρωί της 24ης Οκτωβρίου και είδαμε να ξετυλίγονται μπροστά μας χρυσές σελίδες της ελληνικής ποδηλασίας, μέσα από αποκόμματα εφημερίδων και φωτογραφίες της εποχής.

Την ώρα που θαυμάζαμε ένα “Hobby Horse” του 1819, ένα “Penny Farthing” του 1870, το θρυλικό Molvedo με το οποίο ο Μιχάλης Κούντρας έτρεξε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 στο Μόντρεαλ, αλλά και διάφορα Fidusa από τα θαυματουργά χέρια του Γιώργου Βογιατζή, εκείνος ήταν απασχολημένος πρώτα με την ξενάγηση των μικρών μαθητών στην έκθεση και στη συνέχεια με την αφήγηση της ποδηλατικής ιστορίας της Ρόδου. Πολλά σχολεία, δημοτικά και γυμνάσια, επισκέφθηκαν την έκθεση, συνολικά πάνω από 600 μαθητές και μαθήτριες πέρασαν από τον χώρο, με τον ενθουσιασμό και το ενδιαφέρον ζωγραφισμένο στα πρόσωπά τους.

Να πούμε εδώ ότι στις προηγούμενες διοργανώσεις της Historica, ο αριθμός των μαθητών ξεπερνούσε κάθε χρονιά τους 1.600 (φέτος κάποια γραφειοκρατικές καθυστερήσεις από τους αρμόδιους φορείς είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση των σχολείων που προσήλθαν στην έκθεση). Είναι πάντως εντυπωσιακό το γεγονός ότι συνολικά, όλα αυτά τα χρόνια, από το 2018 μέχρι και σήμερα, ο αριθμός των επισκεπτών μόνο από τα σχολεία, έχει ξεπεράσει τους 10.000!

Κάτι επίσης πολύ χρήσιμο και αξιέπαινο ως σκέψη και πρωτοβουλία, ήταν το σύντομο μάθημα ασφάλειας και σωστής οδικής συμπεριφοράς με το ποδήλατο, που έδωσαν στα πιτσιρίκια ο υποδιοικητής της Τροχαίας Ρόδου και μια συνάδελφός του, παρουσιάζοντας τους πιθανούς κινδύνους που θα συναντήσουν στους δρόμους, υπενθυμίζοντας την υποχρεωτική χρήση του κράνους και εστιάζοντας στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και τη βιώσιμη κινητικότητα.

Το απόγευμα του Σαββάτου έφτασε από τη γειτονική Τουρκία ένα γκρουπ 36 ατόμων, με τα ποδήλατα και τον εξοπλισμό τους για να πάρουν μέρος στην ποδηλατοβόλτα της Κυριακής. Τους γνωρίσαμε το ίδιο βράδυ, στην παλιά πόλη, όπου φάγαμε όλοι μαζί στο εστιατόριο “Mama Sofia”, το οποίο ανήκει στον Σταύρο Ζουρούδη, συμμαθητή του Γιώργου Βογιατζή! Το πρωί της Κυριακής ήταν όλα έτοιμα για την κορύφωση της Historica. Στην πλατεία Δημαρχείου είχε στηθεί ένα μοναδικό street-event με αθλητικά εργαστήρια και δράσεις ελεύθερης συμμετοχής.

Μια γιορτή για όλους, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας ή ικανοτήτων, σε αθλήματα όπως η τοξοβολία, το τένις, το βόλεϊ, το μπάσκετ, ο στίβος, η πυγμαχία, το ράγκμπι, αλλά και το σκάκι, η yoga, το ζίου ζίτσου, το wind surf και άλλα.

Σε αυτό το πολύχρωμο φόντο, με δεκάδες πιτσιρίκια να παίζουν και να διασκεδάζουν, άρχισαν να συγκεντρώνονται οι ποδηλάτες της Historica και μαζί τους, μια σειρά από υπέροχα αυτοκίνητα αντίκες, εκπροσωπώντας τους ΦΙΟΡ (Φίλοι Ιστορικών Οχημάτων Ρόδου). Η ιδέα – απόλυτα πετυχημένη – ήταν το vintage ποδηλατικό «πελοτόν» να συνοδεύεται από την ανάλογη vintage «κολώνα αυτοκινήτων».

