Jakub Porzycki/NurPhoto via Getty Images
SOCIAL MEDIA

Μήπως ήδη ζούμε το τέλος του Instagram;

Καμία αλλαγή δε φαίνεται ικανή να επαναφέρει το Instagram στην κορυφή των social media. Χάνει το δυναμικό κοινό της GenZ και εξελίσσεται σε κάτι άνευρο, που κουράζει. Αντ’ αυτού, μπες ΤικΤοκ.

Μηχανεύονται καινούργιες τεχνικές οι influencers, προδίδοντας τα «κενά» στην ψηφιακή βιομηχανία: το τελευταίο διάστημα, όλο και περισσότερα βίντεο εκατομμυρίων προβολών στο TikTok σταματούν σχεδιασμένα λίγο πριν το φινάλε, παραπέμποντας τους χρήστες στο Instagram για τη συνέχεια.

Είναι σαν το τυράκι, που θα φέρει το φρέσκο και δυναμικό κοινό της πρώτης πλατφόρμας στον όλο-και-πιο-άνευρο κόσμο του Instagram, που έχει χάσει τη γυαλάδα ενός media με έντονα προσωπικό και άμεσο χαρακτήρα.

Γιατί να ταΐσεις με προσωπικές φωτογραφίες και βίντεο έναν αλγόριθμο, όταν είναι πολύ πιθανό το υλικό να χαθεί μέσα στον ωκεανό και οι φίλοι σου να το δουν έπειτα από δύο ή και τρεις ημέρες; Αυτή η διαπίστωση έγινε πολύ πιο αισθητή μετά το 2020, όταν το Instagram ενεργοποίησε τα Reels και έκανε κάθε προσπάθεια για να τα προωθήσει, θέλοντας τη δόξα του ακμάζοντος TikTok.

Αλλά τα πράγματα εξελίχθηκαν εντελώς ανάποδα: Το feed μπούκωσε από βίντεο των influencers και –σε αντίθεση με το αντίπαλο δέος του TikTok– έχασε τον προσωπικό του χαρακτήρα, άρα και τη φλόγα του engagement. Όπως εξήγησε η δημοσιογράφος Kate Lindsay στο The Atlantic, «παρά το γεγονός ότι τα νούμερα του Instagram παραμένουν υψηλά με 2 δισ. χρήστες ανά μήνα, στην ουσία αντιμετωπίζει ένα υπαρξιακό πρόβλημα: Τι συμβαίνει όταν χρήστες 18-29 ετών (που είναι και το δυναμικό κοινό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης) γερνάνε ή πηγαίνουν αλλού»;

Προφανώς ότι συλλήβδην η εφαρμογή γερνάει, αδυνατώντας να εξυπηρετήσει τον ρόλο που άλλοτε εξυπηρετούσε: ο κόσμος μπαίνει, κάνει μερικά σκρολ για να ενημερωθεί αλλά σταδιακά σταματά να ποστάρει.

Δεν είναι το θέμα τα νούμερα (προς το παρόν)

Σύμφωνα με περσινό δημοσίευμα των New York Times που επικαλέστηκε εσωτερικές πληροφορίες, το προσωπικό άγχος του Instagram είναι το πώς στο καλό θα μπορέσει να προσελκύσει και να κρατήσει τους νεότερους χρήστες, με τους οποίους προκύπτει η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη ενός social media. Η απόπειρα του να μιμηθεί το TikTok με τα Reels δεν απέδωσε: οι μετρήσεις δείχνουν ότι στα βίντεο του TikTok οι χρήστες δαπανούν 197.8 εκατομμύρια ώρες την ημέρα, ενώ ο αντίστοιχος χρόνος για τα βίντεο του Instagram σημειώνεται μόλις στα 17.6 εκατομμύρια.

Γιατί; Μια απλή εξήγηση είναι ότι κανείς δε ζήτησε ενδιάμεσα random βίντεο σε μια πλατφόρμα που βασίζεται στις φωτογραφίες μεταξύ γνωστών. Αντί να αναθερμάνει το κοινό της πλατφόρμας, φαίνεται ότι το αποξένωσε. Έτσι, ο κόσμος ζητούσε από το Instagram να ξαναγίνει Instagram. Είναι ενδεικτικό ότι το ποσοστό διάδρασης σε αυτά τα βιντεάκια έχει συρρικνωθεί στο 13,6% τους τελευταίους μήνες – όποιος επιθυμεί ένα αχαλίνωτο ζάπινγκ μεταξύ τυχαιότητας και ίσων ευκαιριών, διαλέγει απλά TikTok.

Μια μεγάλη έρευνα που διεξήγαγε το Pew Research Center έδειξε ότι περίπου το 67% των εφήβων στην Αμερική (μεταξύ 13 και 17 ετών) χρησιμοποιούν συνεχώς την πλατφόρμα του TikTok, αφήνοντας πίσω το Instagram. Πτωτική πορεία καταγράφει επίσης το Facebook και το Twitter. Στη Δύση, ήδη έχει αλλάξει η σειρά ιεράρχησης των social media στο μυαλό της νέας γενιάς – το ίδιο παρατηρείται σταδιακά και στην Ελλάδα, μετακινώντας και το μέγεθος των διαφημιστικών δαπανών στο «φρέσκο» μέσο.

Όπως ανέφερε πολύ εύστοχα στο κείμενο του The Atlantic η Casey Lewis, συντάκτρια σε εφηβικές εφημερίδες, «Η σχέση της Gen Z με το Instagram είναι πάνω-κάτω όπως εκείνη των millennials με το Facebook: Dεν θέλουν ακριβώς να είναι μέρος αυτού του social medium, αλλά αισθάνονται περίεργα, όταν δεν είναι».