Στις Φιλιππίνες, το άγχος για τα μικρά ψάρια γιγαντώνεται
Σε μια χώρα με χιλιάδες νησιά, θα ήταν αδύνατο να μην εξαρτώνται οι ντόπιοι από τη θάλασσα. Αλλά με την υπεραλίευση και το ανεξέλεγκτο εμπόριο, όλο και μειώνονται τα αποθέματα σαρδέλας μέσα στο νερό, απειλώντας τη διατροφή και την οικονομία εκατομμύρια ψαράδων.
- 7 ΜΑΙ 2023
Έφτασε σε τέτοια επίπεδα ο αποδεκατισμός των θαλάσσιων οικοσυστημάτων στις Φιλιππίνες, που η κυβέρνηση της νησιωτικής χώρας χρειάστηκε να βάλει μπροστά ένα πρόγραμμα αποκατάστασης, με το βλέμμα στο 2025: Το λεγόμενο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Σαρδέλας (NSMP), που τρέχει αυτή τη στιγμή, προβλέπει την ενίσχυση της βιώσιμης αλιείας, όπως και της επάρκειας των ιχθυαποθεμάτων με επιστημονικούς δείκτες.
Εντούτοις, τα στοιχεία παραμένουν απογοητευτικά, αν όχι επικίνδυνα:
Τα επίπεδα της αλιευτικής παραγωγής κατά το πρώτο τετράμηνο του 2022, σύμφωνα με τις μετρήσεις της Στατιστικής Αρχής Φιλιππίνων, κατέγραψαν 0,2% μείωση σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους, πράγμα που θα έμοιαζε αμελητέο, εάν αυτή η πτωτική τάση δεν παρατηρούταν για πάνω από 15 συναπτά έτη, έχοντας πλέον τη γιγάντια διαφορά των 100+ μετρικών τόνων ανά σεζόν στα δίχτυα των ψαράδων. Το πρόβλημα αφορά πρωτίστως τα μικρά ψάρια και ειδικά τις σαρδέλες.
Όπως στις Μπαχάμες, από την ακατάσχετη υπεραλίευση στερεύουν πλέον τα κοχύλια, όπως στις Σεϋχέλλες εξαφανίζονται οι λευκές σφυρίδες, έτσι το άλλοτε συνηθέστερο και πιο «λαϊκό» αλίευμα στη νησιωτική χώρα με τα χιλιάδες νησιά στον Ειρηνικό Ωκεανό σταδιακά λιγοστεύει.
Και δεν τελειώνει εκεί το πρόβλημα, βέβαια. Οι σαρδέλες είναι ο πρώτος κρίκος που φθίνει στο θαλάσσιο οικοσύστημα της ζώνης, ένας κρίκος που αναπόφευκτα θα συμπαρασύρει και τους υπόλοιπους της αλυσίδας, τα μεγαλύτερα ψάρια (τα οποία τρέφονται από τον πληθυσμό τους) όπως και τις αγροτικές, παράκτιες κοινότητες των Φιλιππίνων, όπου παράδοση, οικονομία και διατροφή είναι απόλυτα συνυφασμένα με τα μικρά ψάρια του βυθού.
«Το πρόβλημα της υπεραλίευσης και του αδειάσματος των αποθεμάτων είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τους φτωχότερους ανθρώπους της χώρας, πολλοί από τους οποίους βασίζονται για τα προς το ζην στο ψάρεμα», όπως μετέφερε στο γαλλικό πρακτορείο Associated Press ο Ruperto Aleroza, ένας ντόπιος ακτιβιστής που μάχεται κατά της φτώχειας και έχει εμπειρία δεκαετιών στην αλίευση μικρών ψαριών στο πέλαγος.
Όσοι χρησιμοποιούν ήπιες μεθόδους, βλέπουν διαρκώς τις ψαριές τους να μικραίνουν. Σε όλη την επικράτεια, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1.6 εκατομμύρια ψαράδες, η συντριπτική πλειοψηφία εκ των οποίων είναι μικρού μεγέθους και βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι με το άγχος της ψαριάς.
Μερικές από τις λύσεις, θα ήταν να καθοριστούν αυστηρά ζώνες αλιείας και οι επιτρεπόμενες ποσότητες αλιείας ανά έμπορο, με την προϋπόθεση φυσικά ότι τίθενται σε εφαρμογή τα μέτρα παρακολούθησης των σκαφών. Περίπου το 75% των θαλασσών στις Φιλιππίνες έχει υποστεί υπεραλίευση (ένα φαινόμενο παγκόσμιας εμβέλειας, που απαντάται και στη Μεσόγειο) και πλέον επείγει διόρθωση.
Διότι, εκτός των άλλων, οι σαρδέλες για πολλές περιοχές των Φιλιππίνων αποτελούν και τη μοναδική διαθέσιμη πηγή πρωτεΐνης για τους ντόπιους (μια σειρά από παραδοσιακές συνταγές, άλλωστε, πιστώνει τη σχέση του τόπου με αυτό το πελαγίσιο ψάρι), οπότε μαζί με την εξάλειψη της σαρδέλας, κοντοζυγώνει η φτωχοποίηση και τα διατροφικά αδιέξοδα στη μακρινή νησιωτική χώρα.
«Απειλεί την τοπική πηγή τροφής· δεν θα μπορούμε να ταΐσουμε την οικογένειά μας», μετέφερε ο Ruperto Aleroza.
