Πώς αντιμετωπίζουν οι άλλες χώρες τις πλημμύρες
Η πρόληψη, η προσαρμογή στην κλιματική κρίση και οι καλές πρακτικές οι οποίες απουσιάζουν από την Ελλάδα.
- 7 ΣΕΠ 2023
Η αλήθεια είναι πως η καταστροφή που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel είναι κάτι που δεν έχουν αντιμετωπίσει ξανά όσοι βρίσκονται στο κέντρο αποφάσεων. Δηλαδή, το Συντονιστικό Κέντρο της Πολιτικής Προστασίας. Βέβαια, ως ειδήμονες διαφόρων τομέων, το λογικό είναι να ήταν ενήμεροι για τη διεθνή βιβλιογραφία. Τι κάνουν δηλαδή, άλλες χώρες σε ανάλογες καταστροφές, σε ανάλογες πλημμύρες.
Όπως αποδεικνύεται από όσα βλέπουμε να συμβαίνουν στα Τρίκαλα και την Καρδίτσα (με περιοχές να έχουν σκεπαστεί από νερά και λάσπες) και όσα μαθαίνουμε (δεν προσέγγισε με φουσκωτά ο στρατός, γιατί ήταν πολύ δύσκολη -έως αδύνατη σε σημεία- η πρόσβαση και δεν επιχείρησαν τα εναέρια, λόγω καιρικών συνθηκών και κεραυνών), οι ειδικοί δεν μπήκαν στον κόπο να ενταχθούν στη νέα εποχή της κλιματικής αλλαγής.
Μία εποχή η οποία αφορά την απαρχή της κλιματικής κατάρρευσης, όπως είπε χαρακτηριστικά ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ António Guterres, την ημέρα που αποκάλυψε ότι φέτος ζήσαμε το πιο θερμό καλοκαίρι που έχει καταγραφεί ποτέ. Ή τουλάχιστον από το 1940 όταν άρχισαν οι μετρήσεις.
Να θυμίσουμε εδώ πως το αφήγημα της ελληνικής κυβέρνησης στις καταστροφικές πυρκαγιές έλεγε πως η απόλυτη προτεραιότητα της Πολιτικής Προστασίας είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής και ότι για όλα φταίει η κλιματική κρίση.
Θα υπέθετε κανείς μιας και φταίνε για όλα τα ακραία καιρικά φαινόμενα, θα είχε γίνει μια υποτυπώδη προσπάθεια προσαρμογής στις εξελίξεις. Ως κράτος όμως δεν μπήκαμε καν στη διαδικασία, να ανοίξουμε την πρώτη σελίδα του «βιβλίου». Κι έτσι θρηνούμε (και άλλους) νεκρούς.
Ενώ χιλιάδες κάτοικοι ήταν ήδη εγκλωβισμένοι στα πλημμυρισμένα σπίτια τους για περισσότερες από έξι ώρες -και άρα κινδύνευαν με υποθερμία, μεταξύ πολλών άλλων-, η Πολιτεία αποφάσισε τη δημιουργία επιχειρησιακού κέντρου στη Λάρισα. Θα έλεγες πως τα αντανακλαστικά της ήταν κάπως προβληματικά. Σαν να μούδιασαν μπροστά στο άγνωστο και χρειάστηκαν έναν κάποιο χρόνο να συνέλθουν.
Μολονότι δεν είχαν αυτήν την πολυτέλεια, αφού στοίχιζε ακριβά. Όχι σε ευρώ, αλλά σε ό,τι έχει τη μεγαλύτερη σημασία: σε ζωές.
Τι θα έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση
Δεν είναι μυστικό κράτους ο τρόπος που αντιμετωπίζει κάθε -οργανωμένη- χώρα τις πλημμύρες. Και δη αυτές που τις αντιμετωπίζουν συχνά. Υπάρχουν διαφοροποιήσεις στις πολιτικές, εν τούτοις υπάρχουν και κάποιες γενικές προσεγγίσεις και στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι περισσότερες κυβερνήσεις.
Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή: Ενόψει των αυξανόμενων προκλήσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, πολλές κυβερνήσεις αναπτύσσουν μακροπρόθεσμες στρατηγικές για να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες και να μετριάσουν τις επιπτώσεις μελλοντικών πλημμυρών. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει χωροταξικό σχεδιασμό, χωροταξικούς κανονισμούς και επενδύσεις σε ανθεκτικές υποδομές.
Συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης: Στο πιο πάνω βίντεο μπορείς να ακούσεις τις σειρήνες που ήχησαν στο Κόπερ της Σλοβενίας. Γενικά, οι κυβερνήσεις που νοιάζονται, δημιουργούν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για την παρακολούθηση των καιρικών συνθηκών, της στάθμης των ποταμών και άλλων παραγόντων που μπορεί να οδηγήσουν σε πλημμύρες. Αυτές οι πληροφορίες χρησιμοποιούνται για την παροχή εκ των προτέρων ειδοποίησης στους κατοίκους σε περιοχές που βρίσκονται σε κίνδυνο, επιτρέποντάς τους να εκκενώσουν ή να λάβουν τις απαραίτητες προφυλάξεις. (Εμείς έχουμε το 112, όπου κατά τα φαινόμενα αρχίζουν και τελειώνουν όλα, με τις εντολές «μείνε» ή «φύγε». Χωρίς τα πού θα πας ή τι άλλο πρέπει να κάνεις για να προστατευτείς).
Αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης: Οι κυβερνήσεις διαθέτουν υπηρεσίες και προσωπικό εκπαιδευμένο και εξοπλισμένο για να ανταποκρίνεται γρήγορα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης από πλημμύρες. Αυτό περιλαμβάνει υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, όπως αστυνομία, πυροσβεστικά τμήματα και παραϊατρικό προσωπικό, καθώς και εξειδικευμένες ομάδες αντιμετώπισης πλημμυρών. (Εμείς αφήσαμε συμπολίτες μας για ατελείωτες ώρες μέσα στα νερά, χωρίς την παραμικρή βοήθεια).
Σχέδια εκκένωσης: Οι κυβερνήσεις αναπτύσσουν σχέδια εκκένωσης για περιοχές που είναι επιρρεπείς στις πλημμύρες. Αυτά τα σχέδια περιγράφουν διαδικασίες για την ασφαλή εκκένωση των κατοίκων και την παροχή προσωρινής στέγης και υποστήριξης.
Υποδομή ελέγχου πλημμύρας: Οι επενδύσεις σε υποδομές ελέγχου πλημμύρας όπως φράγματα, αναχώματα, τοίχοι πλημμύρας και ταμιευτήρες είναι κοινές. Αυτές οι κατασκευές βοηθούν στη διαχείριση της ροής του νερού και στη μείωση του κινδύνου πλημμύρας. (Στην Ελλάδα κατέρρευσαν ουκ ολίγες γέφυρες, παλιές και καινούργιες)
Ανακούφιση και Ανάκαμψη από Καταστροφές: Οι κυβερνήσεις συνήθως διαθέτουν κεφάλαια και πόρους για την παροχή άμεσης ανακούφισης στα θύματα των πλημμυρών. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τροφή, νερό, στέγη και ιατρική περίθαλψη. Μετά την υποχώρηση των πλημμυρών, οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν επίσης τις προσπάθειες ανάκαμψης, συμπεριλαμβανομένης της ανοικοδόμησης υποδομών και της παροχής βοήθειας σε άτομα και επιχειρήσεις που έχουν πληγεί. (Στην Ελλάδα έχουμε αποζημιώσεις – και στην παρούσα φάση ας μην αναφερθούμε σε αυτές, αλλά είναι προβληματικές)
Κοινοτική Εκπαίδευση και Ετοιμότητα: Οι κυβερνήσεις συχνά συμμετέχουν σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού για να εκπαιδεύσουν τους πολίτες σχετικά με τους κινδύνους πλημμύρας και να ενθαρρύνουν την ετοιμότητα. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη διανομή εκπαιδευτικού υλικού, τη διεξαγωγή ασκήσεων και την παροχή πληροφοριών μέσω διαφόρων μέσων. (Η Ελλάδα είναι γνωστή ως πολέμιος της πρόληψης).
Συντονισμός και Συνεργασία: Η αποτελεσματική διαχείριση των πλημμυρών απαιτεί συχνά συντονισμό μεταξύ διαφορετικών κυβερνητικών υπηρεσιών σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Οι κυβερνήσεις μπορούν επίσης να συνεργαστούν με μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), διεθνείς οργανισμούς και γειτονικές χώρες όταν αντιμετωπίζουν πλημμύρες μεγάλης κλίμακας. (Στην Ελλάδα είμαστε πάρα πολύ γνωστοί για την αδυναμία μας να συντονίσουμε τις άπειρες υπηρεσίες και να συνεργαστούν οι πάντες αποτελεσματικά – με υποχώρηση του «εγώ» για το καλό του «εμείς»).
Αεροπορική βοήθεια: Σε καταστάσεις σοβαρών πλημμυρών, οι κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν αεροπορική βοήθεια. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση ελικοπτέρων ή άλλων αεροσκαφών για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, μεταφορά προμηθειών και διεξαγωγή εναέριων ερευνών για την αξιολόγηση της έκτασης των πλημμυρών. (Στην Ελλάδα δεν πέταξαν, υπό το φόβο κεραυνών – ακόμα και σε περιοχές από τις οποίες είχε φύγει ο Daniel).
Έρευνα και συλλογή δεδομένων: Οι κυβερνήσεις συχνά επενδύουν στην έρευνα και τη συλλογή δεδομένων για να κατανοήσουν καλύτερα τα πρότυπα και τις τάσεις των πλημμυρών. Αυτές οι πληροφορίες βοηθούν στη δημιουργία πιο αποτελεσματικών πολιτικών διαχείρισης πλημμυρών. (Να θυμίσουμε εδώ τα 3 πορίσματα για όσα πρέπει να κάνουμε για τις πυρκαγιές, τα οποία δεν έχει γίνει ακόμα τίποτα.)
