Τσέρνομπιλ: 4 απαντήσεις για τoυς μύθους που το ακολουθούν
Το πυρηνικό δυστύχημα, 38 χρόνια μετά, εξακολουθεί να γεννά μύθους που πολλές φορές δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
- 26 ΑΠΡ 2024
O άνθρωπος έχει την τάση να γοητεύεται από την καταστροφή, ειδικά όταν αυτή είναι αποτέλεσμα των δικών του πράξεων. Ακόμα και όταν δεν είναι, όμως, εξακολουθεί να την αποζητά ως ένας απλός παρατηρητής. Ο πορτοκαλί ουρανός στη χώρα μας είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα. Αυτός ο δυστοπικός, θερμικός θόλος ένωσε χιλιάδες ανθρώπους που μοιράστηκαν κάτι κοινό: την αδυναμία τους προς την αισθητική της ολικής φθοράς.
Όταν μιλάμε για καταστροφή, βέβαια, το πρώτο που έρχεται στο μυαλό όλων είναι το Τσέρνομπιλ. Δεν έχει σημασία αν το έχεις ζήσει ή όχι, σημασία έχει πώς το συγκεκριμένο πυρηνικό δυστύχημα έχει αποτυπωθεί στη συλλογική μνήμη και πώς το επαναφέρουμε στην επικαιρότητα με τη χρήση του γνωστού throwback 38 χρόνια μετά.
Ακολουθούν οι 4 πιο γνωστοί μύθοι για το Τσέρνομπιλ.
Υπάρχουν «μεταλλαγμένοι»;
Η πυρηνική καταστροφή του 1986 στον πυρηνικό σταθμό του Τσέρνομπιλ κοντά στην πόλη Πριπιάτ στη βόρεια Ουκρανία, περιγράφεται συχνά ως το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία και έτσι, μια από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις προς τους ξεναγούς στη ζώνη αποκλεισμού, είναι η εξής: Υπάρχουν μεταλλαγμένοι στη ζώνη αποκλεισμού;
Διάφορα παιχνίδια, ταινίες τρόμου και βιβλία έχουν γιγαντώσει αυτό το μύθο, αλλά η πραγματικότητα είναι άλλη. Ο επικεφαλής του τμήματος οικολογίας, χλωρίδας και πανίδας του καταφυγίου ακτινοβολίας του Τσέρνομπιλ, διαβεβαίωσε ότι δεν έχει δει ποτέ δικέφαλους λύκους ή πεντάποδα τρωκτικά.
«Η επίδραση της ιονίζουσας ακτινοβολίας μπορεί να προκαλέσει κάποια αναδιάρθρωση στο σώμα, αλλά ως επί το πλείστον απλώς μειώνει τη βιωσιμότητα ενός οργανισμού», εξήγησε, δίνοντας το παράδειγμα των υψηλών θανάτων εμβρύων σε τρωκτικά λόγω γονιδιωματικών ελαττωμάτων που εμπόδιζαν τη λειτουργία του οργανισμού. Έχουν πραγματοποιηθεί έρευνες σε χιλιάδες ζώα στη ζώνη αποκλεισμού, αλλά δεν έχουν βρεθεί ασυνήθιστες μορφολογικές αλλοιώσεις.
Έχει ανακτήσει η φύση τον τόπο της καταστροφής;
Εκθέσεις με τίτλο «Η ζωή ανθίζει γύρω από το Τσέρνομπιλ» και σειρές φωτογραφιών που υποδηλώνουν ότι η ζώνη αποκλεισμού έχει γίνει ένας «φυσικός παράδεισος» θα μπορούσαν να δώσουν την εντύπωση ότι η φύση έχει ανακάμψει από την πυρηνική καταστροφή. Δεν είναι έτσι.
Η ιδέα πως ο άνθρωπος κατέστρεψε τη φύση και το μόνο που πρέπει να κάνει είναι να απομακρυνθεί ώστε εκείνη να βρει τον εαυτό της, είναι άκυρη. Στην πραγματικότητα, οι βιολόγοι υποστηρίζουν ότι υπάρχουν λιγότερα είδη εντόμων, πτηνών και θηλαστικών από ό,τι πριν την καταστροφή. Το γεγονός ότι ορισμένα απειλούμενα είδη μπορούν να βρεθούν στη ζώνη αποκλεισμού δεν αποτελεί απόδειξη της υγείας και της ζωτικότητας της περιοχής.
