7 ασυγχώρητα εγκλήματα της Καθολικής Εκκλησίας
Όχι άδικα, οι προκαθήμενοί της θεωρούνται υπεύθυνοι για μερικές από τις πιο φριχτές πράξεις των τελευταίων 1000 ετών.
- 17 ΣΕΠ 2023
Η Καθολική Εκκλησία μετρά σήμερα περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο πιστούς σε όλον τον κόσμο και φέρει ιστορία χιλιάδων χρόνων. Διατρέχοντας τους αιώνες, θα βρεις φυσικά καλές στιγμές αλλά και ορισμένες μελανές σελίδες που παλεύει μέχρι σήμερα να διαγράψει με κάθε τρόπο.
Στη λίστα που ακολουθεί καταγράφουμε 7 φορές που προκαθήμενοί της ξεπέρασαν και το χειρότερο εαυτό τους: από τα χρόνια της Ιεράς Εξέτασης μέχρι την αμφιλεγόμενη στάση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η σιωπή για το Ολοκαύτωμα
© AP Photo
Κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, η αντίδραση του Πάπα Πίου ΙΒ’ στις φρικαλεότητες που γίνονταν κατά των Εβραίων ήταν απλώς αποκρουστική. Παρά τις πολυάριθμες αναφορές αυτοπτών μαρτύρων για μαζικές εκτελέσεις και άλλα φρικτά γεγονότα, ο Πάπας παρέμεινε σιωπηλός, αρνούμενος να καταδικάσει τις πράξεις των Ναζί.
Αυτή η σιωπή, που ορισμένοι υποστήριξαν ότι αποτελούσε σιωπηρή έγκριση των ενεργειών των Ναζί, ήταν ακόμη πιο σοκαριστική, δεδομένου ότι η Εκκλησία είχε στο παρελθόν ασκήσει έντονη κριτική στις αντισημιτικές πολιτικές.
Επιπλέον, ο Προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας δε μίλησε ποτέ προσωπικά εναντίον των Ναζί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, παρόλο που το είχε κάνει στο παρελθόν. Η μόνη δημόσια δήλωσή του επί του θέματος ήταν απλώς μια έκκληση για «χριστιανική φιλανθρωπία» προς τους διωκόμενους από το ναζιστικό καθεστώς.
Δυστυχώς, αυτή η αδιαφορία για τη δυσχερή θέση των Εβραίων πιθανότατα δε γλίτωσε αμέτρητους θανάτους. Η δύναμη της Καθολικής Εκκλησίας εκείνα τα χρόνια ήταν ακόμα μεγαλύτερη από όσο είναι σήμερα.
Η αμφιλεγόμενη ηγεσία του Πάπα Βονιφάτιου Η’
Ο Πάπας Βονιφάτιος Η’ ήταν ένας αμφιλεγόμενος ηγέτης της Καθολικής Εκκλησίας που βρέθηκε στο τιμόνι της από το 1294 έως το 1303. Κατά τη διάρκεια της εξουσίας του, ο Βονιφάτιος διέπραξε μερικές από τις πιο παράλογες και ασυγχώρητες πράξεις στην ιστορία της Εκκλησίας.
Ανακήρυξε την υπεροχή του παπισμού έναντι όλων των ευρωπαϊκών μοναρχιών, προκαλώντας δυσαρέσκεια και αντιδράσεις. Επιπλέον, ήταν γνωστός για την ανεξέλεγκτη άσκηση εξουσίας και την κυριαρχία με σιδηρένια πυγμή. Διακήρυξε ότι όλοι οι χριστιανοί πρέπει να πληρώνουν φόρους στον Πάπα και ότι όποιος διαφωνούσε κινδύνευε με αφορισμό.
Ο Βονιφάτιος προσπάθησε επίσης να αποκτήσει τον έλεγχο της διαδικασίας εκλογής του Πάπα. Για να διασφαλίσει τη θέση του, δήλωσε ότι οι καρδινάλιοι δεν μπορούσαν να ψηφίσουν κανέναν υποψήφιο αν δεν είχε εγκριθεί από τον ίδιο. Αυτό του επέτρεψε να τοποθετήσει τους υποστηρικτές του στην εξουσία, καθιστώντας αδύνατο για οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο να αμφισβητήσει την εξουσία του.
