Ukrainian Presidency/Handout/Anadolu Agency via Getty Images
PROFILE

Η υποδειγματική αντοχή του Volodymyr Zelensky

H ιστορία του κωμικού που πρώτα υποδύθηκε στην τηλεόραση τον πρόεδρο της Ουκρανίας και αργότερα έκανε αυτόν τον ρόλο πραγματικότητα.

Η πλοκή έχει ως εξής: ένας καθηγητής ιστορίας γύρω στα 30 χάνει την ψυχραιμία του και αρχίζει να βρίζει. Βρίζει τη διαφθορά που μαστίζει την Ουκρανία, βρίζει το κράτος το ίδιο. Ένας από τους μαθητές τραβά σε βίντεο την έκρηξη του εν αγνοία του, το ανεβάζει στο YouTube και γίνεται αμέσως viral. O Vasily Goloborodkο μπαίνει σε μπελάδες στο σχολείο του, ωστόσο οι μαθητές και οι γονείς τους οργανώνουν μια εκστρατεία crowdfunding και τον πείθουν να κατέβει υποψήφιος στις επικείμενες προεδρικές εκλογές. Προς μεγάλη έκπληξη όλων, ο άσημος καθηγητής ιστορίας κάνει δύο σημαντικά πράγματα. Πρώτον, δέχεται και δεύτερον καταφέρνει να κερδίσει τις εκλογές• είναι ο επόμενος πρόεδρος της Ουκρανίας. 

Αυτή είναι η αρχή της ουκρανικής κωμικής – σατυρικής σειράς με τον τίτλο Servant of the People (στα ελληνικά Υπηρέτης του Λαού). Τον ρόλο του Vasily Goloborodko υποδύεται ο Volodymyr Zelensky. Ο άνθρωπος που πρώτα υποδύθηκε τον πρόεδρο της Ουκρανίας κι έπειτα έκανε αυτόν τον ρόλο πραγματικότητα. Πώς, όμως, ένας κωμικός ηθοποιός κατάφερε να βρεθεί στην εξουσία της χώρας με το εκπληκτικό ποσοστό του 73,22% στον δεύτερο γύρο των εκλογών του 2019 και γιατί σήμερα θεωρείται από ένα ολόκληρο έθνος, λαϊκός ήρωας;

Volodymyr Zelensky, ένας κωμικός σταρ

Ο Volodymyr Zelensky γεννήθηκε από Εβραίους γονείς στις 25 Ιανουαρίου 1978 στην Kryvyi Rih, μια ρωσόφωνη πόλη στην τότε Ουκρανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Η οικογένειά του είχε νωπές τις μνήμες της από το Ολοκαύτωμα των ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς ο προπάππους και τα τρία αδέρφια του παππού του δεν γύρισαν ποτέ πίσω από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Ο νεαρός Volodymyr Zelensky ήταν πολύ καλός μαθητής και πήρε πτυχίο νομικής του Εθνικού Οικονομικού Πανεπιστημίου του Κιέβου. Από την ηλικία, όμως, των 17 ετών έδειξε την έφεσή του στην κωμωδία, με τον ίδιο να εντάσσεται σε μια θεατρική ομάδα. Το 1997 ήταν μια χρονιά σταθμός για εκείνον καθώς δημιούργησε την κωμική ομάδα Kvartal 95 με την οποία έκανε περιοδείες σε όλη τη χώρα, αναλαμβάνοντας ακόμα και την παραγωγή τηλεοπτικών σειρών. Τα κωμικά σκετς και οι ατάκες του τον έκαναν γνωστό στην Ουκρανία, με αποτέλεσμα να δέχεται προσκλήσεις για να παραβρεθεί σε τηλεοπτικά shows όπως το Dancing With The Stars.

Πρωταγωνίστησε σε διάφορες ρωσόφωνες κινηματογραφικές ταινίες όπως τη ρομαντική κομεντί Love in the Big City, ενώ παραχώρησε τη φωνή του στην ουκρανική μεταγλώττιση της  ταινίας animation Paddington. Η πρώτη φορά που εξέφρασε ανοιχτή θέση στα πολιτικά τεκταινόμενα της Ουκρανίας ήταν το 2014, όταν και τάχθηκε εναντίον της απόφασης της κυβέρνησης της χώρας να απαγορεύσει την προβολή ρωσικών πολιτιστικών έργων και την είσοδο Ρώσων καλλιτεχνών στην Ουκρανία, ως αντίποινα στη ρωσική εισβολή και στην προσάρτηση της Κριμαίας.