Αφού συγκεντρώθηκαν όλοι στην εκκίνηση, μετά από τις πρώτες αναμνηστικές φωτογραφίες, ξεκίνησε η βόλτα με κατεύθυνση την παλιά πόλη. Τα αυτοκίνητα των ΦΙΟΡ πρόσθεσαν τη δική τους αίγλη και ομορφιά. Η παλιά Ford και η αρχοντική Buick, θύμισαν αυτοκίνητα συνοδείας της εποχής των Coppi, Bartali, Bobet και Anquetil. Μαζί τους πολλές ακόμα «καλλονές», Mercedes, BMW, Mini Cooper, Triumph, Ford και βέβαια, το υπέροχο λευκό Renault Caravelle Convertible του Στέλιου Ξυνάδα, το οποίο με φιλοξένησε σε όλη τη διαδρομή στη θέση του συνοδηγού!

Οι εικόνες από το πέρασμα των ποδηλάτων μέσα από την παλιά πόλη ήταν μαγικές, συνδυάζοντας τη μεσαιωνική ιστορία της Ρόδου με την ιστορία της ποδηλασίας στο νησί. Οι τουρίστες χάζευαν με θαυμασμό το γκρουπ, μέσα από τους λιθόστρωτους δρόμους, μέχρι την έξοδό του από το κάστρο. Στη συνέχεια όλοι μαζί – ποδηλάτες και αυτοκίνητα – κατευθύνθηκαν προς το Μόντε Σμιθ, απολαμβάνοντας την εκπληκτική θέα στην παραλία της Ιαλυσού και στο πέλαγος, με τη συντροφιά, όπως βλέπετε στη φωτογραφία που ακολουθεί, ενός parapente!

Η ποδηλατοβόλτα συνεχίστηκε πλέον έξω από την πόλη της Ρόδου, με κατεύθυνση προς τα νότια και την ενδοχώρα, μέσα από μικρά γραφικά χωριά και την υπέροχη φύση του νησιού με τα κατάφυτα δάση να διαδέχονται τις καλλιέργειες σε μια πραγματικά μοναδική και αξέχαστη διαδρομή. Το γκρουπ μπορεί να «έσπασε» στις μικρές – και κάποιες μεγαλύτερες – ανηφόρες, όμως τα χαμόγελα, το κέφι και ο ενθουσιασμός περίσσευαν. Το ίδιο και τα πειράγματα και τα γέλια μεταξύ των συμμετεχόντων, που έδειξαν να απολαμβάνουν στον υπερθετικό βαθμό κάθε στιγμή της βόλτας.

Να πω εδώ ότι ως γνήσιος DS (directeur sportif παρακαλώ!), φρόντισα να προμηθεύσω με παγούρι τον Γιώργο Βογιατζή και να του βάλω τις φωνές στη διάρκεια του “sticky bottle” για να πάει πιο γρήγορα (στη φωτο που ακολουθεί). Ο διάλογος «πάτα», «πατάω», «πάτα κι άλλο», «πατάωωωωω», ήταν από τα highlights της φετινής Historica! Κάπως έτσι πέρασαν τα 25 χιλιόμετρα και το γκρουπ έφτασε στα Μαριτσά, όπου μας υποδέχτηκαν οι κάτοικοι και τα μέλη του πολιτιστικού, μορφωτικού συλλόγου Μαριτσών «Ο Κερωνιάτης», με επικεφαλής τον πρόεδρο του συλλόγου, Λάζαρο Κασέκα και τη σύζυγό του, Σοφία.

