© how_about_books / Unsplash
ΒΙΒΛΙΟ

Τι συμβαίνει και τα βιβλία έγιναν ξαφνικά trend στο Instagram

Ζητήσαμε από τρεις γνωστούς λογαριασμούς να μας μιλήσουν για τις λογοτεχνικές περιπέτειες, τα βιβλιοφιλικά κάδρα και τις τάσεις στον θαυμαστό κόσμο του bookstagram.

Η λογοτεχνία είναι το ακριβώς αντίθετο του Twitter, αφού χρειάζεται χιλιάδες λέξεις για να μιλήσει στον αναγνώστη αντί για 140 (ή και 280) χαρακτήρες. Το μοναδικό πράγμα που το Facebook βρίσκει χρήσιμο από τους συγγραφείς είναι οι επέτειοι θανάτου και μερικά δικά τους αποφθέγματα. Πώς είναι δυνατόν το Instagram που επικοινωνεί μέσα από εικόνες να φέρει καινούργιους αναγνώστες δίπλα στις νέες εκδόσεις; Αυτές είναι μερικές παραδοχές και ερωτήματα από τις αρχές των 2010s.

Τότε ακόμη, οι βίοι των βιβλίων και του ίντερνετ έμοιαζαν όχι παράλληλοι αλλά αντιδιαμετρικά αντίθετοι. Σήμερα, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά: οι περισσότεροι συγγραφείς φροντίζουν να έχουν συχνή παρουσία στο Facebook, έχουν υπάρξει λογοτέχνες που έγραψαν ποίηση μέσω Twitter, ενώ το Instagram δείχνει -ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια- μία τρομερή αγάπη προς τα βιβλία. Στον θαυμαστό κόσμο του bookstagram η λογοτεχνία κερδίζει εκατομμύρια καρδούλες.

Μάλιστα, η καραντίνα ήταν ιδανική ευκαιρία για να έρθουν ξανά (έστω αναγκαστικά) πιο κοντά οι άνθρωποι με το διάβασμα. Το Instagram έγινε βασική πηγή επικοινωνίας των βιβλιόφιλων: «Διάβασες κάτι ωραίο;», «Ποιο νέο βιβλίο να πάρω;», «Υπάρχει καλύτερη περιγραφή του lockdown από την Πανούκλα;». Σε όλο αυτό, δεν ήταν λίγα εκείνα τα accounts που τράβηξαν τα φώτα του bookstagram πάνω τους.

Έτσι, ζητήσαμε από τρεις γνωστούς λογαριασμούς να μιλήσουν για τις λογοτεχνικές περιπέτειες, τα βιβλιοφιλικά κάδρα, τις insta-κριτικές και τις φωτογραφικές τεχνικές που κυριαρχούν. Σε ένα μέρος όπου συναντιούνται δύο όχι και τόσο ξένοι κόσμοι τελικά: το Instagram και τα βιβλία.

intellectual_thighs: «Το ότι διαβάζουν τις σεντονάρες που γράφω είναι μια νίκη»

Είσαι από τους λίγους λογαριασμούς που τολμούν να κάνουν και κριτικές. Θα ανέβαζες ένα βιβλίο που δε σου άρεσε καθόλου;

Οι φορές που έχω ανεβάσει αρνητική κριτική είναι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, δε θα ήθελα ποτέ να αποτρέψω κάποιον από το να διαβάσει κάτι. Αυτές τις λίγες φορές που το έχω κάνει, θέλω να πω κάτι δικό μου με αφορμή το βιβλίο. Δεν ανεβάζω βιβλία που δε μου αρέσουν, δεν ανεβάζω βιβλία που μου έχουν στείλει νέοι συγγραφείς και που θα μπορούσα να αφήσω υποψία αρνητικής κριτικής διατηρώντας την ειλικρίνειά μου. Αυτό το κάνω πάντα ιδιωτικά και εφόσον μου ζητηθεί. Και τέλος πάντων, δεν έχει καμία απολύτως σημασία η δική μου άποψη, ας σχηματίζει ο καθένας τη δική του.

Θα ήθελες ο λογαριασμός intellectual_thighs (μπούτια και διανόηση) να γίνει δουλειά με deadlines και χρήματα;

Όνειρο ζωής είναι να με πληρώνουν για να διαβάζω. Το γραφείο μου να είναι μια πολυθρονάρα με μαξιλάρες και υποπόδιο, κουβερτάκι, αλκοόλ και σοκολάτα και δε βαριέσαι με τα deadlines, το ‘χω. Φαντάζεσαι να λέω στο σπίτι «σσσσς, κάντε λίγο ησυχία η μανούλα δουλεύει» κι εγώ να διαβάζω τη γκουμουτσάρα μου;

Μπορείς να μας αποκαλύψεις από που εκπέμπει ο λογαριασμός;

Βρίσκομαι στην Αθήνα αλλά θα προτιμούσα να είμαι στα Κύθηρα όπου σίγουρα θα καταλήξω κάποια στιγμή.

