Γιατί δεν πρέπει να δουλεύεις υπερβολικά μετά τις διακοπές
Ίσως πρέπει να κλείσεις τρύπες, αλλά ο Σεπτέμβρης δεν είναι ο μήνας για να χάσεις τα υπόλοιπα ενδιαφέροντά σου.
- 15 ΣΕΠ 2023
Η καλοκαιρινή άδεια αποτελεί πια παρελθόν και η επιστροφή στο γραφείο και στη χειμερινή -γεμάτη κίνηση- Αθήνα είναι γεγονός. Με τον Σεπτέμβρη να έχει φτάσει σχεδόν στα μέσα του, οι περισσότεροι από εμάς παλεύουμε να προσαρμοστούμε ξανά στη δουλειά μας, ωστόσο πολλές φορές κάνουμε το ακριβώς αντίθετο από αυτό που ενδείκνυται για την επιστροφή στο γραφείο μετά από την καλοκαιρινή άδεια. Και εξηγούμαι.
Ναι, πολλές φορές οι πρώτες ημέρες μετά τις διακοπές φαίνονται πιο βίαιες από τις υπόλοιπες.
Το να αρχίσεις να σβήνεις e-mail από τα εισερχόμενα είναι μια διαδικασία επίπονη σε συνδυασμό με τις πρώτες ημέρες του χειμώνα και τους καλοχειμωνάκηδες συναδέλφους σου, όλα μοιάζουν βουνό.
Ωστόσο η αντιμετώπιση δεν είναι να ριχτείς με τα μούτρα στη δουλειά και να προσπεράσεις όλα τα υπόλοιπα. Με αυτόν τον τρόπο στην πραγματικότητα κινδυνεύεις να φτάσεις στην υπερκόπωση και φυσικά να μην είσαι όσο αποδοτικός περίμενες. Είναι δεδομένο λοιπόν ότι υπάρχει μια πιο υγιής, πιο ισορροπημένη προσέγγιση που μπορεί να σε βοηθήσει να επανέλθεις εύκολα στη ρουτίνα σου χωρίς άγχος και πίεση.
Ο ελεύθερος χρόνος είναι απαραίτητος
Το να δίνεις στον εαυτό σου τα απαραίτητα διαλείμματα κατά την επιστροφή σου είναι απαραίτητο για τη βιώσιμη απόδοση και ανάπτυξη. Ακριβώς όπως οι αθλητές εμπλέκονται σε τακτικές περιόδους ανάπαυσης και αποκατάστασης προκειμένου να αποδίδουν τα μέγιστα και να αποφεύγουν τους τραυματισμούς, έτσι και οι εργαζόμενοι χρειάζονται περιόδους μακριά από τη δουλειά τους για να αναρρώνουν από την πίεση της εργασίας και να αναπληρώνουν τη σωματική και ψυχική τους ενέργεια. Μιλάω για διαστήματα που δεν πρέπει να ασχολείσαι με τη δουλειά ούτε καν σαν σκέψη.
Οι έρευνες δείχνουν ότι όσοι δεν εκμεταλλεύονται την ευκαιρία να ξεκουραστούν, να επαναφορτιστούν και να ανακάμψουν, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εξάντλησης, χαμηλών κινήτρων, κακής απόδοσης και επαγγελματικής εξουθένωσης, ενώ όσοι συμμετέχουν σε τακτικές περιόδους εργασιακής ανάκαμψης απολαμβάνουν καλύτερο ύπνο, υψηλότερη εργασιακή ικανοποίηση, μεγαλύτερη δέσμευση και υψηλότερη εργασιακή απόδοση.
Το ανθρώπινο σώμα και ο εγκέφαλος απλά δεν είναι φτιαγμένα για να αντέχουν το χρόνιο στρες και υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν πώς η αποσύνδεση από τις πιέσεις και τις απαιτήσεις της εργασίας όχι μόνο μειώνει το στρες, αλλά αυξάνει την παραγωγικότητα και ενισχύει τη δημιουργικότητα. Ακόμα και μικροδιαλείμματα κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας, όπως το τέντωμα, μερικές ασκήσεις βαθιάς αναπνοής ή το να βγεις έξω για καθαρό αέρα, μπορούν να σταματήσουν τον κύκλο του στρες και να σε επαναφέρουν στις εργοστασιακές σου ρυθμίσεις.
Παρά τα σαφή οφέλη του ελεύθερου χρόνου, ωστόσο, σε μία από τις σημαντικότερες αγορές του πλανήτη οι εργαζόμενοι δεν παίρνουν καν τις άδειες που τους αναλογούν. Πράγματι, όσο περίεργο και αν μας φαίνεται στην Ελλάδα, σχεδόν οι μισοί από τους Αμερικανούς εργαζόμενους δεν παίρνουν όλες τις αμειβόμενες άδειες που προσφέρει ο εργοδότης τους. Οι κυριότεροι λόγοι είναι οι ανησυχίες ότι θα μείνουν πίσω ή ότι το ρεπό θα βλάψει τις πιθανότητες εξέλιξής τους ή ακόμη και θα αυξήσει τον κίνδυνο να χάσουν τη δουλειά τους, καθώς και οι ενοχές για τους συναδέλφους που πρέπει να αναλάβουν πρόσθετη εργασία.
