Πείτε μας όμως και το φινάλε της ιστορίας

Η προβολή της δεύτερης ταινίας της εκδοχής του Amazing Spider Man μού θύμισε πόσο άγνωστες παραμένουν στο μεγάλο κοινό οι ιστορίες όλων σχεδόν των σούπερ ηρώων που στοίχειωσαν τα νιάτα μας και δεν μιλάω μόνο για αυτούς της Marvel. Κακά τα ψέματα: μπορεί κάμποσοι τρελοί να έχουμε φάει τα παιδικά μας χρόνια, (που διήρκεσαν κάμποσες δεκαετίες…), στην αυστηρή μελέτη των περιπετειών διάφορων εξαιρετικών κυρίων που κυκλοφορούν με στολές και μάσκες, αλλά το μεγάλο κοινό τους πιο πολλούς από αυτούς που αποκαλούμε «σούπερ ήρωες» τους γνώρισε στο σινεμά και στην τηλεόραση. Για αυτό δεν τους ξέρει καλά.

Κάθε απόπειρα κινηματογραφικής η τηλεοπτικής εξιστόρησης της ιδιαίτερης ζωής ενός σούπερ ήρωα έχει ένα πρόβλημα: ποτέ δεν φτάνει μέχρι το τέλος. Οι, ας πούμε, κινηματογραφικές βιογραφίες σουπερ ηρώων, μπορεί να διαδέχονται η μία την άλλη, αλλά θυμίζουν το «φιδάκι»: ξεκινάνε, μόλις συμπληρωθούν δυο τρία επεισόδια σταματάνε κι όταν οι παραγωγοί του Χόλλυγουντ τις ξαναθυμούνται και τις επαναλανσάρουν, σαν εξελιγμένα μοντέλα αυτοκινήτου, τις ξεκινάνε πάλι από την αρχή!

Όσοι τις περιμένουμε τις ξαναβλέπουμε να διαπραγματεύονται πάντα την ίδια αρχή χωρίς ποτέ καμία τους ιστορία να ολοκληρώνεται: μόνη εξαίρεση η πολύ ειδική τριλογία του Κρίστοφερ Νόλαν για τον Μπάτμαν, της οποίας έμπνευση υπήρξαν τα άλμπουμ του Φράνκ Μίλερ. Ο Μπάτμαν του Νόλαν, αν και έχει κάμποση δομική αυθαιρεσία, έχει αρχή μέση και τέλος. Οι υπόλοιποι σούπερ ήρωες έρχονται και επανέρχονται και κάπου ανολοκλήρωτα χάνονται παγιδευμένοι στη μέρα της Μαρμότας τους: ο Spider Man είναι η χαρακτηριστικότερη τέτοια περίπτωση. Νομίζουμε ότι τον γνωρίζουμε, αλλά παραμένει εντελώς άγνωστος.

Ναι, τον Πίτερ Πάρκερ τον δάγκωσε μια ραδιενεργή αράχνη και τον βοήθησε να αποκτήσει τις θεαματικές δυνατότητες μιας αράχνης, κι ευτυχώς όχι τα προβλήματα της με διάφορα εντομοκτόνα. Ναι, ο Πίτερ Πάρκερ έχει μια κοπέλα που αγαπάει και στην οποία δεν αποκαλύπτει την ταυτότητα του μέχρι τη στιγμή που αναγκάζεται να το κάνει. Ναι, δουλεύει σαν φωτογράφος. Ναι, έχει χάσει τους γονείς του. Ναι, υπάρχουν διάφοροι παρανοϊκοί με τους οποίους αναμετριέται με επιτυχία – κάποιοι ήταν και πρώην φίλοι του. Όλα αυτά τα ξέρουν όλοι και μπορεί να γράψουν και διαγώνισμα. Πόσοι, όμως, ξέρουν τι κάνει μεγαλώνοντας; Ελάχιστοι. Πόσοι γνωρίζουν τις διαφορές του Spider Man με τον Amazing Spider Man το δεύτερο μέρος του οποίου κάνει σουξέ στις αίθουσες; Ακόμα πιο λίγοι. Κι όμως υπάρχουν και είναι σημαντικές: ετούτος είναι πιο αγαπησιάρης, λιγότερο σκοτεινός αρχικά αλλά σχεδόν καταθλιπτικός στη συνέχεια, πιο άνθρωπος και ίσως για αυτό και πιο φιγουρατζής.

Είναι μόνο αυτός ένας μεγάλος άγνωστος; Όχι φυσικά. Ομοίως όλοι ξέρουν ότι ο Iron Man είναι ο Τόνι Σταρκ, playboy εκατομμυριούχος, που μετά από μια περιπέτεια σε πεδίο μάχης κατασκευάζει μια τεχνητή καρδιά και μια σούπερ στολή, κατατροπώνοντας κακούς, πράγμα που τον κάνει συνεργάτη μιας ημικρατικής οργάνωσης (του S.H.I.E.L.D) και μέλος των Avengers. Πόσοι, όμως, γνωρίζουν ότι εξελίσσεται σε μεγάλο νούμερο και ξεκινά μια εκστρατεία αποκάλυψης της ταυτότητας του κάθε σούπερ ήρωα, συμμαχώντας με την κυβέρνηση και προκαλώντας την οργή του Captain America και πολλών άλλων; Και πόσοι ξέρουν ότι έχει υπάρξει αρχικά φίλος με τον Spider Man, που βλέπει σε αυτόν ένα ηγέτη, και μετά εχθρός, καθώς φτάνει μάλιστα κάποια στιγμή να στερήσει από τον Πίτερ Πάρκερ τις δυνατότητές του; Πόσοι έχουν, έστω ακούσει, πως ο Σταρκ πείθει τον Spider Man να βγάλει τη μάσκα του και να αποκαλύψει σε παναμερικανική τηλεοπτική μετάδοση την ταυτότητα του; Όλα αυτά δεν μας τα έχουν κινηματογραφικά αφηγηθεί και είναι κρίμα.