Η πολιτική καριέρα και η νίκη στις εκλογές

Το Servant of the People στο οποίο ο Volodymyr Zelensky υποδύθηκε τον πρόεδρο της Ουκρανίας διήρκεσε τρεις σεζόν. Ακριβώς μετά το τέλος της προβολής της, ο ίδιος μαζί με την ομάδα του αποφάσισε να ιδρύσουν ένα κόμμα με τον ομώνυμο τίτλο που σαν στόχο είχε τη νίκη στις προεδρικές εκλογές του 2019.

Αμέσως μετά την απόφασή του να αφήσει τη σκηνή και τα τηλεοπτικά στούντιο και να ξεκινήσει πολιτική καριέρα, όλα τα μεγάλα διεθνή Μέσα κατέφτασαν στο Κίεβο για να μιλήσουν μαζί του. Όπως σημείωσε ο ίδιος σε συνέντευξή του στο Der Spiegel τον Μάρτιο του 2019, στόχος του ήταν να φέρει αξιόλογους ανθρώπους και επαγγελματίες στην εξουσία και να ξεπλύνει την Ουκρανία από τη διαφθορά. Ακριβώς σαν τα λόγια που χρησιμοποιούσε ο δάσκαλος – ήρωας της τηλεοπτικής σειράς που πρωταγωνιστούσε.

Ο ίδιος, σ’ όλη την προεκλογική του καμπάνια, δεν εξέφρασε ξεκάθαρη πολιτική θέση. Μιλούσε για δωρεάν διανομή ιατρικής κάνναβης, νομιμοποίηση των αμβλώσεων και της πορνείας και ήταν εναντίον στη νομιμοποίηση των όπλων. Όλες αυτές οι απόψεις μαζί με τη μεγάλη δημοτικότητά του στα κοινωνικά δίκτυα τον έκαναν ιδιαίτερα δημοφιλή σε όλη τη χώρα. Το αποτέλεσμα στον δεύτερο γύρο των ουκρανικών εκλογών στις 20 Μαΐου του 2019 και η συντριπτική νίκη κόντρα στον Petro Poroshenko μπορεί να εξέπληξε τον πλανήτη αλλά στην εκεί ήταν όλοι έτοιμοι για αυτή την αλλαγή. Ένας κωμικός κατάφερε να γίνει πρόεδρος της χώρας. Αυτή τη φορά, όμως, στην πραγματικότητα.

Η μετατροπή του σε λαϊκό ήρωα

Ήδη από την προεκλογική του εκστρατεία, ο Volodymyr Zelensky είχε εκφράσει την πολιτική του θέση για ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Την ίδια ώρα, όμως, είχε ταχθεί εναντίον στο κυνήγι της ρωσικής γλώσσας στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, θεωρώντας πως μια τέτοια κίνηση θα έφερνε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά. Άλλωστε και ο ίδιος ήταν ένας από τα 14 εκατ. ρωσόφωνων Ουκρανών πολιτών που ζούσαν κυρίως στην ανατολική πλευρά της χώρας.

Ο ίδιος είχε εκφράσει, επίσης, την επιθυμία του για τη λήξη του συνεχιζόμενου πολέμου στο Ντονμπάς ανάμεσα στον ουκρανικό στρατό και τις αυτονομιστικές οργανώσεις, ωστόσο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήρθε να αλλάξει πλήρως τα δεδομένα. Ο ίδιος με τα συνεχή διαγγέλματα και τα selfie videos στο Κίεβο, τα οποία εμψύχωναν τους Ουκρανούς πολίτες και συγκέντρωσαν περισσότερες από 12 εκατ. προβολές το καθένα, τον μετέτρεψαν σε λαϊκό ήρωα, με χιλιάδες Ουκρανών να σχολιάζουν κάτω από τα posts του εκφράζοντας την πίστη τους σε εκείνον.

Την ίδια ώρα υπάρχουν αρκετοί, κυρίως εκτός Ουκρανίας, που επισημαίνουν ότι ο Volodymyr Zelensky δεν είναι κατάλληλος για αυτή τη νευραλγική θέση εν καιρώ πολέμου. Ο ίδιος όλες αυτές τις μέρες βρίσκεται σ’ ένα καταφύγιο καλά προφυλαγμένο για να προστατευτεί από μια ρωσική δολοφονική επίθεση εναντίον του. Κανείς δεν γνωρίζει πότε θα επιστρέψει στο Προεδρικό Μέγαρο της χώρας. Άλλωστε το τέλος αυτής της ιστορίας δεν έχει ακόμα γραφτεί.