Μετά τις διακοπές, μπορεί να φαίνεται δελεαστικό το να διπλασιάσεις τη δουλειά σου σε μια προσπάθεια να αναπληρώσεις τον χαμένο χρόνο όντας ξεκούραστος, ωστόσο η ταχύτητα δεν είναι το παν και καλώς ή κακώς αν βιαστείς για να επανέλθεις στο 100%, πιθανότατα θα καταλήξεις να κουραστείς πριν την ώρα σου. Πώς μπορείς, λοιπόν, να διατηρήσεις όλα τα οφέλη της εργασιακής ανάκαμψης και να αντισταθείς στο να ξαναμπείς κατευθείαν στα βαθιά; Ακολουθούν ορισμένες γνωστές στρατηγικές:
Πρόληψη του «σοκ επανεισόδου»
Το «σοκ επανεισόδου» αναφέρεται στην αμηχανία που αισθανόμαστε όταν μεταβαίνουμε από έναν τόπο ηρεμίας και ισορροπίας σε έναν τόπο που μας φθείρει και μας αναστατώνει. Μπορείς να το αποτρέψεις αυτό χρησιμοποιώντας ρυθμιστικά στοιχεία. Προγραμμάτισε π.χ. μια ελεύθερη ημέρα μεταξύ της επιστροφής σου από τις διακοπές και της επιστροφής σου στη δουλειά, ώστε να μπορείς να προετοιμαστείς ψυχικά και σωματικά για την αλλαγή του περιβάλλοντος. Μη γεμίσεις το ημερολόγιό σου αμέσως μετά την επιστροφή σου. Έτσι θα μπορέσεις να επαναπροσαρμοστείς όπως χρειάζεσαι. Σιγά-σιγά θα γίνουν όλα, όσο ποιοτικά θες.
Φέρε στο σπίτι λίγη από τη μαγεία των διακοπών
Τι ακριβώς ήταν αυτό που κατά την περίοδο των διακοπών σε βοήθησε να αποσυμπιεστείς και να νιώσεις περισσότερο ο εαυτός σου; Ήταν η άσκηση; Η επανασύνδεση με αγαπημένα πρόσωπα; Ένα χόμπι που παραμελείται κατά τη διάρκεια της εργάσιμης εβδομάδας; Απλώς η απόλαυση κάποιου απρογραμμάτιστου ελεύθερου χρόνου; Όσο το δυνατόν περισσότερο, πρόσθεσε αυτές τις δραστηριότητες και τις συνθήκες στην κανονική εβδομαδιαία ρουτίνα σου. Ακόμη και μικρές δόσεις ξέγνοιαστου χρόνου μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Πριν πεις «ναι» σε όλα, σκέψου τι σε εμποδίζει να πεις «όχι»
Ανησυχείς συχνά μήπως δεν αναγνωριστεί η αξία σου, δεν σε ανταμείψουν ή δεν σε προωθήσουν; Αν ναι, ηρέμησε, ανάπνευσε και έλεγξε τις υποθέσεις σου. Πιθανότατα είναι δυνατόν να λάβεις την αναγνώριση που σου αρμόζει και τις ανταμοιβές που αναζητάς χωρίς να δεσμευτείς υπερβολικά θυσιάζοντας την ψυχική υγεία και την ευημερία σου.
Διατήρησε τα όριά σου
Η επιστροφή από μια περίοδο διακοπών είναι μια εξαιρετική στιγμή για να επανεξετάσεις και να ανανεώσεις τα εργασιακά σου όρια. Φρόντισε να κάνεις γνωστές σε όλους τις ώρες στις οποίες εργάζεσαι, ώστε να μην ταλαιπωρείσαι εκτός εργασίας με αυτά τα θέματα και σε περίπτωση που οι εργασιακές απαιτήσεις αρχίσουν να ξεπερνούν τον ρόλο σου, μίλα με την ηγεσία για αλλαγή αρμοδιοτήτων. Τα όρια θα σε βοηθήσουν να καθορίσεις τις προσδοκίες των άλλων για τον ρόλο σου, και θα πρέπει να προστατεύουν τον ελεύθερο χρόνο σου ώστε να έχεις χρόνο για να αποσυνδέεσαι νοητικά από τη δουλειά.
Πρόληψη της υπερκόπωσης πριν από την άδεια
Όσο σημαντικό είναι να προσέχεις τον εαυτό σου μετά από την άδεια, άλλο τόσο είναι και το να σε βοηθήσεις, πριν από αυτήν. Συμβαίνει συχνά πριν από την άδεια να προσθέτουμε συνεχώς υποχρεώσεις έχοντας στο νου μας ότι αμέσως μετά θα έχουμε την ευκαιρία να ξεκουραστούμε. Την επόμενη φορά που σχεδιάζεις να πάρεις άδεια λοιπόν, προσπάθησε να αλλάξεις αυτόν τον κανόνα και να διευκολυνθείς.
Εβδομάδες πριν φύγεις, κανόνισε το ποιος θα καλύψει τις ευθύνες σου κατά τη διάρκεια της απουσίας σου και δώσε παντού τα στοιχεία επικοινωνίας του. Φρόντισε να είσαι όσο πιο ξεκάθαρος μπορείς σχετικά με το πότε θα πρέπει να επικοινωνεί μαζί σου και μη φοβάσαι ότι θα φανείς πολύ σχολαστικός. Καλύτερα έτσι, παρά να επηρεαστεί η ψυχική σου υγεία.
Ο χρόνος εκτός εργασίας είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να διασφαλίσεις ότι θα είσαι σε θέση να διατηρήσεις την ενέργεια και την παραγωγικότητά σου. Με κάποιο προγραμματισμό πριν από την άδεια και κάποιες λογικές υποχωρήσεις μετά από αυτήν, θα μπορέσεις να δώσεις στον εαυτό σου την αποκατάσταση που του αξίζει.
