Πώς γεννήθηκε ο όρος σκυλάδικο
Πίστες, γαρύφαλλα, φίρμες, σουξέ. Πώς όμως πήραν το όνομά τους τα σκυλάδικα και πότε συναντάμε για πρώτη φορά τη λέξη αυτή;
- 14 ΔΕΚ 2023
Έχουμε ξαναγράψει στο OneMan πως τα μπουζούκια είναι από τους αγαπημένους τρόπους διασκέδασης των Ελλήνων. Εδώ και πολλές δεκαετίες οι μικρές και μεγάλες πίστες γεμίζουν από κόσμο που θέλει να ακούσει τσιφτετέλια, ζεϊμπέκικα και βαριά καψουροτράγουδα που «μιλάνε στην ψυχούλα του».
Παρόλο όμως που παραμένουν εξαιρετικά δημοφιλή κι ας μη γεμίζουν 7 στα 7 όπως γινόταν τις ένδοξες εποχές των 00s και των 90s, πολλοί είναι εκείνοι που επιλέγουν να κοιτούν τα μπουζούκια και τους θαμώνες τους αφ’ υψηλού. Είναι συνήθως εκείνοι που θα τα αποκαλέσουν υποτιμητικά σκυλάδικα.
Πώς όμως προέκυψε αυτός ο όρος που συνδέθηκε με τα νυχτερινά μαγαζιά δεύτερης κατηγορίας και ποιες είναι οι ιστορικές καταβολές του;
Οι ερμηνείες είναι πολλές. Μια από τις επικρατέστερες δημοσιεύτηκε σε άρθρο της εφημερίδας «Καθημερινή» το 2002 και λέει πως το σκυλάδικο καθιερώθηκε σαν έννοια κάπου στα μέσα του προηγούμενου αιώνα όταν στην περιοχή Αγίου Διονυσίου Πειραιά υπήρχε ένα μεγάλο και κακόφημο οικοδομικό συγκρότημα, με το όνομα Βούρλα. Γνωστό και ως το «Χαμαιτυπείον». Εκεί λοιπόν, είχαν βρει καταφύγιο πολλές εκδιδόμενες γυναίκες, μεγαλύτερης συνήθως ηλικίας, οι οποίες μην έχοντας άλλη διέξοδο εκδίδονταν για πολύ λίγα χρήματα.
Οι γυναίκες αυτές θεωρούνταν δεύτερης ή και τρίτης κατηγορίας από τους κατοίκους της γύρω περιοχής που αποκαλούσαν τους φτωχούς πελάτες τους «σκύλους» καθώς περιφέρονταν στη γειτονιά όπως οι αγέλες των αδέσποτων σκύλων. Έτσι, κατέληξαν να κολλήσουν το προσωνύμιο «σκύλες» και στις άτυχες γυναίκες.
Όταν λοιπόν, στη γειτονική Τρούμπα άρχισαν να ανοίγουν μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο τα γνωστά καμπαρέ με δημοφιλείς καλλιτέχνιδες πρώτης κατηγορίας, άρχισαν να αποκαλούν τα λιγότερο φανταχτερά μαγαζιά σκυλάδικα. Όπως έκαναν δηλαδή λίγα χρόνια νωρίτερα με τις φτωχές εκδιδόμενες γυναίκες και την πελατεία τους.
Μια άλλη ερμηνεία, σύμφωνα με το sarantakos.wordpress.com θέλει τη λέξη σκυλάδικο να γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του 1940, όταν στα νυχτερινά μαγαζιά της πόλης σύχναζαν οι σκληροί μάγκες, γνωστοί και ως «σκυλόμαγκες», οι οποίοι μάλιστα χόρευαν μόνο ζεϊμπέκικο. Φαίνεται όμως πως και ο Ηλίας Πετρόπουλος, εμβληματικός ερευνητής και μελετητής του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού συμφωνεί πως ο όρος γεννήθηκε στη συμπρωτεύουσα και συγκεκριμένα στην περιαστική της περιφέρεια στη δεκαετία του ’50 ως αντίδραση στη μικροαστική μετεξέλιξη των λαϊκών κέντρων.
Πάντως για την ιστορία, η λέξη σκυλάδικο φαίνεται να υπάρχει από τη δεκαετία του 1930, καθώς τη συναντάμε σε άρθρο της εφημερίδας «Ακρόπολις», το οποίο γράφει χαρακτηριστικά πως, «Αυτοψία σε επαρχιακό σκυλάδικο, παρέα με την Τοσίτσα και τη Μαρίτσα».