Εκεί είχε στηθεί ένα τεράστιο τραπέζι με νοστιμότατα παραδοσιακά εδέσματα, τα οποία τίμησαν όλοι ανεξαιρέτως, παίρνοντας τις απαραίτητες ανάσες μετά το πρώτο μισό της διαδρομής και την απαραίτητη ενέργεια για την επιστροφή. Μετά από αυτό το διάλειμμα περίπου μιας ώρας, αφού ευχαριστήσαμε τους κατοίκους για την περιποίηση και τη φιλοξενία και βγάλαμε ακόμα περισσότερες αναμνηστικές φωτογραφίες, ξεκινήσαμε και πάλι για την πόλη της Ρόδου. Να συμπληρώσω εδώ ότι ο καλός καιρός και η λιακάδα, στάθηκαν σύμμαχοι της ποδηλατοβόλτας, η οποία ολοκληρώθηκε μπροστά από το Νεστορίδειο Μέλαθρο.

Μαζί της ολοκληρώθηκε και η έβδομη Historica, ανανεώνοντας φυσικά το ραντεβού για το 2026. Το ίδιο βράδυ, μαζί με τον Νάσο, αποχαιρετήσαμε τον Γιώργο και την Νεμρά στο αεροδρόμιο και πήραμε την πτήση για να επιστρέψουμε στην Αθήνα. Μαζί μας, το αναμνηστικό καλαίσθητο κουτί της Historica με το χαρακτηριστικό καπελάκι και μια σειρά από τοπικά προϊόντα, που φρόντισε να μας χαρίσει η Νεμρά, αλλά και η υπέροχη ανάμνηση μιας διοργάνωσης που ειλικρινά με ενθουσίασε και που αξίζει να συνεχίσει την πορεία της, έχοντας κάθε πιθανή βοήθεια από όλους τους φορείς. Η Historica είναι πολλά διαφορετικά πράγματα, αλλά πάνω απ’ όλα, είναι η πιο ρομαντική πλευρά της ποδηλασίας.

Η ιστορία της «ποδηλατομάνας» Ρόδου, οι αναμνήσεις των αθλητών που έγραψαν χρυσές σελίδες στην ελληνική ποδηλασία πολλές δεκαετίες πριν, η τιμή και η αναγνώριση που τους αξίζει, η νεολαία που μαθαίνει για τους παλιούς πρωταγωνιστές, το ίδιο το ποδήλατο που παραμένει σημείο αναφοράς στα παιδικά και εφηβικά χρόνια κάθε γενιάς, ο συνδυασμός της άθλησης με τον ποδηλατικό τουρισμό, η ανάπτυξη της χρήσης του ποδηλάτου ως εναλλακτικού μέσου μεταφοράς που στην ελληνική επαρχία έχει αποδείξει ότι είναι πολύ περισσότερο βιώσιμη από ό,τι στα αστικά κέντρα, όλα αυτά και πολλά περισσότερα ακόμα, κάνουν την Historica να ξεχωρίζει ως πρωτοβουλία.

Όλοι, χωρίς καμία εξαίρεση, πρέπει να αγκαλιάσουν αυτή την προσπάθεια, που ξεκίνησε το 2018 και χάρισε μέχρι σήμερα, στις επτά διοργανώσεις της, μοναδικές στιγμές και εικόνες σε όσους την έζησαν από κοντά, με στόχο την ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξή της, όχι μόνο στη Ρόδο αλλά και έξω από αυτή. Ο Γιώργος Βογιατζής, η Νεμρά Μπάστιαλι και ο Μιχάλης Καρπαθάκης είχαν το δικό τους όραμα και πέτυχαν να το κάνουν πραγματικότητα.

Ο Γιώργος και η Νεμρά συνεχίζουν να υπηρετούν με όλο τους το «είναι» αυτή τη μικρή ποδηλατική «όαση», αποδεικνύοντας ότι η αφοσίωση και το μεράκι φέρνουν πάντοτε αποτέλεσμα. Εύχομαι στο μέλλον, να δούμε την Historica ακόμα πιο μεγάλη, ακόμα πιο αναβαθμισμένη, γιατί αυτό ακριβώς της αξίζει.

