Πώς να επιλέξεις τον κατάλληλο ψυχολόγο
Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας σήμερα και ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι μοιάζουν να αποζητούν τη βοήθεια των ειδικών προκειμένου να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες της καθημερινότητας. Μεγαλύτερες ή μικρότερες.
- 10 ΟΚΤ 2023
Η 10η Οκτωβρίου έχει θεσπιστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, με σκοπό να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τις ψυχικές ασθένειες.
Εορτάστηκε για πρώτη φορά το 1992 κατόπιν πρωτοβουλίας της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγείας. Την ημέρα αυτή διοργανώνονται κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο εκδηλώσεις με θέμα την ψυχική υγεία, κατά τη διάρκεια των οποίων σχετικοί φορείς και οργανισμοί καλούν τους συμμετέχοντες να προβληματιστούν για τα ψυχικά νοσήματα και να ενημερωθούν για τους τρόπους αντιμετώπισής τους.
Όσο ταμπού κι αν έμοιαζε πριν μερικά χρόνια το να μιλά κανείς για το προβλήματα ψυχικής υγείας που τυχόν αντιμετωπίζει, τόσο αναγκαίο είναι πια στις μέρες μας και ειδικά μετά τα δύο δύσκολα χρόνια της Covid19, να αντιμετωπίζουμε την ψυχική μας υγεία με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αντιμετωπίζουμε και τη σωματική. Ευτυχώς, το ταμπού έχει αρχίσει και σπάει και ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι συζητούν ανοιχτά για το άγχος, το στρες, αλλά και την κατάθλιψη την οποία βιώνουν, ενώ δε διστάζουν να αναζητήσουν και τη βοήθεια ειδικών.
Δεν είναι πάντα εύκολο όμως να βρεις εκείνο τον ψυχολόγο ή και ψυχίατρο που σου ταιριάζει. Οι ισορροπίες ανάμεσα στον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο είναι πολύ λεπτές, γι’ αυτό και πολλοί από εμάς έχει χρειαστεί να επισκεφτούμε πάνω από έναν ειδικό για να βρούμε ποιος είναι εκείνος που τελικά μας ταιριάζει.
Πώς όμως μπορείς να επιλέξεις τον κατάλληλο ψυχολόγο, εάν η πρώτη προσπάθεια δεν πέτυχε και ίσως χρειάζεσαι μια διαφορετική προσέγγιση;
iStock
Το σύμπτωμα ή η αιτία, ανήκει στο παρελθόν ή το παρόν;
Δεν εμβαθύνουν όλες οι μέθοδοι ψυχοθεραπείας στο παρελθόν του θεραπευόμενου. Αυτό μπορεί να είναι καλό για όσους δε θέλουν να βουτήξουν ξανά στην παιδική τους ηλικία και να ανασύρουν θλιβερές μνήμες, γι΄αυτό και ορισμένες προσεγγίσεις εστιάζουν περισσότερο στο παρόν, τα συμπτώματα και τις επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει μια ψυχοπαθολογία, όπως είναι το άγχος. Άλλοι, ωστόσο, τείνουν να αναζητούν τα αίτια της παρούσας δυσφορίας στο παρελθόν και επομένως απαιτούν επίσης μια πιο σημαντική μνημονική και αφηγηματική δέσμευση.
Συγκεκριμένες προσεγγίσεις για συγκεκριμένα προβλήματα
Αυτή η πτυχή είναι επίσης σημαντική στην επιλογή του καταλληλότερου ψυχολόγου ή ψυχοθεραπευτή. Αν για παράδειγμα υποφέρεις από αϋπνίες, ο γιατρός που θα σε αναλάβει θα πρέπει να έχει ειδική εκπαίδευση και εμπειρία. Το ίδιο ισχύει και αν κάποιος πάσχει από αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, διπολική διαταραχή ή σχιζοφρένεια.