Μας κρύβουν κι άλλα πολλά. Όλοι ξέρουν τη μετατροπή του λαμπρού επιστήμονα Ρόμπερτ Μπρους Μπάνερ σε πράσινο τέρας, ονόματι Hulk. Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι κάποια στιγμή μια θράκα από σούπερ ήρωες, αδυνατώντας να αντέξει τα καπρίτσια του, τον παγίδευσε και τον έστειλε στον πλανήτη των Hulk, από όπου επέστρεψε για να ξανασπείρει τον πανικό, αν δεν κάνω λάθος, έχοντας γίνει κόκκινος; Ελάχιστοι μύστες κατέχουν τη γνώση. Παρότι θυμάμαι τουλάχιστον τέσσερις κινηματογραφικές εκδοχές με πρωταγωνιστή το πράσινο αδάμαστο τέρας, καμία δεν έφτασε να ασχοληθεί με τα στερνά του. Εντάξει, η αρχή είναι το ήμισυ του παντός και στην ιστορία του κάθε σούπερ ήρωα είναι συχνά και γοητευτική και περιπετειώδης.  Όμως, υπάρχει και το υπόλοιπο ήμισυ του παντός, που καρτερικά περιμένει κάποιον παραμυθά να το αφηγηθεί. Και κανείς δεν το τολμά.

Η αρχική κόμικ βερσιόν του Spider Man και η βερσιόν Amazing Spider Man είναι διαφορετικές – τις δυο έχουν επιμεληθεί διαφορετικοί σχεδιαστές και σεναρίστες. Προφανώς τα studios αρέσκονται στο να αγοράζουν αυτές τις εκδοχές, ώστε να μπορούν να ρίχνουν στην αγορά τους ίδιους ακριβώς ήρωες ανακυκλωμένους ποντάροντας στη δημοφιλεία τους. Μερικές φορές η επιτυχία μιας νέας πρότασης είναι τεράστια (π.χ η τριλογία του Μπάτμαν από τον Νόλαν είναι αριστουργηματική). Σε άλλες, όμως, περιπτώσεις η ανακύκλωση είναι ένα φιάσκο και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη προσπάθεια αφήγησης από την αρχή του Σούπερμαν.

Αυτές οι επανεκτελέσεις των ήδη γνωστών ιστοριών με μια κουταλιά από ταρατατζούμ 3D, μου φαίνονται συνήθως απερίγραπτα βαρετές και πολύ άδικες με τις ιστορίες των σούπερ ηρώων που έχουν ανάγκη καλής και ολοκληρωμένης εξιστόρησης και όχι ανακύκλωσης. Το ποιοι είναι οι σούπερ ήρωες μας το ξέρουμε, θα θέλαμε κάποια στιγμή να τους γνωρίσουμε και από την ανάποδή τους, όπως τους έχουν αφηγηθεί οι αγαπημένοι κομικάδες μας. 

Δεν λείπουν οι ιστορίες, λείπει η όρεξη για ζόρικες αφηγήσεις. Όσο οι σούπερ ήρωες μεγαλώνουν τόσο σκοτεινότερες γίνονταν στα κόμικ οι περιπέτειες τους. Υπάρχει μια καταπληκτική ιστορία του Spider Man, όπου τον καταλαμβάνει ο Δόκτωρ Οκτάπους και ζει στο σώμα του, φυλακίζοντας κάπου μέσα του την βαθιά ύπαρξή του: μιλάμε για story που θα ζήλευε κι ο Φρόιντ, αλλά κανείς δεν το χει αφηγηθεί στο σινεμά. Με χαλάει που κάποια στιγμή θα μου ξαναπλασάρουν το πώς ο καλός επιστήμονας κ. Μπάνερ έγινε Hulk: έχω βαρεθεί τους προλόγους, έχω φάει πολλούς, θέλω να τολμήσουν να μου πουν το φινάλε. Που στην περίπτωση του Hulk π.χ είναι ποιητικό και κατάμαυρο: η γη έχει καταστραφεί κι έχει μείνει μόνος ο Μπρους Μπάνερ, που δεν μπορεί να αυτοκτονήσει γιατί μόλις κινδυνεύει μεταμορφώνεται. Και δεν σας λέω τίποτα άλλο γιατί αντίθετα με την αρχή που είναι διαδικαστική και απαραίτητη, κάθε τέλος είναι ένα προσωπικό υπαρξιακό δράμα που απαιτεί προσοχή…