Αντιθέτως, παρατηρείται σημαντική αύξηση του ποσοστού θνησιμότητας και μείωση του προσδόκιμου ζωής στον ζωικό πληθυσμό, με περισσότερους όγκους και ανοσολογικές βλάβες, διαταραχές του αίματος και του κυκλοφορικού συστήματος και πρόωρη γήρανση.
Είναι ασφαλές για τους τουρίστες να επισκεφθούν το Τσέρνομπιλ;
Η ζώνη αποκλεισμού αποτελούσε ήδη πόλο έλξης για τους τουρίστες, αλλά το 2019 ο ετήσιος αριθμός διπλασιάστηκε σε 124.000 μετά την επιτυχία της μίνι σειράς του HBO, Chernobyl. Η κρατική υπηρεσία της Ουκρανίας για τη διαχείριση της ζώνης αποκλεισμού έχει δημιουργήσει μια σειρά από διαδρομές ώστε οι τουρίστες να μπορούν να επισκεφθούν την περιοχή από ξηράς, νερού ή αέρα.
Έχει επίσης καταρτίσει μια σειρά από κανονισμούς για την προστασία των επισκεπτών, προβλέποντας ότι οι άνθρωποι πρέπει να είναι καλυμμένοι από την κορυφή ως τα νύχια. Δεν πρέπει να τρώνε φαγητό ή να πίνουν έξω και πρέπει πάντα να ακολουθούν τις επίσημες διαδρομές. Εκτιμάται ότι η δόση ακτινοβολίας που λαμβάνεται κατά τη διάρκεια μιας μονοήμερης επίσκεψης δεν υπερβαίνει το 0,1 millisievert.
Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν στην περιοχή;
Σήμερα, το Πριπιάτ, η κλειστή πόλη που χτίστηκε για να εξυπηρετήσει το πυρηνικό εργοστάσιο και να στεγάσει τους υπαλλήλους του, περιγράφεται συχνά ως πόλη-φάντασμα, όπως και η κοντινή πόλη του Τσέρνομπιλ.
Ωστόσο, καμία από τις δύο δεν έχει μείνει εντελώς άδεια από το 1986. Χιλιάδες άνθρωποι, συνήθως άνδρες, έχουν μείνει εκεί, συχνά δουλεύοντας σε βάρδιες δύο εβδομάδων και εξασφαλίζοντας ότι οι κρίσιμες υποδομές και στις δύο πόλεις συνεχίζουν να λειτουργούν. Μετά την έκρηξη στον αντιδραστήρα 4, οι αντιδραστήρες 1, 2 και 3 συνέχισαν να λειτουργούν και έκλεισαν το 1991, το 1996 και το 2000.
Ειδικές μονάδες του ουκρανικού υπουργείου Εσωτερικών αστυνομεύουν τη ζώνη. Υπάρχουν επίσης καταστήματα και τουλάχιστον δύο ξενοδοχεία στο Τσέρνομπιλ, τα οποία απευθύνονται κυρίως σε επισκέπτες.
Υπάρχει επίσης ένας αριθμός ανεπίσημων κατοίκων, συμπεριλαμβανομένων ανθρώπων που ζούσαν στην περιοχή και επέλεξαν να επιστρέψουν. Έχουν εγκατασταθεί σε χωριά που εκκενώθηκαν μετά την καταστροφή. Ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων είναι άγνωστος: όταν η DW ρώτησε την Κρατική Υπηρεσία της Ουκρανίας για τη διαχείριση της ζώνης αποκλεισμού πόσοι άνθρωποι ζουν στο Τσέρνομπιλ, η επίσημη απάντηση ήταν «κανείς».
Μέχρι το 2016 πιστεύεται ότι σε ολόκληρη τη ζώνη αποκλεισμού ζούσαν περίπου 180 άτομα. Επειδή έτειναν να είναι ηλικιωμένοι, ο αριθμός αυτός μπορεί κάλλιστα να έχει μειωθεί.
