Στέλιος Μισίνας / Eurokinissi
EXPLAINED

Τι είναι το Predator και πώς κατασκόπευε δημοσιογράφους και πολιτικούς

Πώς λειτουργεί το συγκεκριμένο λογισμικό και τι συμβαίνει με τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων και πολιτικών στην Ελλάδα

Σάλος έχει προκληθεί τις τελευταίες εβδομάδες, ύστερα από την καταγγελία του προέδρου του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Νίκου Ανδρουλάκη, πως κάποιος προσπάθησε να κατασκοπεύσει το κινητό του τηλέφωνο, μέσω του ηλεκτρονικού προγράμματος Predator. Λίγο καιρό πριν, το Reporters United και το Inside Story είχαν φέρει στο φως την υπόθεση παρακολούθησης του δημοσιογράφου, Θανάση Κουκάκη, ξανά μέσω της συγκεκριμένης κατασκοπευτικής τεχνολογίας.

Στις 30 Ιουλίου, μάλιστα, ο Διοικητής της ΕΥΠ, Παναγιώτης Κοντολέων, φέρεται να ομολόγησε πως πράγματι η υπηρεσία παρακολουθούσε τον δημοσιογράφο ύστερα από αίτημα «ξένων μυστικών υπηρεσιών». Τόσο, όμως, ο κ. Κοντολέων, όσο και διάφοροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης, αρνήθηκαν οποιαδήποτε σχέση με το συγκεκριμένο λογισμικό. Τι είναι, όμως, το Predator, πώς χρησιμοποιείται και γιατί έχει γίνει τόσος λόγος για αυτό τις τελευταίες εβδομάδες;

Τι είναι το πρόγραμμα παρακολούθησης Predator

Predator Eurokinissi

Το Predator είναι ένα λογισμικό, η τιμή του οποίου ξεπερνάει τις 100 χιλιάδες ευρώ και μέσω αυτού μπορεί ο κάτοχός του να αποκτήσει πλήρη πρόσβαση στις λειτουργίες του κινητού τηλεφώνου καθώς και όλους τους κωδικούς που έχουν αποθηκευτεί σε αυτό. Στόχοι έχουν υπάρξει κατά καιρούς πολιτικοί, δημοσιογράφοι, ακτιβιστές, αλλά και πολίτες που έπεσαν θύματα διαδικτυακών απατών.

Πώς λειτουργεί, όμως, η συγκεκριμένη τεχνολογία και με ποιο τρόπο μπορεί κανείς να την πατήσει; Στις περισσότερες των περιπτώσεων, στέλνεται ένα μήνυμα στα κινητά τηλέφωνα των υποψήφιων θυμάτων, το οποίο τους ζητά να μεταβούν σε έναν συγκεκριμένο ιστότοπο. Εάν το θύμα το πατήσει, τότε το Predator αποκτά πλήρη πρόσβαση στο smartphone (αρχεία, εφαρμογές, κωδικούς).

Αυτήν ακριβώς τη μέθοδο ακολούθησαν και οι δράστες της υπόθεσης παρακολούθησης του προέδρου του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Νίκου Ανδρουλάκη, ωστόσο, το περιεχόμενο του κινητού του δεν έπεσε στα χέρια τους, καθώς ο σύνδεσμος δεν πατήθηκε ποτέ. Το περιστατικό συνέβη εν αγνοία του, μέχρι τη στιγμή που η υπηρεσία CERT της Ευρωβουλής ενημερώθηκε το μεσημέρι της 28ης Ιουνίου ότι υπήρξε «κρίσιμο εύρημα» στη συσκευή κινητής τηλεφωνίας του προέδρου του ΠΑΣΟΚ.

Το εύρημα προέκυψε στο πλαίσιο διαδικασίας προληπτικού ελέγχου που εφαρμόζει ήδη από τον Απρίλιο η Διεύθυνση Πληροφορικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις Βρυξέλλες και πρόκειται για ένα γραπτό μήνυμα SMS που εντοπίστηκε έπειτα από σάρωση στο κινητό τηλέφωνο του κ. Ανδρουλάκη. Το επίμαχο μήνυμα περιείχε ηλεκτρονική διεύθυνση – link συνδεδεμένη με το Predator.

Δείτε το video του 24Media Lab:

Πώς το λογισμικό παρακολούθησης έφτασε στην Ελλάδα

Predator iStock

Και ενώ οι αξιωματούχοι της ελληνικής κυβέρνησης διαμηνύουν πως δεν έχουν καμία σχέση με το πρόγραμμα κακόβουλης παρακολούθησης, τα στοιχεία την αμφισβητούν καθώς η Google είχε επιβεβαιώσει πως το Predator είχε πουληθεί πριν από μερικούς μήνες σε κρατικούς φορείς χωρών, μεταξύ των οποίων και της Ελλάδας. Πότε, όμως, δεν διευκρινίστηκε ποιες ελληνικές κρατικές υπηρεσίες αγόρασαν το λογισμικό και για ποιο λόγο.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, δημιουργήθηκε το 2017 από την start up Cytrox με έδρα στη Βόρεια Μακεδονία. Ο αρχικός σκοπός δημιουργίας του ήταν για χρήση από την αστυνομία και τις κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας. Γρήγορα, ωστόσο, εξελίχθηκε σε μια ιδιαίτερα επικερδής επιχείρηση, με αρκετούς πελάτες να εμφανίζονται, ζητώντας να λάβουν το λογισμικό.

Το μεγάλο ερώτημα, όμως, είναι ένα: πώς μπορεί να προστατευτεί κανείς από αυτό; Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, το καλύτερο που θα μπορούσαν να κάνουν είναι να έχουν ενημερωμένο το λογισμικό τους, να αποφεύγουν να κατεβάζουν ύποπτες εφαρμογές που ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για να υποκλέψουν δεδομένα και να μην απαντούν σε μηνύματα άγνωστης προέλευσης.