Υπάρχει περίπτωση να αλλάξει το concept;

Πολλοί μου ζητάνε να αλλάξω πόδι ή να προσθέσω κάποιο prop, δεν ξέρω αν μπορώ να το κάνω, είμαι και λίγο ψυχαναγκαστική, πιστεύω όμως ότι οι φωτογραφίες του account είναι τόσο χαρακτηριστικές και αναγνωρίσιμες που όλο και πιο λίγοι προσέχουν πλέον το πόδι, αφού οι περισσότεροι εστιάζουν στο βιβλίο και το ρούχο. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι διαβάζουν τις σεντονάρες που γράφω από κάτω, είναι μια προσωπική νίκη.

Τι θα έλεγες σε όσους σε κατηγορούν ότι χρησιμοποιείς το γυναικείο (σου) σώμα ως αντικείμενο;

Δεν έχω καταλήξει αν είναι το σώμα ή η λέξη που «ερεθίζει» περισσότερο. Έχω την εντύπωση ότι αν είχα ένα account με τις ίδιες ακριβώς φωτογραφίες και κείμενα, χρησιμοποιώντας ένα random όνομα, δε θα γινόταν θέμα. Ίσως, κάνω λάθος. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει μια όμορφη γιαπωνέζικη λέξη για το θόρυβο που κάνει το ρυάκι όταν η πέστροφα αποφασίσει να πάει αντίθετα από εκεί που την κατευθύνει το ρεύμα. Λέγεται stomunimu και πιστεύω θα άξιζε να τη χρησιμοποιούμε κι εμείς συχνότερα. Γιατί η πέστροφα πάντα θα ξέρει περισσότερα για το ποιο είναι το καλό της.

how_about_books: «Από το bookstagram έχω πάρει μόνο γνώση, έμπνευση και φίλους»

Πόσο συχνά δέχεσαι μηνύματα που λένε ότι ξεκίνησαν να διαβάζουν ένα βιβλίο εξαιτίας μίας δικιάς σου ανάρτησης;

Αρκετά συχνά αι με χαροποιούν πάντα πολύ! Μου αρέσει να συζητάω για βιβλία, ποιήματα και συγγραφείς. Και μου αρέσει το γεγονός ότι κάποιος θα διαβάσει ένα βιβλίο, επειδή εγώ έγραψα πως είναι ωραίο. Βέβαια, αυτό που μου αρέσει ακόμα περισσότερο είναι πως τελικά εγώ έρχομαι σε επαφή με νέα βιβλία, με νέους η και παλιότερους συγγραφείς. Θεωρώ ότι είναι το πιο σημαντικό από όλα: το να μαθαίνουμε.

Πόση ώρα χρειάζεσαι συνήθως για να στήσεις το «κάδρο» για τη φωτογράφηση;

Είναι διαφορετικό κάθε φορά. Αν είμαι κάπου έξω και βρω ένα όμορφο σκηνικό, γίνεται αυθόρμητα και γρήγορα. Στο σπίτι, τις βγάζω στο γραφείο μου, όποτε εκεί προσπαθώ να συνδυάσω κάποια βιβλία που διαβάζω την ίδια περίοδο ή κάποιες εικόνες μέσα σε αυτά που ταιριάζουν με το εξώφυλλο, όποτε ίσως πάρει λίγο παραπάνω χρόνο.

Μπορείς να μας αποκαλύψεις από που εκπέμπει ο λογαριασμός;
Ναι, φυσικά! Από την όμορφη Θεσσαλονίκη.

Μήπως οι bookstagram λογαριασμοί μας δένουν ακόμα περισσότερα με τις οθόνες αντί να μας στέλνουν στα βιβλία;

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η τεχνολογία γενικότερα -όπως μάλλον και όλα τα πράγματα- έχουν, κατά την άποψη μου, δυο πλευρές. Το αν θα σου δώσουν ή αν θα σου κλέψουν κάτι, είναι τελικά προσωπικό ζήτημα και εξαρτάται από τη χρήση που εσύ επιλέγεις να κανείς. Τώρα, ειδικά από το bookstagram, εγώ μόνο γνώση, έμπνευση και φίλους έχω πάρει. Είναι μια όμορφη κοινότητα που αγαπάει τα βιβλία· θέλει να επικοινωνεί, να συμφωνεί ή και να διαφωνεί για αυτά. Και σίγουρα σε εμπνέει να διαβάσεις περισσότερο.

