Αϊτή, στο έλεος της βίας
Ο φωτογραφικός φακός του Associated Press βρέθηκε στη νησιωτική χώρα λίγες ημέρες μετά από επιδρομή τοπικής συμμορίας σε γειτονιά του Πορτ-Ο-Πρενς καταγράφοντας τη βίαιη, ωμή και πολύ συχνά απάνθρωπη πραγματικότητα. (Προσοχή ακολουθούν σκληρές εικόνες).
- 20 ΑΥΓ 2023
Μια συμμορία οργίασε στην παραγκούπολη Σίτι Σολέιγ στο Πορτ-ο-Πρενς της Αϊτής, σκοτώνοντας, βιάζοντας και βάζοντας φωτιά σε εκατοντάδες σπίτια από ξύλο και αλουμίνιο. Μια τετραμελής οικογένεια που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη γειτονιά της, ζούσε στους δρόμους της πόλης μέχρι που χτυπήθηκε από ένα φορτηγό την ώρα που κοιμόταν. Δύο αδέλφια, 2 και 9 ετών, έχασαν τη ζωή τους στο ατύχημα του Νοεμβρίου.
Ο Jean-Kere Almicar άνοιξε το σπίτι του στους αναστατωμένους γονείς τους και μετά σε ακόμη περισσότερες οικογένειες, μέχρι που κατασκήνωσαν σχεδόν 200 άνθρωποι στην αυλή του και σε κοντινές περιοχές. Το Associated Press βρέθηκε στην πρωτεύουσα της νησιωτικής χώρας και κατέγραψε συγκλονιστικές εικόνες από τις γειτονιές της.
Περισσότεροι από 165.000 κάτοικοι της Αϊτής εγκατέλειψαν τα σπίτια τους εν μέσω της έξαρσης της βίας των συμμοριών, χωρίς να έχουν πού να στραφούν στην πρωτεύουσα των σχεδόν 3 εκατομμυρίων κατοίκων.
Περίπου 79.000 άνθρωποι μένουν προσωρινά με φίλους ή συγγενείς, ενώ άλλοι 48.000 έχουν συνωστιστεί σε δεκάδες πρόχειρα καταφύγια όπως αυτό του Almicar ή έχουν αναζητήσει καταφύγιο σε πάρκα, εκκλησίες, σχολεία και εγκαταλελειμμένα κτίρια στο Πορτ-ο-Πρενς. Η κατάσταση αυτή συγκλονίζει τις ΜΚΟ σε όλον τον κόσμο.
Δεκάδες χιλιάδες Αϊτινοί έχουν μαραζώσει σε αυτά τα αυτοσχέδια καταφύγια εδώ και σχεδόν ένα χρόνο. Κοιμούνται στο πάτωμα ή σε χαρτόκουτα. Τα υπάρχοντά τους είναι στοιβαγμένα σε μεγάλες σακούλες ρυζιού. Οι συμμορίες που τους έδιωξαν από τα σπίτια τους και ελέγχουν έως και το 80% της πρωτεύουσας, σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, στρατολογούν τώρα παιδιά ηλικίας μόλις 8 ετών στα καταφύγια.
Μια γυναίκα που έμενε στο σπίτι του Almicar, η Lenlen Désir Fondala, ανέφερε ότι κάποιος άρπαξε τον 5χρονο γιο της ενώ ζούσαν σε ένα υπαίθριο πάρκο, τον περασμένο Νοέμβριο. Το πρόσωπό της τσαλακώθηκε και άρχισε να κλαίει, ψιθυρίζοντας ότι τον ονειρεύεται ακόμα. Οι βιασμοί είναι επίσης συνηθισμένοι στα καταφύγια και στις γειτονιές που οι συμμορίες ισοπεδώνουν.
Η Lovely Benjamin, 26 ετών, έχει σημάδια στον κορμό και το χέρι της αφού πυροβολήθηκε από συμμορίες και δέχτηκε επίθεση με μαχαίρι. Ο 4χρονος γιος της φέρει μια ουλή από ματσέτα στο κεφάλι του. Είναι άστεγοι και η Benjamin αγωνίζεται να βρει δουλειά. Οι συμμορίες έκαψαν τα είδη που πουλούσε, όπως ρύζι και λάδι, και δεν έχει χρήματα για να αγοράσει άλλα. Εκείνη και το μικρό της αγόρι επέζησαν από την επίθεση, αλλά τα μέλη της συμμορίας σκότωσαν τον σύντροφό της και έβαλαν φωτιά στο σώμα του.
