© AP Photo/Efrem Lukatsky
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ

Τα murals στην Ουκρανία τιμούν όσους έπεσαν στο μέτωπο

Στρατιώτες που έδωσαν τη ζωή τους στον πόλεμο κοσμούν σήμερα τους τοίχους του Κίεβο, συμβολίζοντας τον ηρωισμό και την αντίσταση ενάντια στην προσπάθεια εξάλειψης που επιχειρεί η Ρωσία.

Σχεδόν δυόμιση χρόνια μετά την οργανωμένη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, προς απάντηση στην προσπάθεια εδραίωσης του ΝΑΤΟ στην κεντρική Ευρώπη, τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα κρύβουν τις απώλειες του στρατού τους σαν επτασφράγιστο μυστικό. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πόσα μηδενικά πρέπει να προσθέσουμε για να προσεγγίσουμε τις απώλειες στο πεδίο της μάχης, με τις εκτιμήσεις αναλυτών από διεθνή Μέσα όπως το BBC και το ABC News να αναφέρουν πάνω από μισό εκατομμύριο νεκρούς και σοβαρά τραυματισμένους κατά τη διάρκεια των δύο χρόνων πολέμου, κάτι που έχει να ζήσει η Ευρώπη από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Από τις πυραυλικές επιθέσεις, τα σμήνη drones, τις οβίδες και τα πυρά που ανταλλάσσονται εκατέρωθεν στο έδαφος, περισσότερα από 600 μίλια περιμετρικά των συνόρων της Ουκρανίας στα νότια και ανατολικά της χώρας έχουν μετατραπεί σε κρανίου τόπος.

Πόλεις και χωριά έχουν εξαφανιστεί από τον χάρτη, οι δρόμοι μετά βίας φαίνονται και εκτάσεις έχουν καταστραφεί σε σημείο που θα είναι αδύνατο να κατοικηθούν ακόμη και χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, που κανείς δεν γνωρίζει πότε και με πιο αποτέλεσμα θα έρθει. Η Αμερική ανακοίνωσε νέο πακέτο στήριξης πολλών εκατομμυρίων, ενώ φημολογείται και η εμπλοκή της Κίνας στο πλευρό της Ρωσίας.

Αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι Ουκρανοί έχουν επιδείξει μεγάλο σθένος, γνωρίζοντας βέβαια ότι δεν μένει εναλλακτική επιλογή. «Ο πόλεμος είναι ζήτημα ζωής και θανάτου στην περίπτωση της Ουκρανίας», είχε δηλώσει πρόσφατα σε συνέντευξη ο τοπικός δημοσιογράφος Yaroslav Trofimov. «Νομίζω ότι οι στρατιώτες έχουν συνειδητοποιήσει, και οι πολίτες έχουν συνειδητοποιήσει ότι αυτό που θέλει η Ρωσία είναι να εξαφανίσει την Ουκρανία ως κράτος, ως πολιτισμό, ως έθνος, ως γλώσσα, ως λαό γενικότερα». Οι στοχευμένες επιθέσεις της πρώτης περιόδου σε σημαντικά τοπόσημα των αστικών κέντρων όπως είναι το Κίεβο, οι βομβαρδισμοί σε μουσεία, πνευματικά κέντρα είναι η απόδειξη.

Σήμερα, στις πόλεις αυτές που απέχουν από το μέτωπο επικρατεί μια φαινομενική κανονικότητα. Η ζωή συνεχίζεται, με τον φόβο μιας επόμενης πυραυλικής επίθεσης να πλανάται αδιάκοπα στον αέρα. Τα μεγάλα murals με τα θύματα του πολέμου δίνουν ελπίδα όποτε οι πολίτες κοιτούν προς τα πάνω.

