Yorgos Karahalis/Bloomberg via Getty Images
ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Το manual καθαρισμού δρόμων από τον Δήμο Βάρης, Βούλας, Βουλιαγμένης

Μιλήσαμε με τους αρμόδιους ενός από τους ελάχιστους Δήμους που κατάφεραν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας Ελπίδα, σε αντίθεση δηλαδή με ό,τι συνέβη στην Αττική Οδό.

Η σωστή ερώτηση με αυτό που έγινε στην Αττική Οδό, στην έξαρση της κακοκαιρίας Ελπίδα δεν ήταν τι πήγε λάθος, αλλά τι πήγε σωστά -δεδομένων όσων έχουν πει από την εταιρεία που διαχειρίζεται τον πιο σύγχρονο δρόμο της πρωτεύουσας της Ελλάδας, όπως ότι είχε ένα εκχιονιστικό ανά δυο χιλιόμετρα.

Δεν ήταν ωστόσο, μόνο η Αττική Οδός που είχε τις αστοχίες -ή τις ολιγωρίες- της. Οι πολίτες των περισσότερων Δήμων έμειναν να αναρωτιούνται πού έχουν χαθεί οι ηγέτες των πόλεων, όσο το χιόνι μετατρέπεται σε πάγο και αυξάνεται ο κίνδυνος για ατυχήματα.

Υπάρχουν κάποιοι που έκαναν τη δουλειά τους

Επειδή ωστόσο, υπήρχαν και κάποιοι που έκαναν τη δουλειά τους, το OneMan έκρινε πως έχει ένα νόημα να δώσει το λόγο στους ανθρώπους του Δήμου Βάρης, Βούλας, Βουλιαγμένης, που κράτησε ανοιχτή την παραλιακή, αλλά και τη Βουλιαγμένης, ενώ επιχείρησε και στις γειτονιές.

«Για να μην είμαστε πολύ άδικοι, δεν είμαστε χώρα που είναι προετοιμασμένη για φαινόμενα, όπως είναι οι χιονοθύελλες. Και ενδεχομένως να είναι λάθος ένας παραλιακός δήμος, να επενδύει σε εξοπλισμό για να αντιμετωπίσει μια μέρα στο χρόνο» είπε αρχικά ο Δήμαρχος του Δήμου, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος Συμφώνησε ωστόσο, πως υπάρχει μια λογική σε αυτό το έξοδο, δεδομένης της κλιματικής αλλαγής και της πιο τακτικής και έντονης εμφάνισης των δεδομένων χρόνο με το χρόνο.

Ας δούμε όμως, πώς επιχείρησαν στη Βάρη, Βούλα, Βουλιαγμένη και που αν ήμουν Δήμαρχος άλλης περιοχής, δεδομένα θα έκλεβα το manual -αν ήθελα να δείξω πως έχω την ελάχιστη αίσθηση ευθύνης και αξιοπρέπειας.

Όπως ενημέρωσε ο μεγαλωμένος στη Βουλιαγμένη, Θέμης Καίσαρης πρόκειται για περιοχή όπου έχει αφήσει τεράστια παρακαταθήκη ο Γρηγόρης Κασιδόκωστας, Δήμαρχος της Βουλιαγμένης από το 1986 έως το 2010 και πρώτος Δήμαρχος του ενοποιημένου Δήμου Βάρης, Βούλας, Βουλιαγμένης. Ο κύριος Κωνσταντέλλος είναι ο πρώτος εκλεγμένος Δήμαρχος της περιοχής, μετά την αποχώρηση του κυρίου Κασιδόκωστα -λόγω ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου Και αποδεδειγμένα τιμά το παρελθόν.

