2023/AP Photo/Rafiq Maqbool
ΚΟΣΜΟΣ

Χόλι, το πιο πολύχρωμο φεστιβάλ στον κόσμο

Εκατομμύρια κόσμου ξεχύθηκαν στους δρόμους της Ινδίας για να γιορτάσουν το Χόλι χωρίς τους περιορισμούς της πανδημίας. Άπειρο χρώμα, χορός και έθιμα που χάνονται στο βάθος των αιώνων.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: AP PHOTO

Κατά τη διάρκεια του Χόλι, όπως λέει η ινδουιστική παράδοση, οι θεοί κάνουν τα στραβά μάτια και έτσι είναι μία από τις ελάχιστες φορές που οι ευσεβείς πιστοί έχουν το ελεύθερο να ξεφαντώσουν, αφήνοντας στην άκρη τα πρέπει και τις αναστολές που καθορίζουν τη ζωή τους τον υπόλοιπο χρόνο.

Είναι η μέρα μετά την πανσέληνο του Μαρτίου που το ημερολόγιο της Ινδίας δείχνει την έναρξη της άνοιξης και εκατομμύρια κόσμου ξεχύνονται στους δρόμους.

Φίλοι και οικογένειες μαζεύονται σε αυλές και ταράτσες, ρίχνοντας τσουβάλια πολύχρωμης σκόνης στον αέρα και ακολουθώντας εθιμοτυπικές συνήθειες, που χάνονται στα βάθη των αιώνων, όπως και οι ερμηνείες τους.

Είναι μια τεράστια γιορτή που ενώνει όλους τους ανθρώπους.

Χωρικοί γεμάτοι χρώματα, έξω από ναό στο χωριό Ναντγκόαν της Ινδίας, γιορτάζουν το Χόλι. © AP Photo/Deepanshu Aggarwal
Αυτόν τον Μάρτιο γιορτάστηκε πρώτη φορά το Χόλι χωρίς τους περιορισμούς του Covid: κόσμος χόρευε ανέμελα, τραγουδούσε και πετούσε χρώμα. © AP Photo/Mahesh Kumar A.
Εκατομμύρια κόσμου ξεχύθηκαν στους δρόμους για το Χόλι στην περιοχή Γκουβαχάτι της Ινδίας. © AP Photo/Anupam Nath

Αυτόν τον Μάρτιο ήταν η πρώτη φορά που το Χόλι γιορτάστηκε όπως του αρμόζει, χωρίς μάσκες και λοιπούς περιορισμούς από την πανδημία. Γι’ αυτό και η γιορτή επέστρεψε σε πλήρη ανάπτυξη σε όλη την υποήπειρο, αναβιώνοντας τα επιμέρους τελετουργικά που ακολουθεί η κάθε περιοχή. Σε μέρη του Βορρά, όπως στο χωριό Μπαρσανά για παράδειγμα, γυναίκες χτυπούν παιχνιδιάρικα τους άνδρες χρησιμοποιώντας ξύλινα κοντάρια.

Πέρα από το χρώμα που είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής του Χόλι, η στάνταρ συνταγή για κάθε μέρος της Ινδίας αυτές της μέρες περιλαμβάνει ξέφρενο χορό υπό τον ήχο των τυμπάνων, «πόλεμο» με νεροπίστολα και φυσικά αλκοόλ – πολύ αλκοόλ.

Συγκεκριμένα αυτό το έτος, τις ημέρες της γιορτής, το Νέο Δελχί ανακοίνωσε ρεκόρ πωλήσεων σε φιάλες λικέρ, καταγράφοντας το νούμερο των 2,6 εκατομμυρίων μπουκαλιών ανά ημέρα, σε σύγκριση με το 1,1 εκ. που αναφέρεται ως μέσος όρος, σύμφωνα με την εφημερίδα The Times of India.

Τα χρώματα είναι εμποτισμένα με πολλούς συμβολισμούς στην ινδουιστική παράδοση του Χόλι. © AP Photo/Deepanshu Aggarwal
Σε πόλεις και χωριά βόρεια της Ινδίας, γυναίκες χτυπάνε περιπαικτικά τους άνδρες με ξύλινα κοντάρια, ως μέρος του τελετουργικού. © AP Photo/Deepanshu Aggarwal
Παιδιά που παίρνουν μέρος στο Χόλι, πετώντας νερό με νεροπίστολα. © AP Photo/Rajanish Kakade
Είναι η μέρα που λένε πως οι θεοί κάνουν τα στραβά μάτια, άρα οι πιστοί έχουν κάθε δικαίωμα για ξεφάντωμα. © AP Photo/Anupam Nath

Τα τελευταία χρόνια, το Χόλι έχει επεκταθεί σε παγκόσμια κλίμακα, με αποτέλεσμα πολλές χώρες της Δύσης να έχουν εμπειρίες από φεστιβάλ χρωμάτων, όπου ρίχνονται αμπούλες με πολύχρωμη σκόνη.

