Πετρελαϊκή Κρίση: Γιατί οι παραγωγοί πληρώνουν για να πουλήσουν πετρέλαιο;
Χθες για πρώτη φορά στην ιστορία η τιμή του βαρελιού έπιασε αρνητικές τιμές. Φταίει μόνο ο κορονοϊός; Τι επιπτώσεις θα έχει στην καθημερινότητά μας;
- 21 ΑΠΡ 2020
Σίγουρα θα έχετε ακούσει κάποια απλοϊκή απάντηση που αναλύει σύνθετες γεωπολιτικές καταστάσεις με το απλό “αυτά (πόλεμοι, εντάσεις κτλ) τα κάνουν για τα πετρέλαια”. Για να είμαστε μάλιστα ειλικρινείς, δεν είναι πάντα ανακριβές. Πράγματι, έχουμε μεγαλώσει σε ένα κόσμο όπου μάθαμε να ζούμε εξαρτημένοι από το πετρέλαιο και κάναμε προσπάθειες να απεξαρτηθούμε από αυτό. Ξέρετε με εναλλακτικές μορφές ενέργειας.
Κανείς, λοιπόν, δεν θα περίμενε ή δεν θα υπολόγιζε αυτό που συνέβη χθες. Η αγορά πετρελαίου βρίσκεται σε μια πρωτόγνωρη και πολύ σημαντική κρίση με τον κίνδυνο της κατάρρευσης να μοιάζει όλο και πιο κοντά. Όσα συνέβησαν χθες ήταν απλώς η λογική συνέχεια μιας κρίσης που διαφαινόταν από τότε που οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο αποφάσισαν τα lockdowns. Τι συνέβη όμως με την πετρελαϊκή κρίση;
Για ποιον λόγο συνέβησαν όλα αυτά;
Όπως είναι εύκολα κατανοητό, πρόκειται για ένα από τα side effects της πανδημίας. Με παραπάνω από τον μισό πλανήτη να βρίσκεται σε κάποια μορφή lockdown, η ζήτηση πετρελαίου έχει προφανώς μια δραματική πτώση. Μαζί έχει πάρει κατηφόρα και η τιμή του πετρελαίου η οποία έδειχνε να πέφτει μέρα με τη μέρα σε ιστορικά χαμηλά. Δεν είναι όμως μόνο αυτό.
Την ίδια στιγμή η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία είχαν μπει σε μια κούρσα ανταγωνισμού. H Ένωση Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (OPEC) -για το ποιες είναι μέλη δείτε εδώ– απαίτησε από τη Ρωσία να μειώσει την παραγωγή βαρελιών κατά 1,5%, κάτι που η Ρωσία αρνήθηκε. Έτσι, διαλύθηκε και η συνεργασία μεταξύ των χωρών της OPEC και των υπόλοιπων παραγωγών πετρελαίου, μια συνεργασία που είχε φέρει την τελευταία τριετία μια σχετική σταθερότητα στις τιμές του βαρελιού. Έκτοτε η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία είχαν μπει σε έναν πόλεμο τιμών, με τη μια να περιμένει πότε η άλλη θα υποχωρήσει.
Τι σχέση είχε ο Trump;
Oι δύο χώρες (δεύτερη και τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα) αποφάσισαν να τερματίσουν τον πόλεμο τιμών στον οποίο είχαν επιδοθεί τον τελευταίο καιρό. Αυτό ήρθε μετά και από παρέμβαση του Donald Trump (oι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη παραγωγός πετρελαίου στον πλανήτη).
Έτσι, οι χώρες του OPEC και η Ρωσία αποφάσισαν τελικά να προχωρήσουν σε μείωση της παραγωγής κατά 9,7 εκατομμύρια βαρέλια κατά τον Μάιο και τον Ιούνιο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση που αποφασίζουν οι χώρες-παραγωγοί πετρελαίου στην ιστορία. Σκοπός ήταν μέσω της μειωμένης προσφοράς να επανέλθουν οι τιμές σε μια σχετική σταθερότητα.
Ο Πρόεδρος Trump σε μια από τις γνωστές επιπολαιότητές του βιάστηκε να πανηγυρίσει για το τέλος της κρίσης και να παινεύσει τον εαυτό του που έσωσε εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Οι αγορές όμως είχαν διαφορετική άποψη.
Πώς γίνεται να πληρώνεις για να πουλήσεις πετρέλαιο;
Ο ακραίος ανταγωνισμός που προηγήθηκε, καθώς και η μειωμένη ζήτηση λόγω του κορονοϊού δημιούργησε μια τεράστια αστάθεια στην αγορά πετρελαίου. Η συμφωνία δεν αρκούσε. Μοιάζει σαν να κοιτάμε προς τα πάνω έναν ετοιμόρροπο γίγαντα που προσπαθεί αποτυχημένα να σταθεί στα πόδια του. Οι αγορές πλημμύρισαν με πετρέλαιο το οποίο δεν είχαν σε ποιον να πουλήσουν.
Έτσι, τη Δευτέρα, η τιμή του βαρελιού βούλιαξε σε αρνητικές τιμές κοντά στα -40$ ανά βαρέλι. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι οι παραγωγοί πετρελαίου πληρώνουν προκειμένου να ξεφορτωθούν το περίσσευμα πετρελαίου που έχουν και το οποίο είναι αδύνατον να αποθηκεύσουν με οποιονδήποτε τρόπο.
Ούτως ή άλλως το να αποθηκεύσεις και να συντηρήσεις αυτές τις τεράστιες ποσότητες πετρελαίου θα είχε ως διαδικασία πολύ μεγαλύτερο κόστος για τους παραγωγούς. Προτιμούν έτσι να πληρώνουν προκειμένου να το ξεφορτωθούν. Όπως καταλαβαίνει όμως εύκολα κανείς, αυτή η τακτική δεν μπορεί να είναι βιώσιμη για καιρό.
Πώς θα μας επηρεάσει;
Πρέπει να θεωρούμε σχεδόν δεδομένο ότι οι τιμές πετρελαίου και αμόλυβδης θα μειωθούν κατά πολύ μέσα στο 2020. Χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι θα πλησιάσουν το μηδέν. Με δεδομένο ότι στην αγορά μας συμπεριλαμβάνονται τα κέρδη των μεσαζόντων αλλά και η φορολογία.
Το ζήτημα όμως για μια αγορά που απασχολεί εκατομμύρια εργαζόμενους σε όλον τον πλανήτη ξεπερνάει κατά πολύ το αν θα γεμίσουμε το αυτοκίνητό μας φτηνότερα. Το ποια θα είναι η πορεία της πετρελαϊκής κρίσης δεν το ξέρουμε ακόμα. Θα εξαρτηθεί άμεσα και από το πότε οι μετακινήσεις θα επιστρέψουν σε μια σχετική κανονικότητα. Αυξάνοντας έτσι και τη ζήτηση του πετρελαίου και επαναφέροντας τις τιμές σε μια σχετική σταθερότητα.
Το σίγουρο είναι ένα. Ο κορονοϊός μας έδειξε πόσο περίπλοκος είναι ο κόσμος στον οποίο ζούμε. Και πώς όλα συνδέονται μεταξύ τους.