Η προετοιμασία («έχετε τρελαθεί τελείως;»)

Όταν το Αστεροσκοπείο ενημέρωσε πως το χιόνι αναμενόταν να φτάσει στο συγκεκριμένο Δήμο από 6 έως 10 πόντους, τη Δευτέρα 24/1 (τελικά, στα πεδινά έριξε 30 και στο Πανόραμα έφτασε και στους 45), οι καθ’ ύλην αρμόδιοι συναντήθηκαν και εκπόνησαν το πλάνο. «Πήραμε το manual που έχουμε στην πολιτική προστασία του δήμου -και έχει πάχος περίπου δέκα πόντων. Εκεί έχουμε καταγράψει σε αυτό κάθε συμβάν, ποιες διαδικασίες ακολουθήθηκαν (είτε ήταν φωτιά, είτε πλημμύρα, είτε χιόνι) και τι θα είναι χρήσιμο να αλλάξουμε, για τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Όταν υπάρχει εγχειρίδιο, η προετοιμασία και η ετοιμότητα όλα γίνονται πιο απλά.

Βάλαμε κάτω τους δρόμους και καταλήξαμε στο σχεδιασμό. Υπάρχει το εθνικό δίκτυο και τρεις κατηγορίες δημοτικών δρόμων. Είχαμε παραγγείλει αλάτι και θέσαμε σε συνθήκη συναγερμού όλο το προσωπικό. Δούλεψαν σε δυο 24ωρες βάρδιες». Στους δρόμους από την πρώτη στιγμή ήταν και ο Δήμαρχος.

Η επιχείρηση άρχισε στις 6 το πρωί της Δευτέρας. Όλοι ήταν στη θέση τους και άρχισαν να ρίχνουν αλάτι. Ο κύριος Κωνσταντέλλος προσθέτει πως «όταν βγήκαμε στους δρόμους, είχε ακόμα ήλιο. Ο κόσμος που μας έβλεπε, μας έκανε πλάκα. Μας ρωτούσε αν είχαμε τρελαθεί τελείως». Μετά οι πολίτες δήλωναν ευγνώμονες στις τοπικές αρχές. «Πήγε καλά η επιχείρηση, γιατί υπήρχε σχέδιο και εξοπλισμός, κάτι που δεν είναι σύνηθες για τους Δήμους» προσθέτει. Ας δούμε λοιπόν, τον εξοπλισμό.

Τα οχήματα

«Επιχειρούσαμε με 14 οχήματα. Εξ αυτών τα 11 είναι δικά μας (οχήματα πυρασφάλειας στα οποία κάναμε μετατροπή, ώστε το χειμώνα να είναι έτοιμα για εκχιονιστικά), ένα το ενοικιάσαμε και δύο ήταν της περιφέρειας». Ο Δήμαρχος είχε κάνει μια συμφωνία από πέρυσι, όταν παρουσιάστηκαν τα θέματα με την κακοκαιρία Μήδεια και η αδυναμία επικοινωνίας με την περιφέρεια είχε ως συνέπεια το κλείσιμο της παραλιακής. «Ζητήσαμε οχήματα, με τον κύριο Πατούλη να προσφέρει δύο, με την προϋπόθεση πως ο Δήμος θα αναλάμβανε και την ευθύνη καθαρισμού των κεντρικών αξόνων του εθνικού δικτύου (παραλιακή, Βάρης Κορωπίου και Βουλιαγμένης)».

Τα οχήματα επιχείρησαν στο 40% του χρόνου τους στους κεντρικούς άξονες. Τον υπόλοιπο χρόνο επιχειρούσαν στους δημοτικούς δρόμους.

Ήταν

  • τέσσερα εκχιονιστικά, με μηχανισμό ρίψης αλατιού
  • ένας αλατοδιανομέας (ρίχνει μόνο αλάτι)
  • τρία μηχανήματα έργου JCB (έχουν λεπίδες που απομακρύνουν το χιόνι)
  • δυο μηχανήματα έργου Bobcat (κάνουν ό,τι και τα προηγούμενα -διαφέρουν μόνο στη μάρκα)
  • οκτώ αυτοκίνητα υποστήριξης για μεταφορά εγκλωβισμένων και προσωπικού και
  • τέσσερα φορτηγά για μεταφορά και μετάγγιση αλατιού