Παρακάτω ακολουθούν πέντε από τα πιο διαδεδομένα είδη ψυχοθεραπείας όπως τα κατέγραψε το ιταλικό GQ.
- Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία
Είναι η πιο κατάλληλη προσέγγιση για όσα άτομα υποφέρουν από αγχώδεις διαταραχές, διατροφικές διαταραχές και κατάθλιψη. Ο θεραπευόμενος μπορεί και αναλύει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στο παρόν και στη συνέχεια η θεραπευτική παρέμβαση επεκτείνεται συχνά στα αίτια που οδήγησαν στις πεποιθήσεις και στις συμπεριφορές που προκαλούν την όποια δυσφορία. Αυτή η προσέγγιση, η οποία γενικά δεν απαιτεί πολύ χρόνο, αναθέτει εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν από τον θεραπευόμενο, όπως, για παράδειγμα, «σταδιακή έκθεση σε τρομακτικές καταστάσεις στην περίπτωση φοβιών». Σε ποιους είναι λιγότερο κατάλληλη; Σε ανθρώπους που έχουν ισχυρή αντίσταση στην αλλαγή: σε αυτές τις περιπτώσεις μια τέτοια οδηγία και αποφασιστική προσέγγιση μπορεί να μη λειτουργήσει. - Ψυχοδυναμική προσέγγιση (και ψυχανάλυση)
Σε αυτή την προσέγγιση, η συμφωνία σε μια a priori διάρκεια είναι πιο περίπλοκη: ο ασθενής προχωρά με την πάροδο του χρόνου μέσω ελεύθερων συνειρμών και η ενεργητική παρέμβαση του θεραπευτή είναι λιγότερο εμφανής από ό,τι σε άλλες προσεγγίσεις. Αυτή η ψυχοθεραπεία αναζητά τα αίτια της ταλαιπωρίας του παρόντος στο παρελθόν, εμπλέκοντας επίσης το ασυνείδητο και την «κατασκευή της ταυτότητας στο χρόνο». - Συστημική προσέγγιση
Αυτή η προσέγγιση περιλαμβάνει διάφορα είδη ψυχοθεραπείας που μοιράζονται την ιδέα ότι οι ψυχοπαθολογίες έχουν να κάνουν με τις πιο σημαντικές σχέσεις του ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της οικογένειας και του ζευγαριού: οι δομές σχέσεων μπορούν να αποδώσουν σημαντικά νοήματα και οι οικογενειακές σχέσεις σε ορισμένες περιπτώσεις τροφοδοτούν την αδιαθεσία. Ως εκ τούτου, η συστημική προσέγγιση συχνά εμπλέκει τους γονείς και τα αδέρφια στη θεραπευτική διαδικασία και παρέχει ασκήσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν. Για κάποιους αυτή η προσέγγιση είναι πολύ αποτελεσματική στη θεραπεία εθισμών, ενώ για άλλους για σοβαρές διαταραχές, όπως η σχιζοφρένεια. - Ολιστική ψυχοθεραπεία
Δεν είναι ασυνήθιστο σήμερα να συναντάμε θεραπευτές που δεν έχουν καμία από τις ιδιότητες που αναφέρθηκαν παραπάνω, αλλά χρησιμοποιούν μια προσέγγιση που ενσωματώνει εργαλεία που προέρχονται από διαφορετικές σχολές και για αυτόν τον λόγο είναι δύσκολο να περιγραφεί. Η ολοκληρωμένη προσέγγιση πάντως, είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη προσέγγιση. - Βιοενεργειακή ψυχοθεραπεία
Πρόκειται για μια ολιστική θεώρηση του ατόμου, με την ένωση μυαλού και σώματος. Ενδείκνυται για ανθρώπους που νιώθουν την ανάγκη να εργαστούν για τις επιπτώσεις των συμπτωμάτων και το σώμα τους, είναι κατάλληλο για όσους υποφέρουν από δυσμορφοφοβία ή ψυχοσωματικές διαταραχές.