Μαζί με την Benjamin μένουν και η Januèlle Dafka και η 15χρονη κόρη της, Titi Paul, οι οποίες και οι δύο βιάστηκαν και έμειναν έγκυες από μέλη συμμοριών. Μια άλλη γειτόνισσα, η Rose Dupont, εκμυστηρεύτηκε ότι ήταν εννέα μηνών έγκυος όταν τέσσερα μέλη της συμμορίας την πυροβόλησαν στον ώμο και στη συνέχεια τη χτύπησαν και τη βίασαν, με αποτέλεσμα να αποβάλει.
Προς το παρόν, βρίσκουν καταφύγιο στην αυλή του Almicar, ο οποίος είναι γνωστός ως “Big Papa”. «Έχει επενδύσει το χρόνο του, τα χρήματά του, για να μην αναφέρω τη δύναμή του για να μας κρατήσει ασφαλείς», δήλωσε ο Dovenald Cetoute, 33 ετών, που ζει εκεί.
Ωστόσο, λίγοι είναι καλοπροαίρετοι όπως ο Almicar. Η αστυνομία έχει εκδιώξει ανθρώπους από πρόχειρα καταφύγια και οι γείτονες έχουν απειλήσει να διώξουν τους ανθρώπους που έχουν μείνει άστεγοι, επειδή φοβούνται ότι μέλη συμμοριών μπορεί να κρύβονται ανάμεσά τους.
Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης των Ηνωμένων Εθνών έχει βοηθήσει περισσότερους από 3.400 ανθρώπους να βρουν σπίτια σε ασφαλέστερες περιοχές και δίνει στις οικογένειες περίπου 350 δολάρια για να καλύψουν το ενοίκιο ενός έτους. Όμως αυξανόμενος αριθμός αυτών των οικογενειών επιστρέφει στα καταφύγια, καθώς οι συμμορίες συνεχίζουν να εισβάλλουν σε κοινότητες που κάποτε θεωρούνταν ασφαλείς.
Ακόμη και τα πρόχειρα καταφύγια κλείνουν και μετακινούνται αλλού λόγω της συνεχιζόμενης βίας, δήλωσε ο Philippe Branchat, επικεφαλής του ΔΟΜ στην Αϊτή. «Ακούμε αυτές τις τρομερές ιστορίες πολύ συχνά», ανέφερε ο Branchat, προσθέτοντας ότι ο οργανισμός δεν έχει πρόσβαση σε περίπου τα μισά από τα πρόχειρα καταφύγια λόγω της βίας των συμμοριών. «Η κατάσταση είναι πραγματικά πολύ άσχημη».
Οι άνθρωποι στα καταφύγια έχουν μερικές φορές την οικονομική δυνατότητα να τρώνε μόνο ένα μάνγκο την ημέρα. Πολλά μικρά παιδιά υποσιτίζονται. Ένα πρόσφατο πρωινό στο εγκαταλελειμμένο κυβερνητικό κτίριο, μια γυναίκα έκλαιγε στον τοίχο καθώς το μικροσκοπικό σώμα της ενός έτους βαφτισιμιάς της βρισκόταν στο πάτωμα, τυλιγμένο σε μια πετσέτα. Είχε πεθάνει πριν από λίγες ώρες από χολέρα.
Το προηγούμενο βράδυ, ένα 6χρονο αγόρι πέθανε κάτω από παρόμοιες συνθήκες, με τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας που το επισκέφθηκαν το επόμενο πρωί να υποπτεύονται χολέρα.
Ώρες αργότερα, ένα ασθενοφόρο πέρασε για να παραλάβει άλλα δύο παιδιά που πάλευαν με τη χολέρα. Το βακτήριο, το οποίο αρρωσταίνει τους ανθρώπους που καταπίνουν μολυσμένο φαγητό ή νερό, εξαπλώνεται στο καταφύγιο που δεν έχει ρεύμα ή τρεχούμενο νερό. Διαθέτει μόνο δύο αυτοσχέδιες τρύπες στο έδαφος που χρησιμεύουν ως τουαλέτα για σχεδόν 1.000 ανθρώπους.
Η επιδείνωση της κατάστασης αποτελεί τακτικό θέμα στις συναντήσεις που διοργανώνουν οι υπεύθυνοι του καταφυγίου κάθε δύο εβδομάδες για όσους ζουν εκεί. Ο Sony Pierre, εκπρόσωπος της επιτροπής που διαχειρίζεται το καταφύγιο στο οποίο ζει, δήλωσε ότι ανησυχεί πολύ για τις συνθήκες διαβίωσης. «Κοιτάξτε αυτή την καταστροφή», είπε ο Pierre καθώς κούνησε τα χέρια του στη σκηνή πίσω του, όπου μύγες τριγυρνούσαν επιθετικά μέσα στην καταθλιπτική ζέστη. «Πρόκειται για κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ζητάμε βοήθεια για να ζήσουμε με αξιοπρέπεια».