Η παράταξη των οχημάτων που επιχειρούσαν

Βίντεο που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο ανέβασαν την πίεση όσων ζουν σε Δήμους που δεν έβγαλαν ένα εκχιονιστικό -έτσι για τα μάτια του κόσμου: η επιχείρηση του Δήμου Βάρης, Βούλας, Βουλιαγμένης είχε τρία οχήματα, το ένα δίπλα στο άλλο, για το τμηματικό καθαρισμό όλης της έκτασης. Το χιόνι ‘έφευγε’ από τη δεξιά πλευρά του δρόμου, πήγαινε στη μέση, από εκεί στην αριστερή και τελικά καθαριζόταν όλο το οδόστρωμα.

«Είναι η παράταξη οχημάτων της μεθόδου που έχει το αεροδρόμιο, για να καθαρίζονται οι διάδρομοι». Ο Δήμαρχος είναι πιλότος «και έχω μάθει να λειτουργώ με manual και check list και εν προκειμένω δανείστηκε τις εικόνες που έχει. Τη συγκεκριμένη παράταξη, τη δοκιμάσαμε για πρώτη φορά φέτος».

Πόσο κοστίζει το αλάτι -που εξαντλήθηκε στην Αττική, όταν έκλεισαν οι δρόμοι

Συνολικά ο Δήμος έριξε 80 τόνους αλάτι από τη Δευτέρα έως και την Τετάρτη (στην πόλη και το εθνικό δίκτυο). Διάστημα στο οποίο τα μηχανήματα πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος της πόλης, από δυο φορές. Ρώτησα τον Δήμαρχο ποια είναι η διαδικασία. Διευκρίνισε ότι «ανήκει στις έκτακτες συνθήκες, οπότε το παραγγέλνεις και το παίρνεις. Δεν χρειάζονται συμβάσεις».

Αποκάλυψε πως η Αττική είχε ξεμείνει από αλάτι, όταν είχαν κλείσει όλοι οι δρόμοι τη Δευτέρα. «Αν είχαμε άλλη μια μέρα χιονόπτωση, θα είχαμε μεγάλο πρόβλημα κι εμείς, αφού είχε κλείσει η διαδικασία της προμήθειας. Το τελευταίο αλάτι που παραλάβαμε ήταν μαγειρικό. Είναι ψιλό που αντιμετωπίζει τον παγετό, αλλά χαλάει τα μηχανήματα, όπως διαπιστώσαμε». Ήταν κάτι που δεν ήξεραν. Μπήκε στη λίστα των «προς γνώση και συμμόρφωση». «Συγκριτικά με την κακοκαιρία Μήδεια, στην Ελπίδα ήμασταν δέκα κλικ καλύτεροι» διευκρινίζει. Ενημερώνει και ότι από την Τετάρτη που άνοιξαν τα οδικά δίκτυα, υπάρχει και αλάτι διαθέσιμο.

Την ερώτηση αν υπάρχουν ειδικοί προμηθευτές αλατιού, την απάντησε ο Δήμαρχος. «Το αλάτι έρχεται από το Μεσολόγγι και το Αίγιο. Είναι το υπόλειμμα που μένει στις αλυκές, μετά την αξιοποίηση του μαγειρικού άλατος. Και πάλι είναι νάτριο, το οποίο απομακρύνουν και το εκποιούν έναντι ευτελούς ποσού». Πόσο ευτελούς; «Ένας τόνος κοστίζει 80 ευρώ. Σε έναν εκχιονισμό, η κάθε δεξαμενή γεμίζει τέσσερις φορές. Η χωρητικότητα είναι από 250 έως 500 κιλά. Άρα, ένας τόνος μας βγάζει τέσσερα χιλιόμετρα».

