© ASSOCIATED PRESS
ΒΡΑΒΕΙΑ ΟΣΚΑΡ

50 χρόνια μετά, η Ακαδημία διορθώνει ένα τραγικό λάθος των Oscars

Κάποτε μία γυναίκα με ντύσιμο απάτσι πήρε το μικρόφωνο, καταγγέλλοντας την εργαλειοποίηση των ιθαγενών της Αμερικής. Μισό αιώνα μετά, ακούστηκε το συγνώμη για το μποϊκοτάζ και τις επιθέσεις που δέχτηκε.

Δεν είναι λίγα τα λάθη και οι γκάφες που έχουν στιγματίσει τη μακρά πορεία των βραβείων Όσκαρ, όπως τότε που τα αγαλματίδια εκλάπησαν μία εβδομάδα πριν την απονομή είτε τη χρονιά του Jaws, όταν ο Steven Spielberg είχε στήσει ένα ολόκληρο συνεργείο για την κινηματογράφηση της νίκης του, ενώ τελικά δεν έπιασε θέση ούτε στην πεντάδα.

Τα ευτράπελα αυτά σκηνικά ανήκουν στην αθώα πλευρά της λαμπερής τελετής – εκείνης που θέλει να διοργανώνεται για ψυχαγωγικούς και μόνο λόγους. Αλλά κάτω από το γνωστό κόκκινο χαλί, ανέκαθεν κρύβονταν πολιτικά κίνητρα και διόλου αθώες παραβλέψεις.

Το #OscarsSoWhite αποτελεί την πιο διαδεδομένη κριτική ενάντια στην πολιτική των Όσκαρ, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που το κύμα πολιτικής ορθότητας έχει αναγκάσει την Ακαδημία να πάρει (είτε να αλλάξει) θέση, όπως συνέβη και στην τελευταία τελετή απονομής, μετά το κακοποιητικό αστείο του Chris Rock και το χαστούκι του Will Smith, που οδήγησε στον αποκλεισμό του δεύτερου από τα Όσκαρ για μια δεκαετία.

Το τελευταίο βήμα «αποκατάστασης» της ταυτότητας του θεσμού κυκλοφόρησε χθες, αλλά πηγαίνει πίσω στο μακρινό 1972: σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν πρώτα στο Variety, η Ακαδημία έστειλε απολογητικό σημείωμα για το συμβάν με την Sacheen Littlefeather. Εκείνη ήταν μόλις 26 ετών τότε και ντυμμένη με παραδοσιακή ενδυμασία των Απάτσι είχε ανέβει στο podium κάνοντας το πιο πολιτικό σχόλιο στην ιστορία του θεσμού έως τότε.

Το σκηνικό είχε μεταδοθεί ζωντανά στην τηλεόραση (σε 85 εκατομμύρια θεατές) και μετά το συγκινητικό της λόγο επακολούθησε ένα μείγμα από χειροκροτήματα και αποδοκιμασίες. Αλλά το πλήγμα που δέχτηκε τελικά ήταν πολύ βαρύτερο: για 50 ολόκληρα χρόνια, μέχρι την τωρινή συγνώμη από την Ακαδημία, βίωνε τον απόλυτο αποκλεισμό (υπό τη μορφή μποϊκοτάζ) από την κινηματογραφική βιομηχανία του Χόλιγουντ, ενώ είχε δεχθεί πάμπολλες ρατσιστικές επιθέσεις και κακοποιητικές συμπεριφορές λόγω της ιστορικής εκείνης τοποθέτησης.

Έστω και αργά, αποκαταστάθηκε το τραύμα. «Εμείς οι Ινδιάνοι είμαστε υπομονετικοί άνθρωποι», απάντησε η ίδια με λεπτή ειρωνεία, «εξάλλου, είναι ο τρόπος, με τον οποίον επιβιώσαμε».

Τι συνέβη με τη Sacheen Littlefeather

Ήταν στην τελετή του 1972 και συγκεκριμένα τη στιγμή που ανακοινώθηκε το όνομα του Marlon Brando για το Όσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου με την τρομερή ερμηνεία του στον Νονό. Ωστόσο, αντί για τον ίδιο, εμφανίστηκε μια νεαρή κοπέλα στη σκηνή, η οποία δήλωσε ότι το όνομά της ήταν Sacheen Littlefeather. Μέσα σε 60 δευτερόλεπτα, εξήγησε ότι ο Brando δεν μπορεί να δεχτεί το «πολύ γενναιόδωρο βραβείο» και ο λόγος αυτής της απόφασης ήταν η μεταχείριση των Αμερικανών Ινδιάνων από την κινηματογραφική βιομηχανία.

Τελικά αποκαλύφθηκε ότι επρόκειτο για ηθοποιό και το πραγματικό της όνομα είναι Marie Louise Cruz, ενώ όπως αποκάλυψε σε συνέντευξή της στο BBC το 2020 μετά την ομιλία χρειάστηκε να φύγει από τη σκηνή με προσωπικό ασφαλείας έξι ατόμων, για να γλιτώσει τον προπηλακισμό.

«Η κακοποιητική συμπεριφορά που υπομείνατε εξαιτίας αυτής της δήλωσης ήταν αδικαιολόγητη και παράλογη», αναφέρει στο κείμενο που απέστειλε τώρα η Ακαδημία, εκ μέρους του προέδρου David Rubin, με τίτλο «Δήλωση Συμφιλίωσης», και συνεχίζει:

«[Αναγνωρίζουμε ότι τότε] κάνατε μια ισχυρή δήλωση, η οποία συνεχίζει να μας υπενθυμίζει την αναγκαιότητα για σεβασμό και τη σημασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Είμαστε αφοσιωμένοι στην προώθηση μιας βιομηχανίας με συμπεριληπτικότητα και σεβασμό».