Έχεις κάποια συμβουλή για πιο καλές βιβλιοφωτογραφίες και πιο επιτυχημένα posts;

Δε νομίζω πως έχω κάποια σημαντική συμβουλή. Ίσως, το να διασκεδάζει κανείς όλη τη διαδικασία: από την ανάγνωση του βιβλίου έως την ανάρτηση του ποστ. Μπορεί να ακούγεται τετριμμένο, αλλά το θεωρώ τη σημαντικότερη λεπτομέρεια.

l.nmyshkin: «Τα κλασικά βιβλία δεν μπορούν παρά να έχουν παρουσία στο bookstagram»

Ποιο και γιατί είναι το αγαπημένο σου βιβλίο από τον διάσημο Ρώσο συγγραφέα;

Το αγαπημένο μου βιβλίο του είναι ο Ηλίθιος. Είναι το πρώτο βιβλίο του Dostoevsky που διάβασα αρκετά μικρός και το αγαπώ, δεν μπορώ να το κρίνω πια αντικειμενικά. Ο Πρίγκιπας Μίσκιν από τη στιγμή που τον γνώρισα αποτέλεσε για μένα το πρότυπο για το τι είναι η καλοσύνη σε έναν άνθρωπο. Πως φέρεται κάποιος χωρίς ιδιοτέλεια. Aργότερα, κατάλαβα πως δεν μπορεί να υπάρξει κάποιος σαν και αυτόν και ακόμα και αν υπάρξει ο κόσμος θα τον συντρίψει αλλά ήταν πλεόν αργά. Επίσης, το συγκεκριμένο μυθιστόρημα μας δίνει μια από τις πιο δυνατές γυναικείες μορφές της λογοτεχνίας στο πρόσωπο της Ναστάσιας Φιλίπποβνας.

Μπορείς να μας αποκαλύψεις από που εκπέμπει ο λογαριασμός;

Από τη Θεσσαλονίκη. Αν και όταν ανεβάζω αποσπάσματα από τον Ηλίθιο πάντα επιλέγω σαν τοποθεσία στο Instagram την Αγία Πετρούπολη, την πόλη στην οποία έζησε ο Dostoevsky και στην οποία κινούνται οι ήρωες του.

Τι δουλειά έχει ο Fyodor Dostoevsky στο Instagram;

Ο Dostoevsky όπως και όλοι οι μεγάλοι κλασικοί, δεν μπορεί παρά να έχουν παρουσία σε αυτό που ονομάζουμε bookstagram. Δεν πιστεύω ότι μπορεί κάποιος να θεωρεί τον εαυτό του βιβλιόφιλο αν δεν έχει διαβάσει έστω κάποιους από τους μεγάλους κλασικούς συγγραφείς, αν δεν έχει εκπαιδεύσει το αναγνωστικό κριτήριο του μέσα από τα μεγάλα αριστουργήματα. Σε μια εποχή που υπάρχουν τόσα βιβλία πρέπει να μπορείς να επιλέξεις τι αξίζει, να κρίνεις. Ακόμα περισσότερο μάλιστα, αν έχεις κάποια βιβλιοφιλική σελίδα και ένα κοινό που εμπιστεύεται την κρίση σου για τις πιθανές μελλοντικές αγορές του.

Μπορείς να σχολιάσεις αυτό το απόσπασμα που έχεις ποστάρει;

Ζώντας σε ένα περιβάλλον που θεωρεί το χρήμα σαν τη μεγαλύτερη αρετή ενός ανθρώπου, ο Γκάνια το ποθεί τόσο πολύ που καταλήγει να το μισήσει, είναι αυτό που του στερεί όλα όσα ονειρεύεται, αν το είχε θα μπορούσε να είναι και αυτός πρωτότυπος, ενδιαφέρων και σημαντικός, όπως άλλοι νέοι γύρω του. Φτωχός, δουλεύει για αριστοκράτες και βλέπει έναν κόσμο που δεν μπορεί να τον αγγίξει, παρά να τον κοιτά από απόσταση. Μόνο το χρήμα μπορεί να του δώσει την αναγνώριση που επιθυμεί αντί της περιφρόνησης που δέχεται. Μια αλήθεια που στον πρόστυχο κόσμο του ίσχυε και θα ισχύει για πάντα.