Η επαύριον

Όταν τελείωσε η χιονόπτωση, ο Δήμος είχε άλλους 15 τόνους διαθέσιμους, για να προλάβει τον παγετό. Έριχνε αλάτι και την Τετάρτη «παρ’ ότι δεν αναμένεται να πέσει η θερμοκρασία. Κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε», σχολιάζει ο κύριος Κωνσταντέλλος. Ενημερώνει και ότι «έχουμε μαζέψει πάνω από 50 δέντρα που ήταν στους δρόμους, αλλά έχουμε πολύ μεγάλες ζημιές σε πεύκα που είναι μέσα σε πάρκα και πλατείες».

Την στιγμή που τηλεφωνήσαμε στον Δήμαρχο, διαχειριζόταν ένα θέμα που είχε προκύψει. Όπως είπε, ένα εκχιονιστικό επιχειρούσε σε πολύ στενό και απότομο δρόμο «όπου έχουν πρόσβαση μόνο ερπυστριοφόρα και ιδανικά, τα τηλεσκοπικά», γλίστρησε και έπεσε σε δυο παρκαρισμένα αυτοκίνητα. «Προκλήθηκαν μικρές ζημιές. Θα τις καλύψει όλες ο Δήμος. Είναι παράπλευρες απώλειες της επιχείρησης».

Τα μαθήματα που πήραν -για του χρόνου

Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα υπάρχοντα οχήματα δεν μπορούν να επιχειρήσουν στο Πανόραμα Βούλας, στο σημείο όπου ο δρόμος έχει κλίση 30 και 35 μοίρες («δοκίμασαν 2-3 φορές πληρώματα να φτάσουν εκεί, αλλά ένιωσαν να κινδυνεύει η ζωή τους και εγκατέλειψαν, καθώς ήταν φύσει αδύνατο να κάνουν τη δουλειά τους»), έγινε σημείωση στο manual της πολιτικής προστασίας του Δήμου, για εξασφάλιση μικρού ερπυστριοφόρου, πριν τον επόμενο χειμώνα.

«Ομολογουμένως, δοκιμάστηκαν οι αντοχές μας. Νομίζω ότι τα πήγαμε καλά. Σίγουρα πήραμε μαθήματα» δήλωσε ο Δήμαρχος. Του ζήτησα να μας πει κάποια.

Πρώτον «όταν μισθώνουμε ή μετατρέπουμε μηχανήματα, θα πρέπει να μην έχουν μηχανικό σασμάν, αλλά να είναι αυτόματα». Γιατί; «Έχουμε ανηφόρες και κατηφόρες και με τη χρήση του αμπραγιάζ, καίγεται ο δίσκος και το πλατό. Έτσι τέθηκε εκτός ένα όχημα, ενώ αναμένουμε να συμβεί το ίδιο και με δεύτερο».

Δεύτερον «πρέπει να αγοράζουμε πιο μεγάλης κοκκομετρίας αλάτι. Να είναι πιο χοντρό. Αυτό που πήραμε και είναι σαν πούδρα, μπουκώνει τις αλατιέρες. Έχουμε ειδικό άνθρωπο που τις ξεμπλοκάρει».

Τρίτον «πρέπει να αλλάξει το πώς βάζουμε τις προτεραιότητες στους δρόμους, ως προς την επιχείρηση -δηλαδή ποιοι κρίνονται ως πρωτεύοντες και ποιοι ως δευτερεύοντες. Αντιληφθήκαμε ότι κάποιος πρωτεύοντες μπορούν να μπουν σε δεύτερη μοίρα και να ασχολούμαστε με δευτερεύοντες, τους οποίους αν δεν πιάσουμε από νωρίς, δεν θα μπορούμε μετά να τους πιάσουμε ποτέ».

Δεν μπορούσα να μην τον ρωτήσω αν τον πήραν άλλοι Δήμαρχοι, για να δώσει το manual. Χαμογέλασε. Η αλήθεια είναι πως την Τρίτη είχε τη γιορτή του, οπότε τον πήραν. Κάποιοι ενδεχομένως μόνο για να του ευχηθούν. Και αυτό είναι κρίμα.