Πώς ένας χωρισμός προκαλεί αλλαγές στον εγκέφαλο
Η επιστήμη τα έβαλε κάτω και η εμμονή και η στέρηση που αισθάνεσαι όταν βιώνεις έναν χωρισμό δεν είναι στο μυαλό σου. Είναι αυτά που συμβαίνουν στο μυαλό σου.
- 13 ΜΑΡ 2024
Είτε το περίμενες, το έβλεπες να έρχεται -κατά βάθος μπορεί να το ήθελες κιόλας, αλλά να μην το τολμούσες-, είτε σε έπιασε εξαπίνης, συνέβη στα ξαφνικά κι ενώ όλα κυλούσαν πολύ καλά (;) μεταξύ σας, το «θέλω να χωρίσουμε» πέφτει βαρύ.
Δεν έχει σημασία αν ήσασταν μαζί για τρεις μήνες ή για τρία χρόνια ή και περισσότερο, ο χωρισμός είναι χωρισμός. Σε πονάει, σε μπερδεύει, σου προκαλεί ένα συναισθηματικό και ψυχολογικό μπάχαλο από το οποίο πιστεύεις ότι δεν θα ξεμπλέξεις ποτέ (φυσικά και θα ξεμπλέξεις, χρόνο θέλει) και υπάρχει επιστημονική εξήγηση για αυτό.
Σύμφωνα με τη Nicole K. McNichols, PhD, καθηγήτρια ανθρώπινης σεξουαλικότητας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, ο χωρισμός μπορεί να επηρεάσει -στ’ αλήθεια- τον εγκέφαλο, εξού και το μπάχαλο. Συγκεκριμένα, να διαταράξει τη χημεία του εγκεφάλου, δηλαδή τους νευροδιαβιβαστές, τις χημικές ενώσεις που χρησιμοποιούνται από το νευρικό σύστημα για να μεταφέρουν τα μηνύματα ανάμεσα στους νευρώνες του εγκεφάλου.
«Μεταξύ των διαφόρων νευρώνων είναι και εκείνοι της “ανταμοιβής”, όπως τους ονομάζουμε, που πυροδοτούνται κάθε φορά που φέρνουμε στη μνήμη μας ένα αγαπημένο πρόσωπο, εν προκειμένω τον/την πρώην σύντροφο», αναφέρει η Nicole K. McNichols, μιλώντας στο αμερικάνικο GQ και συνεχίζει:
«Είναι οι ίδιοι, που ενεργοποιούνται μετά από τη λήψη ναρκωτικών ουσιών και απελευθερώνουν τρεις συγκεκριμένους νευροδιαβιβαστές: ντοπαμίνη, σεροτονίνη και ωκυτοκίνη, που έχουν συνδεθεί με την αγάπη, την ευφορία, την ευχαρίστηση, τη σύνδεση».
Πώς ο χωρισμός προκαλεί στερητικό σύνδρομο
Συνεπώς, τα έντονα αρνητικά συναισθήματα που συνοδεύουν έναν χωρισμό είναι παρόμοια με την απότομη συναισθηματική πτώση όταν κάποιος «ξενερώνει» από τις ουσίες. «Ο έρωτας είναι εθιστικός σαν ναρκωτικό και όταν τελειώσει και επέλθει ο χωρισμός, όλα αυτά τα παλιά συναισθήματα λαχτάρας που μας προκαλούσε επανέρχονται κάθε φορά που θυμόμαστε το πρόσωπο που χάσαμε.
Αυτό έχεις ως αποτέλεσμα οι νευρώνες ανταμοιβής να ενεργοποιούνται, περιμένοντας να πάρουν τη “δόση” τους για να απελευθερώσουν ντοπαμίνη, σεροτονίνη και ωκυτοκίνη. Οι οποίες όμως δεν απελευθερώνονται και ο εγκέφαλος μένει “στερημένος”, ενισχύοντας την επιθυμία για τον/την πρώην», υπογραμμίζει η Megan Bruneau, θεραπεύτρια στη Νέα Υόρκη.
Αυτή η ξαφνική απουσία σεροτονίνης, ντοπαμίνης και ωκυτοκίνης μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα που μοιάζουν με το στερητικό σύνδρομο από τις ουσίες. «Ενώ ο εθισμός σε μία ουσία είναι γνωστός ως εξωγενής εθισμός, ο εθισμός στα νευροχημικά που παράγει ο έρωτας και η αγάπη είναι γνωστός ως ενδογενής εθισμός», προσθέτει.
Ωστόσο, εκτός από τους νευρώνες, ο χωρισμός πυροδοτεί και άλλα κομμάτια του εγκεφάλου.
«Οι περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη λαχτάρα και τη συναισθηματική ρύθμιση –την ικανότητα να ρυθμίζουμε την πορεία ενός συναισθήματος, την έναρξη του και τον τερματισμό του- όπως είναι η κοιλιακή τμηματική περιοχή, μεταξύ άλλων, ενεργοποιούνται», εξηγεί η Megan Bruneau για την περιοχή που συχνά σχετίζεται τόσο με τη χρήση ουσιών, όσο και με το να επιθυμείς να είσαι κοντά σε κάποιον που αγαπάς.
Όπως πολλοί από εμάς γνωρίζουμε, δεν είναι ασυνήθιστο να αντιμετωπίζουμε συμπτώματα παραίτησης μετά το που τελειώσει μία συντροφική σχέση. Σε αυτά συναντάμε συχνά τις διαταραχές ύπνου, τις εναλλαγές της διάθεσης, τις συναισθηματικές μεταπτώσεις, τους πονοκεφάλους, την κόπωση, τη γαστρεντερική δυσφορία και την απώλεια όρεξης.
«Κατά τη διάρκεια ενός επώδυνου χωρισμού, είχα νυχτερινές εφιδρώσεις κάθε βράδυ για τέσσερις μήνες», εξομολογείται η ειδικός. «Η θλίψη και η στενοχώρια όταν η καρδιά μας ραγίζει μιμούνται την κατάθλιψη και το άγχος, προκαλώντας εμμονές και ιδεοληψία, προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης, υπεραναλύσεις και κατασταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα».
Για όλα τα παραπάνω, η ειδικός επισημαίνει ότι «δεν πρέπει να είμαστε σκληροί με τον εαυτό μας και τα συναισθήματά μας μετά από έναν χωρισμό, αλλά να μας δώσουμε χώρο και χρόνο -όσο χρειαστεί- μέχρι να συνέλθουμε».