Αλλά στο θρησκευτικό πλαίσιο της Ινδίας, τα χρώματα έχουν κι αυτά συμβολική διάσταση: σημαίνουν την έναρξη μιας νέας ζωής, καθαρής από αμαρτήματα. Όπως είναι λογικό, η πράξη της κάθαρσης συντελείται στο τέλος, όταν επιστρέψεις σπίτι και καθαρίζεσαι από τις αλλεπάλληλες στρώσεις χρώματος που έχουν κατακάτσει στο κορμί σου.

Συνολικά, το Χόλι είναι μια γιορτή με πολλούς και διαφορετικούς συμβολισμούς. Κάποτε λένε ότι ήταν αφιερωμένη στις παντρεμένες γυναίκες, στο όνομα της ευημερίας και της καλοτυχίας των οικογενειών, αλλά εκείνη η ερμηνεία που έχει επικρατήσει αφορά τη νίκη του καλού έναντι του κακού. Συγκεκριμένα, στον ινδουισμό αυτή η μάχη δόθηκε όταν ο Βισνού εμφανίστηκε μισός λιοντάρι και μισός άνθρωπος, καταφέρνοντας να σκοτώσει τον Hiranyakashipu. Σε μια απόπειρα αναπαράστασης αυτής της μάχης, την προηγούμενη μέρα του Χόλι οι πιστοί ανάβουν φωτιές.

Βέβαια, ο εορτασμός πλέον της γιορτής έχει ξεπεράσει θρησκευτικά και εθνικά όρια ακόμη και στην Ινδία – είναι μια μεγάλη συμπεριληπτική αγκαλιά, που με άπλετο χρώμα, χορό και ανέμελη διάθεση ξορκίζει τα δεινά που ταλαιπωρούν την –πλέον– πολυπληθέστερης χώρας στον κόσμο.

Οι πιστοί ζητωκραυγάζουν καθώς ψεκάζεται πάνω τους πολύχρωμη σκόνη και νερό για τη γιορτή Χόλι σε ναό της Ινδίας. © AP Photo/Ajit Solanki
Μια γυναίκα βουτηγμένη στο χρώμα γιορτάζει το Χόλι. © AP Photo/Rajanish Kakade
Παιδιά γεμίζουν πολύχρωμη σκόνη τον φίλο τους, φωνάζοντας και τραγουδώντας με ευχαρίστηση. © AP Photo/Channi Anand
Ένας γυμναστής συμμετέχει στη γιορτή του Χόλι, τινάζοντας κάποια στιγμή από πάνω του τη σκόνη χρώματος. © AP Photo/Rajesh Kumar Singh
Οι πιστοί ζητωκραυγάζουν καθώς ψεκάζεται πάνω τους πολύχρωμη σκόνη και νερό για τη γιορτή Χόλι σε ναό της Ινδίας. © AP Photo/Ajit Solanki
Άντρες από το χωριό Μπαρσαν, όπου σύμφωνα με το έθιμο δέχονται παιχνιδιάρικο προπηλακισμό από τις γυναίκες τους. © AP Photo/Deepanshu Aggarwal
Τα χρώματα είναι μέρος της ιεροτελεστίας: η στιγμή της κάθαρσης έρχεται στο τέλος, όταν οι συμμετέχοντες θα κληθούν να αφαιρέσουν από πάνω τους τις στρώσεις σκόνης. © AP Photo/Rajanish Kakade
Συνολικά, το Χόλι συμβολίζει τη νίκη του καλού ενάντια στο κακό την απαρχή της άνοιξης. © AP Photo/Deepanshu Aggarwal
Ένας άντρας βάζει χρωματιστή σκόνη στο πρόσωπο του φίλου του κατά τη διάρκεια εορτασμών για τον εορτασμό του Χόλι. © AP Photo/Rajanish Kakade
Πλέον, το Χόλι αποτελεί μια πανανθρώπινη γιορτή, μια μεγάλη συμπεριληπτική αγκαλιά. © AP Photo/Deepanshu Aggarwa