AP Photo/Damian Dovarganes
SCIENCE

Οι πιο ακραίες θεωρίες συνωμοσίας που έχει πιστέψει η ανθρωπότητα

Οι πρώτοι 'ψεκασμένοι' θεωρητικοί δεν είχαν φραγμούς. Ακόμα και το πλύσιμο των χεριών έχει τη δική του θεωρία συνωμοσίας, που έχει στείλει γιατρό στο ψυχιατρείο.

Κατά το 19ο αιώνα, μια διαφορετική γνώμη ανάμεσα σε επιστήμονες ως προς μια θεωρία που μπορούσε ακόμα και να παραβάινει τη λογική, γινόταν η αφορμή για αφορισμούς, απολύσεις, φυλακίσεις, ακόμα και εγκλεισμούς σε ψυχιατρικές κλινικές για πολλούς επιστήμονες. Βάλαμε στη σειρά τα πιο παρανοϊκά πράγματα που έχει πιστέψει η ανθρωπότητα.

Ο υδράργυρος είναι φάρμακο, μπορεί να σε κάνει αθάνατο

Το 210 π.χ, ο Κινέζος αυτοκράτορας Qin Shi Huang Di έλαβε μια μεγάλη δόση υδράργυρου, πιστεύοντας πως αυτό ήταν το φάρμακο που θα μπορούσε να τον κάνει παντοδύναμο, ακόμα και αθάνατο. Πέθανε σχεδόν ακαριαία. Κατά τον 16ο αιώνα, η λήψη υδράργυρου από το στόμα καθιερώθηκε ως φάρμακο σε αρκετές χώρες της Ασίας και ορισμένες της Ευρώπης. Το ‘υγρό ασήμι’ όπως το χαρακτήριζαν, προκάλεσε χιλιάδες θανάτους από δηλητηρίαση.

Τα γρήγορα τρένα προκαλούν παράνοια

‘Railway madness’ λεγόταν η επιδημία που σκορπούσε τον τρόμο στην Αγγλία της δεκαετίας του 1860. Διηγήσεις της εποχής έκαναν λόγο για επιβάτες τρένων από επαρχιακές περιοχές όπως το Carnforth, με προορισμό το Liverpool, που παρουσίαζαν σημάδια τρέλας, όπως ξαφνικό γέλιο και παραμιλητά, όσο το τρένο αύξανε ταχύτητα. Δημιουργήθηκαν ακόμα και επιστημονικές δημοσιεύσεις που μελετούσαν το ‘φαινόμενο’ της εμφάνισης συμπτωμάτων παράνοιας κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού με τρένο. Η θεωρία αυτή, εξαφανίστηκε από την επόμενη δεκαετία, το ίδιο ανεξήγητα με την εμφάνισή της.

Με το βενζόλιο πλένουμε τα χέρια μας

Στα τέλη του 18ου αιώνα, η περιποίηση του ανδρικού προσώπου, ο καλλωπισμός του άνδρα, αποκτούσε επιτέλους κάποια εμπορικά προϊόντα. Το (καρκινογόνο) βενζόλιο γινόταν ένα ‘ιδανικό’ προϊόν after shave, ενώ χρησιμοποιούνταν και ως πρώτη ύλη για σαπούνια χεριών, αλλά και για τον διαχωρισμό της καφεϊνης από τα φύλλα καφέ. Αυτό το ‘πείραμα’ αισθητικής είχε απώλειες ζωών και (ευτυχώς) δεν κράτησε πολύ.

Ένα κομμάτι λάσπης μπορεί να γεννήσει ζωή

Τον 18ο αιώνα, οι γεωργοί έβλεπαν μέλισσες πάνω σε λουλούδια. Αμέσως έβγαζαν το συμπέρασμα πως οι μέλισσες είχαν γεννηθεί από τα λουλούδια. Η θεωρία της αβιογένεσης προερχόταν από τον Αριστοτέλη και περιέγραφε μια εκδοχή ζωής που δημιουργείται αυτόματα, πάνω σε νεκρή ύλη. Ο ερχομός του 19ου αιώνα επεφύλασσε ανατροπές και εκπλήξεις, καθώς η επιστήμη της μικροβιολογίας με μπροστάρη τον Louis Pasteur, ανέτρεψε αυτή τη θεωρία, αποδεικνύοντας μέσω εργαστηριακών πειραμάτων, πως σύνθετες ζωντανές οντότητες μπορούν να προκύψουν μόνο από άλλες ζωντανές οντότητες, μέσω της αναπαραγωγής.