Ίσως το πιο διαβόητο περιστατικό που συνδέεται με τον Βονιφάτιο ήταν η ανελέητη μεταχείριση της οικογένειας Colonna.Οι τελευταίοι ήταν ισχυροί Ιταλοί ευγενείς και αντίπαλοι του παπισμού, και ο Βονιφάτιος διέταξε να τους βασανίσουν και να τους φυλακίσουν. Απείλησε μάλιστα να αφορίσει όποιον τους έδειχνε έλεος.
Ο Βονιφάτιος Η’ εξέδωσε επίσης αρκετά διατάγματα που υπονόμευαν τις πολιτικές ελευθερίες, επιτρέποντας μεταξύ άλλων τα βασανιστήρια και τις αυθαίρετες συλλήψεις όσων ήταν ύποπτοι για αίρεση. Οι πράξεις αυτές εξακολουθούν να θεωρούνται ως μερικά από τα πιο αποτρόπαια αδικήματα που διέπραξε ποτέ Πάπας.
Η τραγική ιστορία της Ιωάννας της Λωραίνης
AP Photo/Vadim Ghirda
Η Καθολική Εκκλησία είχε το μερίδιό της σε φρικτές στιγμές στην ιστορία, αλλά μια από τις πιο τραγικές ιστορίες αφορά την Ιωάννα της Λωραίνης. Η Ιωάννα ήταν μια Γαλλίδα χωριατοπούλα που απέκτησε φήμη ως στρατιωτικός ηγέτης κατά τη διάρκεια του Εκατονταετούς Πολέμου.
Το 1431 μ.Χ., κατηγορήθηκε για αίρεση και οδηγήθηκε σε δίκη από την Εκκλησία. Αν και την έκριναν αθώα για όλες τις κατηγορίες, αποφάσισαν ότι το ότι ντύθηκε σαν άνδρας ήταν αρκετός λόγος για να την κάψουν στην πυρά.
Μέχρι σήμερα, η πράξη αυτή θεωρείται μια από τις πιο αποτρόπαιες που διέπραξε η Καθολική Εκκλησία και ενέπνευσε δεκάδες καλλιτέχνες και δημιουργούς αιώνες αργότερα.
Το κύμα τρόμου από τον Πάπα Ιννοκέντιο Ζ΄
Ο Πάπας Ιννοκέντιος Ζ΄ (1339-1406) ήρθε στην εξουσία λίγα χρόνια μετά τον Βονιφάτιο Η’ και προκειμένου να καταπολεμήσει τη μαγεία προέβη σε ορισμένες παρανοϊκές πράξεις. Άρχισε λοιπόν να καταδικάζει σε θάνατο όλους όσους βρίσκονταν ένοχοι για μαγεία. Η απόφασή του οδήγησε σε ένα κύμα μαζικής υστερίας που είχε ως αποτέλεσμα την εκτέλεση χιλιάδων αθώων γυναικών για τους υποτιθέμενους δεσμούς τους με τον αποκρυφισμό.
Σε ορισμένες περιπτώσεις για παράδειγμα, γυναίκες θανατώθηκαν απλώς και μόνο επειδή βρέθηκαν να κατέχουν βιβλία μαγείας ή γνώσεις για φυτά και φάρμακα. Οι φανατικοί Καθολικοί πίστευαν ότι αυτές οι δραστηριότητες ήταν έργο του διαβόλου και έτσι όποιος συλλαμβανόταν να τις ασκεί θεωρούνταν ένοχος και θανατωνόταν.
Η παράνοια του Ιννοκέντιου Ζ΄ επεκτεινόταν πολύ πέρα από την άσκηση της μαγείας. Ήταν επίσης καχύποπτος με οποιονδήποτε ασκούσε την επιστήμη, την ιατρική ή τη φιλοσοφία. Αυτό οδήγησε σε αμέτρητους διανοούμενους και λόγιους που διώχθηκαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν απλώς και μόνο για τις γνώσεις ή τις πεποιθήσεις τους.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και ιερείς και επίσκοποι που αμφισβητούσαν την εξουσία του θανατώνονταν. Το κύμα τρόμου του Πάπα έφτασε σύντομα στο αποκορύφωμά του όταν δήλωσε ότι κάθε γυναίκα που βρέθηκε ένοχη για μαγεία έπρεπε να καεί στην πυρά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να θανατωθούν χιλιάδες γυναίκες, συχνά με τον πιο βάρβαρο τρόπο που μπορεί να φανταστεί κανείς.
Η άφεση αμαρτιών επί πληρωμή
Η Καθολική Εκκλησία, για μεγάλη διάρκεια της ιστορίας της, δεχόταν πληρωμές ως αντάλλαγμα για την άφεση αμαρτιών. Κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα, η πρακτική αυτή ήταν τόσο διαδεδομένη που πυροδότησε ένα μεταρρυθμιστικό κίνημα στην Εκκλησία.