Απεικονίζεται ένας Ουκρανός πιλότος να δείχνει με τον αντίχειρά του προς τα πάνω, κίνηση που αποτελεί σινιάλο στη γλώσσα της αεροπορίας.
Απεικονίζεται η Saint Javelin, ένα ιντερνετικό meme που καυτηριάζει τη ρωσική εισβολή.
Απεικονίζεται το θρυλικό τζακ ράσελ που τιμήθηκε για τη σημαντική συμβολή του στην ανίχνευση πυρομαχικών.
Απεικονίζεται ένας 19χρονος στρατιώτης της Ουκρανίας (Roman Holomba) που κατέρριψε επτά ρωσικά αεροσκάφη και έναν πύραυλο.

Το φαινόμενο των ζωηρών τοιχογραφιών στους δρόμους πόλεων όπως το Κίεβο δεν είναι καινούργιο στην Ουκρανία. Πριν από τον πόλεμο, οι τυφλές όψεις των μεγάλων πολυκατοικιών στα αστικά κέντρα απεικόνιζαν συνήθως παραμυθένιες εικόνες, μουσικούς και μεγάλες προσωπικότητες. Τώρα, στο γενικότερο πλαίσιο ανασύστασης που επιχειρείται μετά τους βομβαρδισμούς, τα murals χρησιμοποιούνται για να τιμήσουν τους στρατιώτες της Ουκρανίας που έπεσαν στο πεδίο της μάχης.

Για ορισμένα από αυτά τα έργα χρησιμοποιήθηκαν αυθεντικές φωτογραφίες, λίγο πριν γραφτεί το τραγικό φινάλε.

Μερικά από τα πρόσωπα που σήμερα συμβολίζουν τον ηρωισμό και την αντίσταση της Ουκρανίας είναι ένας 49χρονος εθελοντής στρατιώτης με το όνομα Oleksiy Movchan που σκοτώθηκε από ρωσικό βομβαρδισμό τον Μάιο του 2022, ο Oleksandr Khmil, πρωταθλητής του χόκεϊ επί πάγου και εθελοντής στρατιώτης, όπως και το θρυλικό τζακ ράσελ που λεγόταν Patron και είχε γίνει διάσημο για τη βοήθεια που προσέφερε ανιχνεύοντας θαμμένες νάρκες στα βόρεια της Ουκρανίας, στην περιοχή του Τσερνίκοφ

Τα εντυπωσιακά murals υλοποιήθηκαν από διαφορετικούς καλλιτέχνες, κατόπιν πρόσκλησης και ανάθεσης από την ουκρανική κυβέρνηση. «Οι τοιχογραφίες είναι η απάντησή μας στη ρωσική βάρβαρη επίθεση στο μέτωπο του πολιτιστικού πολέμου που έχει εξαπολύσει ο Πούτιν», είχε δηλώσει η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Emine Dzhaparova.

«Σήμερα, η Ουκρανία αγωνίζεται όχι μόνο για το δικαίωμα να υπάρχει, αλλά υπερασπίζεται το δικαίωμά της να είναι μέλος της οικογένειας της Ευρώπης».

Το συγκεκριμένο mural βασίστηκε σε φωτογραφία που είχε τραβηχτεί κατά τη διάρκεια του ποδοσφαιρικού αγώνα μεταξύ της Ντιναμό Ζάγκρεμπ και της Χάιντουκ Σπλιτ.
Απεικονίζεται ο Oleksandr Khmil, Ουκρανός πρωταθλητής του χόκεϊ επί πάγου και μετέπειτα εθελοντής στρατιώτης στο μέτωπο με τη Ρωσία.
Απεικονίζεται η εθελόντρια του ζωολογικού κήπου Anastasia Tykha, η οποία είχε σώσει τριάντα σκύλους κατά τη διάρκεια της εισβολής των ρωσικών στρατευμάτων στην πόλη Ιρπίν.
Ένα mural στη μνήμη του ακτιβιστή Serhiy Mashovets, που σκοτώθηκε το 2022 υπερασπιζόμενος το Κίεβο.
Ο Ουκρανός εθελοντής στρατιώτης Maksym Yalovtsov, που απεικονίζεται στο mural, ήταν παίκτης ράγκμπι και προπονητής πάλης. Σκοτώθηκε το 2022.