Το πλύσιμο χεριών μπορεί να σε στείλει φυλακή

Το 1865, ο Ούγγρος καθηγητής ιατρικής Ignaz Philipp Semmelweis, δεχόταν με το ζόρι το ένδυμα του παράφρονα, ενώ προηγουμένως οι ανώτατες αρχές της χώρας είχαν αποφασίσει τον εγκλεισμό του σε ψυχιατρική κλινική. Ο λόγος; Η διαρκής επιμονή του να υποστηρίζει πως οι γιατροί οφείλουν να πλένουν τα χέρια τους πριν και μετά από κάθε εξέταση. Ο Semmelweis προσπαθούσε να αποδείξει την ύπαρξη μικροβίων και την δυνατότητητα τους να μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο, όμως οι κοινωνικές συμβάσεις της εποχής υπογράμμιζαν πως “τα χέρια ενός κυρίου είναι πάντα καθαρά, το πλύσιμο τους δεν είναι απαραίτητο”.

Μια έγκυος γυναίκα ελέγχει τις σκέψεις του μωρού της

Υπήρξε όντως μια θεωρία της κλασικής γυναικολογίας που ανέφερε αυτο ακριβώς που μόλις διάβασες: πώς το μυαλό μιας μέλλουσας μητέρας “τρέφει’ με σκέψεις το μυαλό του παιδιού της. Δεν θέλουμε να εικάσουμε τι θα γινόταν σε ένα τέτοιο σενάριο, αν η μαμά έκανε ‘πονηρές’ σκέψεις (άνθρωπος είναι κι αυτή).

Υπάρχει πέμπτο στοιχείο της φύσης, το φλόγιστο

Γη, νερό, αέρας, φωτιά, and the winner is…φλόγιστο! Ο Αυστριακός φυσικός Georg Ernst Stahl, κατά τα τέλη του 18ου αιώνα προσπάθησε να εξηγήσεις τις θεωρίες της καύσης και της οξείδωσης, επινοώντας ένα ακόμα στοιχείο της φύσης, το οποίο θεώρουσε πως υπάρχει σε όλα τα έμψυχα όντα, ακόμα και στον άνθρωπο. H θεωρία του φλόγιστου ανατράπηκε από τον Γάλλο καθηγητή Antoine Lavoisier, ο οποίος απέδειξε πως για να πραγματοποιηθεί μια καύση, απαραίτητο στοιχείο είναι το οξυγόνο.

Ο ήλιος είναι πλανήτης

O αστροφυσικός William Herschel κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα διατύπωσε τη θεωρία πως ο ήλιος είναι ένας πλανήτης, ο οποίος κατοικείται από εξωγήινα όντα και περικλείεται από ένα πυκνό πλέγμα από σύννεφα, που διαχέει το φως προς κάθε κατεύθυνση στο σύμπαν. Επίσης, ο πλανήτης αυτός σύμφωνα με τον Herschel είναι γεμάτος από οροπέδια, από στρατηγικά σημεία όπου συγκεντρώνεται η ενέργεια του ήλιου και οποιοδήποτε άλλο σημείο είναι μια παγωμένη, αφιλόξενη για κάθε άνθρωπο ενδοχώρα. Ακούγεται τρελό, σαν πλοκή του Star Trek, όμως η θεωρία του Herschel ήταν απόλυτα δομημένη και με ιδιάιτερα κατατοπιστικά παραδείγματα. Κατέπεσε από ομολόγους του, σε διάστημα 40-50 ετών.