Λίγα λόγια για τη Fidusa

Δεν θα ήταν σωστό να κλείσω αυτό το κείμενο, χωρίς να κάνω έστω μια μικρή αναφορά στη Fidusa, τη βιοτεχνία κατασκευής ποδηλάτων του Γιώργου Βογιατζή, που βρίσκεται στην περιοχή Ασγούρου, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Ρόδου. Μαζί με τον Νάσο, επισκεφθήκαμε τις εγκαταστάσεις, όπου μας περίμεναν ο Γιώργος και η κόρη του, Κατερίνα, για να μας ξεναγήσουν και να μας εξηγήσουν τα διάφορα στάδια της διαδικασίας. Το κεφάλαιο Fidusa ξεκίνησε το μακρινό 1983, όταν ο Γιώργος πήρε μέρος στους Μεσογειακούς Αγώνες της Καζαμπλάνκα στο Μαρόκο. Εκεί γνώρισε τον Gabriele Sella, Ιταλό ποδηλάτη, ο οποίος είχε κερδίσει στο χιλιόμετρο άνευ φοράς, με ένα ποδήλατο Faggin.

Την ίδια χρονιά, επισκέφθηκε την παγκόσμια έκθεση ποδηλάτου EICMA στο Μιλάνο, πήγε στο περίπτερο της Faggin, τους είπε ότι του άρεσαν τα ποδήλατα που κατασκεύαζαν και ζήτησε συνεργασία μαζί τους. Η εταιρεία, πέρα από τα ποδήλατα που έφτιαξε για τον Γιώργο, τον προμήθευσε και με σκελετούς για να τους διαθέσει στη Ρόδο.

Δυο χρόνια μετά, με τη μεσολάβηση του πατέρα του, ο Βογιατζής βρέθηκε στην Ιταλία, στις εγκαταστάσεις της Faggin, όπου επί δυο μήνες άρχισε να μαθαίνει τα μυστικά της παραγωγής ποδηλάτων, ώστε από εκεί και μετά να μπορέσει να τα κατασκευάζει μόνος του. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, η Fidusa ήταν πλέον πραγματικότητα (συμπληρώνει φέτος 40 χρόνια δημιουργίας).

Τα πρώτα τρία ποδήλατα που κατασκεύασε ο Βογιατζής, ήταν για τους τρεις συναθλητές του, με τους οποίους θα έτρεχε το 1985 στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα στα Βραχνέικα, στο ομαδικό με τα χρώματα του Διαγόρα, δηλαδή τους Βασίλη Μπέντα, Απόστολο Κουμούλη και Μιχάλη Κούντρα.

Ο Γιώργος ξεκίνησε ουσιαστικά την κατασκευή σκελετών ποδηλάτου, επισκευάζοντας παλιούς, τρακαρισμένους σκελετούς της ελληνικής ομοσπονδίας. Αυτοί οι σκελετοί ήταν ατσάλινοι με μούφες. Γύρω στο 1990 εμφανίστηκε το T.I.G. (νέα μέθοδος συγκόλλησης), κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα να φύγουν οι μούφες και το σίδερο να κολλιέται απευθείας με σίδερο.

Χρησιμοποιούσαν δηλαδή το ίδιο μέταλλο συγκόλλησης με αυτό των σωλήνων. Δεν άργησε να έρθει και το αλουμίνιο στην κατασκευή σκελετών και έτσι ο Βογιατζής, ξεκίνησε με το μηχάνημα TIG να κολλάει σκελετούς από σίδερο, αλουμίνιο, αλλά και τιτάνιο. Στην πορεία εμφανίστηκαν κάποια κομμάτια, όπως τα πίσω ψαλίδια ή το πιρούνι, από carbon, τα οποία κολλιούνταν με εποξειδική κόλλα και έτσι ο σκελετός ήταν αλουμινένιος και κάποια μέρη του από ανθρακονήματα. Το 2000 περίπου, ο Γιώργος πήγε στην Αγγλία, όπου παρακολούθησε ένα project για την κατασκευή και τη συνολική φιλοσοφία των ανθρακονημάτων.

