Morteza Nikoubazl/NurPhoto via Getty Images/Ideal Image
EXPLAINED

Γιατί το Ιράν επιτέθηκε στο Ισραήλ και τι περιμένουμε να ακολουθήσει

Tο Ιράν δεν δείχνει διάθεση να κλιμακωθεί περαιτέρω η κατάσταση. Ωστόσο, το Ισραήλ σκέφτεται την επόμενη κίνηση.

Το βράδυ του Σαββάτου (13/4), το ο Ιράν εκτόξευσε περισσότερα από 300 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους προς το Ισραήλ, στην πρώτη του άμεση επίθεση κατά του ισραηλινού κράτους. Η Τεχεράνη, άλλωστε, είχε προειδοποιήσει πως μετά το χτύπημα σε ιρανικό διπλωματικό κτίριο στη Δαμασκό, την 1η Απριλίου, από το οποίο σκοτώθηκαν ένα υψηλόβαθμο στέλεχος των Ισλαμικών Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν και άλλοι οκτώ αξιωματικοί, θα απαντούσε.

Η απάντηση του Ιράν ήρθε και περιελάμβανε 170 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, περισσότερους από 30 πυραύλους κρουζ και περισσότερους από 120 βαλλιστικούς πυραύλους προς το έδαφος του Ισραήλ. Το αποτέλεσμα; Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του ισραηλινού στρατού, Daniel Hagari, το 99% αναχαιτίστηκε από το Ισραήλ και τους συμμάχους του και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι πύραυλοι κρουζ καταρρίφθηκαν πριν φτάσουν στις περιοχές του.

Μικρές ζημιές σημειώθηκαν από βαλλιστικούς πυραύλους στην αεροπορική βάση Νεβατίμ στη νότια έρημο Νεγκέβ ενώ ο Hagari δήλωσε επίσης ότι 12 άνθρωποι τραυματίστηκαν, συμπεριλαμβανομένου ενός επτάχρονου κοριτσιού που φέρεται να έχει τραυματιστεί στο κεφάλι από θραύσματα.

Το Ιράν και οι σύμμαχοι του Ισραήλ

Το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν ανέφερε σε ανακοίνωση που δημοσίευσε περίπου στις 22:00 ώρα Ελλάδας το Σάββατο, ότι εκτόξευσε «δεκάδες πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη» εναντίον συγκεκριμένων στόχων στο Ισραήλ σε μια επίθεση που ονόμασε επιχείρηση «Αληθινή Υπόσχεση».

Συναγερμοί άρχισαν να ακούγονται σε όλο το Ισραήλ λίγο πριν από τις 2 π.μ. τοπική ώρα, με τους κατοίκους να καλούνται να αναζητήσουν καταφύγιο. Ωστόσο, χρειάστηκαν αρκετές ώρες για να φτάσουν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στον ισραηλινό εναέριο χώρο. Βλήματα εκτοξεύθηκαν επίσης κατά τη διάρκεια της νύχτας από το έδαφος του Ιράκ, της Συρίας και της Υεμένης.

Η Χεζμπολάχ ανακοίνωσε ότι εκτόξευσε ρουκέτες εναντίον ισραηλινών θέσεων στα προσαρτημένα υψίπεδα του Γκολάν περίπου την ίδια ώρα με τον ιρανικό βομβαρδισμό, καθώς και μια δεύτερη επίθεση ώρες αργότερα. Εν τω μεταξύ, ο βασικός σύμμαχος του Ισραήλ, οι ΗΠΑ, έσπευσαν να καταρρίψουν τα εισερχόμενα πυρά με τον Joe Biden να δηλώνει ότι οι ΗΠΑ βοήθησαν στην «κατάρριψη σχεδόν όλων των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και των πυραύλων».

