© EUROKINISSI
ΠΟΛΗ

Η ομορφιά της παλιάς Αθήνας μέσα από το Instagram

Τότε που η πλατεία Ομόνοιας ήταν πολύγωνη, στο Κολωνάκι υπήρχαν γαϊδούρια και τα λεωφορεία είχαν εισπράκτορα. Εικόνες και συναισθήματα από μακρινές εποχές, τόσο ξένες όσο και ταυτόχρονα οικείες.

«Η νοσταλγία είναι μια άρνηση – η άρνηση του επίπονου παρόντος», λέει ο πρωταγωνιστής σε μία από τις διασημότερες σκηνές από το σύμπαν του Woody Allen, στο Μεσάνυχτα στο Παρίσι, όταν συνειδητοποιεί εκείνο το βαθύτερο συναίσθημα που μας καταδιώκει και τείνουμε πάντα να θεωρούμε ότι οι εποχές παλιότερα ήταν καλύτερες απ’ τη δική μας.

Πόσο ισχύει αυτή η ψυχολογική παγίδα, στην περίπτωση της Αθήνας, μιας πόλης που μέσα σε δύο αιώνες μεταμορφώθηκε από κωμόπολη των (μάξιμουμ) 15.000 κατοίκων σε μια πρωτεύουσα του ευρωπαϊκού Νότου, η οποία εκτείνεται από τους Θρακομακεδόνες μέχρι τη Βουλιαγμένη και το Πέραμα, με πολλά εκατομμύρια κόσμου στο ενδιάμεσο.

Μπορεί κανείς να φανταστεί τα βοσκοτόπια, τα ποτάμια και τους λόφους, που θάφτηκαν από το τσιμέντο; Είτε τη ζωή στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν άρχισε να μεγαλώνει η πρωτεύουσα, λόγω των προσφύγων και της αστυφιλίας;

Άμαξες στους δρόμους, γεμάτη από καλοντυμένο κόσμο η πλατεία Συντάγματος κάθε Κυριακή και πλανόδιοι αργυροχόοι στην οδό Αθηνάς. Τα επιβλητικά νεοκλασικά στο κέντρο αλλά και τα χαμόσπιτα στα προάστια, τα καφενεία και τα παντοπωλεία, το τραμ για Παγκράτι, απ’ όπου κόσμος κρατιόταν απ’ έξω, όσο εκείνο προχωρούσε. Από τη μία η κοσμική κι από την άλλη η λαϊκή, η φτωχή Αθήνα.

Σε αυτό τον ξένο αλλά ταυτόχρονα οικείο κόσμο, πρόσβαση δίνουν τα φωτογραφικά αρχεία και με την ευκολία του Instagram, ένα κομμάτι από αυτόν τον πλούτο βρίσκεται στα ακροδάχτυλά μας.

Ακολουθούν 5 λογαριασμοί που μεταφέρουν εικόνες και συναισθήματα από την παλιά Αθήνα.

Παλιά Ελληνικά Λεωφορεία

Τα αδέλφια Χάρη και Βαγγέλη Λαζαρόπουλου έχουν στα χέρια τους μια διόλου κοινότυπη και βολική συλλογή, εάν σκεφτείς ότι κάθε κομμάτι αυτής ζυγίζει τόνους και απαιτεί πολύ χώρο.

Είναι αστικά λεωφορεία από τη δεκαετία του ’50, τα οποία ξεκίνησε να συλλέγει ο πατέρας τους. Πέρα απ’ τα οχήματα, στα χέρια τους έχουν ένα πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο περασμένων δεκαετιών, που ενδείκνυται για να διαβάσεις την καθημερινότητα άλλων εποχών μέσα από τη δημόσια συγκοινωνία.

Παλιά Αθήνα

Ανώνυμη ομάδα, η οποία έχει αναρτήσει στον λογαριασμό της μερικές φωτογραφίες αρχείου της Αθήνας, κυρίως από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Μέσα στο δημοσιευμένο υλικό, υπάρχει και αυτή η ψηφιακά επεξεργασμένη και επιχρωματισμένη φωτογραφία από την πλατεία Συντάγματος, το έτος 1926. Πολύς κόσμος, καμία γυναίκα, παρεμπιπτόντως.

Μπορεί ο λογαριασμός να μην ανανεώνεται πια, αλλά οι αναρτήσεις του αξίζουν σίγουρα να τους ρίξετε μια ματιά.

Collectible Greece

Συλλεκτικά αρχεία και φωτογραφίες από όλη την Ελλάδα αλλά κυρίως την Αθήνα ανεβάζει με σταθερή συχνότητα ο λογαριασμός Collectible Greece, έτσι που στο υλικό πλέον υπάρχουν εκπλήξεις από διάφορες εποχές:

Η λαϊκή αγορά στο Θησείο και τα χωράφια με τους εργάτες στην Πειραιώς κατά την εποχή του Μεσοπολέμου, η πλατεία Βικτωρίας από τις εποχές που αποτελούσε τον ανθό της κοσμικής Αθήνας και ο απλός κόσμος, καβάλα σε ένα γαϊδούρι, στην Οδό Πινδάρου στο Κολωνάκι, όπως φαίνεται στη φωτογραφία από πάνω.

Timetravelclip

Συλλέγει φωτογραφίες από διάφορες ιντερνετικές πηγές για την παλιά Αθήνα, τις εκτυπώνει και τοποθετώντας έπειτα έναν συνδετήρα επάνω τους, προσπαθεί «να συνδέσει το τότε με το τώρα».

Αυτό αναφέρει στη σύντομη περιγραφή του λογαριασμού ο Παναγιώτης Τσιμπιρίδης και ενώ δεν είναι πολλές οι αναρτήσεις του, έχουν όλες το ίδιο μοτίβο: κάνοντας δεξιά το βελάκι, κάθε φωτογραφία αποκαλύπτει την ιστορία της στο επισκέπτη μέσω σύντομων λεκτικών.

Εδώ για παράδειγμα η φωτογραφία προέρχεται από καρτ ποστάλ και απαθανατίζει μια βόλτα «στον πιο αγαπημένο εξοχικό περίπατο των Αθηναίων», την Πατησίων.

Μουσείο Μπενάκη

Μέσα στο πλούσιο φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη, που αποτελείται από δεκάδες χιλιάδες φωτογραφίες, συγκαταλέγονται και ολόκληρες ενότητες από την καθημερινή ζωή στην πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, τμήματα εκ των οποίων έχουν παρουσιαστεί σε περιοδικές εκθέσεις εντός και εκτός του μουσειακού οργανισμού.

Μερικά κλικ από αυτό τον όγκο βρίσκονται αναρτημένα στον λογαριασμό του μουσείου στο Instagram, όπως αυτή η εικόνα από την πλατεία Κολοκοτρώνη: είναι στην Πρωτομαγιά του 1963 και απεικονίζεται φιλανθρωπικός έρανος.