Οι μεταρρυθμιστές εξοργισμένοι που η πληρωμή χρημάτων μπορούσε να απαλλάξει από σοβαρότατα αδικήματα τους πιστούς προσπάθησαν να καταργήσουν την πρακτική αυτή, οδηγώντας ολόκληρες περιοχές της Ευρώπης ακόμη και σε ένοπλη εξέγερση.
Εκτός από τη συγχώρεση των αμαρτιών έναντι πληρωμής, η Εκκλησία προσέφερε άφεση αμαρτιών και για αμαρτίες που δεν είχαν ακόμη διαπραχθεί. Αυτό επέτρεπε στους ανθρώπους να εξιλεωθούν για υποθετικά εγκλήματα, ανακουφίζοντας έτσι την ενοχή τους. Φυσικά, αυτού του είδους οι πληρωμές ήταν πολύ πιο ακριβές από εκείνες για τις αμαρτίες που είχαν ήδη διαπραχθεί, καθώς θεωρούνταν μια μορφή ασφάλισης έναντι μελλοντικών παραβάσεων.
Η εν λόγω πρακτική αποτελεί ένα σκοτεινό κεφάλαιο στην ιστορία της, η οποία ευτυχώς έχει εγκαταλειφθεί οριστικά.
Η δολοφονία του Jan Hus
© AP Photo/Petr David Josek
Ο Jan Hus ήταν ένας Τσέχος φιλόσοφος και θεολόγος του 15ου αιώνα, τα γραπτά του οποίου τον έφεραν σε μπελάδες με την Καθολική Εκκλησία. Τι ακριβώς έκανε ο θεολόγος από τη Βοημία; Απέρριψε την πάγια πρακτική του να πωλούνται συγχωροχάρτια και δε χρησιμοποιούσε τη λατινική γλώσσα κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Το 1415, ο Hus δικάστηκε από την Εκκλησία για αίρεση και τελικά κάηκε στην πυρά, καθώς η Εκκλησία εξοργίστηκε με τις θέσεις του. Η εκτέλεση εξόργισε πολλούς από τους οπαδούς του και συνέβαλε στην εμφάνιση του προτεσταντισμού.
Το γεγονός αυτό παραμένει μια από τις πιο διαβόητες περιπτώσεις θρησκευτικής μισαλλοδοξίας στην ιστορία του καθολικισμού. Αποτελεί υπενθύμιση του πόσο ακραία και ασυγχώρητη μπορούσε να γίνει η Εκκλησία όταν αντιμετώπιζε ιδέες που απειλούσαν την εξουσία της.
Η Ιερά Εξέταση
© AP Photo/Daniel Ochoa de Olza
Η Ιερά Εξέταση ήταν μια περίοδος έντονης καταστολής για όλους εκείνους που εναντιώνονταν στις διδασκαλίες της Καθολικής Εκκλησίας. Υπό τις διαταγές του Πάπα Παύλου Γ’, το δικαστήριο αυτό συγκροτήθηκε το 1542 και στοχοποίησε άτομα που διέπρατταν αιρετικές πράξεις ή που ασκούσαν τον Ιουδαϊσμό ή το Μουσουλμανισμό.
Μια από τις πιο αμφιλεγόμενες κατηγορίες της εποχής ήταν αυτή της ερωτικής μαγείας. Αυτή περιελάμβανε την πίστη στην αστρολογία, την αλχημεία και άλλες μορφές μαγείας, οι οποίες θεωρούνταν μορφές δεισιδαιμονίας. Όσοι κρίνονταν ένοχοι συχνά τιμωρούνταν αυστηρά, με ορισμένους να αντιμετωπίζουν ισόβια κάθειρξη ή ακόμη και θάνατο.
Η Ιερά Εξέταση στοχοποιούσε τους Εβραίους, καθώς τους θεωρούσε εχθρούς της εκκλησίας. Έτσι, τους απαγορευόταν να ασκούν δημόσια τη θρησκεία τους και τους στερούσαν δικαιώματα όπως η ιδιοκτησία γης ή επιχειρήσεων.
Την περίοδο αυτή πολλοί Εβραίοι δικάστηκαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο ή εξορία. Η Ιερά Εξέταση ήταν ακόμη ένα σκοτεινό κεφάλαιο στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, το οποίο εξακολουθεί να στοιχειώνει τη φήμη της μέχρι σήμερα.