Οι ΗΠΑ, φυσικά, δεν οι μόνες που στέκονται στο πλευρό του Ισραήλ. Ο Rishi Sunak δήλωσε ότι μαχητικά αεροσκάφη της RAF είχαν καταρρίψει έναν αριθμό ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στη Συρία και το Ιράκ, όπου η RAF επιχειρούσε ήδη στο πλαίσιο της αποστολής Operation Shader κατά του Ισλαμικού Κράτους. Η αεράμυνα της Ιορδανίας αναχαίτισε και κατέρριψε επίσης δεκάδες ιρανικά όπλα που πέταξαν πάνω από τον εναέριο χώρο της.

Ο Hagari δήλωσε ότι η Γαλλία ήταν μεταξύ των χωρών που συμμετείχαν στην υπεράσπιση του Ισραήλ, λέγοντας πως «Η Γαλλία διαθέτει πολύ καλή τεχνολογία, αεροσκάφη, ραντάρ και γνωρίζω ότι συνέβαλαν στην περιφρούρηση του εναέριου χώρου».

Ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις;

Τα πλήγματα προκάλεσαν διεθνή ανησυχία, με χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και το Κατάρ να καλούν σε αυτοσυγκράτηση. Και η Ελλάδα, το ίδιο. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, κάλεσε το Ιράν να «σταματήσει αμέσως» τις επιθέσεις, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, António Guterres, καταδίκασε «τη σοβαρή κλιμάκωση που αντιπροσωπεύει η μεγάλης κλίμακας επίθεση που εξαπέλυσε στο Ισραήλ η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν».

Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων, Mohammad Bagheri, δήλωσε ότι η επιχείρηση πέτυχε όλους τους στόχους της και έφτασε στο τέλος της. Ωστόσο, το Ιράν προειδοποίησε το Ισραήλ για μεγαλύτερη επίθεση στο έδαφός του σε περίπτωση που προβεί σε αντίποινα, προσθέτοντας ότι οι αμερικανικές βάσεις θα αποτελέσουν στόχο εάν η Ουάσινγκτον υποστηρίξει οποιαδήποτε ισραηλινή στρατιωτική δράση κατά του Ιράν.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι σκοπεύουν να μειώσουν τις εντάσεις και ότι οι δυνάμεις τους δεν θα συμμετάσχουν σε ενδεχόμενη ισραηλινή απάντηση. Ο Ισραηλινός υπουργός Benny Gantz δήλωσε ότι το Ισραήλ θα «απαιτήσει ένα τίμημα» από το Ιράν ως απάντηση στην επίθεσή του, ενώ ο υπουργός Άμυνας, Yoav Gallant, δήλωσε ότι το Ισραήλ έχει την ευκαιρία να σχηματίσει μια στρατηγική συμμαχία κατά «αυτής της σοβαρής απειλής από το Ιράν».

Και ενώ είναι πολύ νωρίς για να πούμε τι ακριβώς θα ακολουθήσει, το Ιράν δεν δείχνει διάθεση να κλιμακωθεί περαιτέρω η κατάσταση. Και υπάρχει λόγος γι’ αυτό.

Πρώτον, δεν είναι σε θέση να πυροδοτήσει έναν περιφερειακό πόλεμο λόγω της εσωτερικής οικονομικής αστάθειας, αλλά και της αστάθειας που δείχνει το καθεστώτος. Ωστόσο, μετά από πολλές δολοφονίες Ιρανών στρατιωτικών και επιστημόνων από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, το καθεστώς πιθανότατα θεώρησε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να απαντήσει στο χτύπημα της Δαμασκού.

Βέβαια, μια ώρα μετά την επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος, η μόνιμη αποστολή του Ιράν στον ΟΗΕ έγραψε στο X ότι «το θέμα μπορεί να θεωρηθεί λήξαν». Από το Ιράν, το πώς θα απαντήσει το Ισραήλ, παραμένει άγνωστο. Το σημαντικό, βέβαια, είναι να μη φύγει η Γάζα από το κέντρο της προσοχής καθώς οι πιθανότητες το Ισραήλ να προκάλεσε το Ιράν ώστε να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη, είναι πολλές.