Στην πορεία, ξεκίνησε να παίρνει έτοιμους σωλήνες και να κατασκευάζει τον σκελετό στα μέτρα των αθλητών. Από το 2019 μέχρι σήμερα, η Fidusa έχει προμηθευτεί όλον τον τεχνολογικό εξοπλισμό, που είναι απαραίτητος για τη σχεδίαση, την κατασκευή των καλουπιών, την κατασκευή του σκελετού ή των σωλήνων, ώστε ολόκληρη η γραμμή παραγωγής να γίνεται στις εγκαταστάσεις της.

Από το 2003-2005 μέχρι το 2019, είχαν κατασκευαστεί κάποια καλούπια στην Ιταλία, η σχεδίαση των οποίων γινόταν εκεί, μετά πήγαιναν σε άλλον για τα carbon και τελικά έφταναν στη Fidusa οι σωλήνες, κάτι όμως που δεν ικανοποιούσε τον Βογιατζή, αφού δεν ήξερε ούτε με τι υλικά είχαν κατασκευαστεί, ούτε τις προδιαγραφές τους.

Φέρνοντας όλη την τεχνογνωσία στη Ρόδο, ο Γιώργος (μαζί με τον συνεργάτη του από το 2012, Χάρη Ζαμπεττούλλα) μπορούσε πλέον να είναι βέβαιος για την ποιότητα όσων κατασκεύαζε. Είναι πολύ σημαντικό, αλλά και μοναδικό, ότι ολόκληρη η διαδικασία της κατασκευής ξεκινάει και ολοκληρώνεται στον ίδιο χώρο (στα εντυπωσιακά 510 τ.μ. της εγκατάστασης). Οι περισσότερες εταιρείες έχουν εξωτερικούς συνεργάτες για το βάψιμο και για άλλα στάδια της κατασκευής. Στη Fidusa δεν γίνονται τέτοιες «εκπτώσεις», αφού η τελειότητα μετριέται σε υποδιαιρέσεις του χιλιοστού και η ποιότητα είναι εξασφαλισμένη στο ανώτατο δυνατό επίπεδο.

Ο σημερινός – πανάκριβος – τεχνολογικός εξοπλισμός είναι ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει στην παγκόσμια κατασκευή σκελετών και ποδηλάτων, μια ακόμη απόλυτη εγγύηση για το τελικό αποτέλεσμα. Όμως, όπως ο ίδιος ο Γιώργος αναγνωρίζει, η υλοποίηση όλων αυτών, δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την παρουσία της κόρης του, Κατερίνας, η οποία χειρίζεται όλα τα δύσκολα προγράμματα στον υπολογιστή, τον προγραμματισμό του CNC και τη σχεδίαση.

Αυτά τα ολίγα λοιπόν και για τη Fidusa, μια οικογενειακή επιχείρηση με παρελθόν, παρόν και εξασφαλισμένο μέλλον, με παγκόσμια αναγνώριση και φήμη, που συνεχώς εξελίσσεται, αγγίζοντας δυσπρόσιτες για τους περισσότερους κορυφές και φτάνοντας από τους δρόμους και τις πίστες, μέχρι τα βάθρα των Ολυμπιακών Αγώνων.

* Πηγές: thecyclingjournal.gr, historica.gr

* Ευχαριστούμε τον Νάσο Τριανταφύλλου και το cyclingphotos.gr για την ευγενική παραχώρηση φωτογραφικού υλικού.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

LONGREADS

Raymond Poulidor, ο «αιώνιος δεύτερος» που λάτρεψαν οι Γάλλοι

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΑΘΛΗΤΙΚΑ

Tour de France 2025, η μάχη της κίτρινης φανέλας

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Βασίλης Αναστόπουλος: «Όνειρό μου, να κερδίσω έναν Γύρο Γαλλίας»

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Mark Cavendish: «Ο Γύρος Γαλλίας είναι μεγαλύτερος από την ποδηλασία»

Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.