Πόσο καθαρό είναι το νερό που πίνουμε στην Αθήνα;
Τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο πρέπει να ενημερώνονται οι πολίτες για την ποιότητα νερού που καταναλώνουν. Ανατρέχουμε στα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ και τις αναφορές σε σχετικές διεθνείς έρευνες.
- 31 ΟΚΤ 2023
Γνώριζες ότι είναι θεσμικά κατοχυρωμένη η υποχρέωση ενημέρωσης των πολιτών, σε όποιο σημείο της χώρας και αν διαμένουν, για την ποιότητα νερού που καταναλώνουν από το δίκτυο ύδρευσης; Και ότι αυτή η ενημέρωση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο, (χωρίς να χρειαστεί πρώτα να τις ζητήσουν) με τρόπο ώστε να είναι προσβάσιμη από όλους, «διαδικτυακά, κατά τρόπο εξατομικευμένο και φιλικό προς τον χρήστη»; Υπεύθυνοι τόσο για τον τακτικό εποπτικό έλεγχο και την έκδοση πορισμάτων, όσο και τη μέριμνα ενημέρωσης των καταναλωτών, είναι οι υπεύθυνοι φορείς ύδρευσης.
Πρόκειται για κανονισμούς που ενσωματώθηκαν στο εθνικό δίκαιο από το 2020 και την ευρωπαϊκή οδηγία για την παρακολούθηση του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (2020/2184), σύμφωνα με νέα, πιο αυστηρά όρια που τέθηκαν στις μικροβιολογικές και χημικές παραμέτρους, όπως εκείνες που αφορούν σε μικρόβια E. coli, εντερόκοκο, κολοβακτηριοειδή.
Πόσο συνεπής σε αυτή τη διαδικασία είναι η ΕΥΔΑΠ, η οποία τροφοδοτεί την Αττική και αποτελεί τη μεγαλύτερη εταιρεία παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης σε εθνικό επίπεδο; Κάνοντας μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα της εταιρίας, παρατηρούμε ότι έχει δημιουργηθεί διακριτή υποενότητα στην κατηγορία της ύδρευσης με τίτλο Έλεγχος Ποιότητας Ακατέργαστου Νερού.
Εκεί, παρατίθενται στοιχεία για τη διαδικασία ελέγχου: η ΕΥΔΑΠ, διαβάζουμε, διαθέτει διαπιστευμένα εργαστήρια στο Γαλάτσι και τις Αχαρνές καθώς και εργαστήρια για τον έλεγχο των ενδιάμεσων σταδίων επεξεργασίας του νερού, τα οποία είναι εγκατεστημένα στις τέσσερις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) που διαθέτει το δίκτυο.
Συνοπτικά, για να κατανοήσουμε τη δομή αυτού του εκτεταμένου δικτύου υδροδότησης που ξεπερνάει τα 14.300 χιλιόμετρα αγωγών και εξυπηρετεί περί τα 4,4 εκατομμύρια κατοίκους, υπάρχουν τέσσερις κύριοι ταμιευτήρες –σε Μόρνο, Εύπνο, Μαραθώνα και η φυσική λίμνη Υλική– και συμπληρωματικά πηγές υδροληψίας από υπόγειους υδάτινους πόρους μέσω γεωτρήσεων. Στοιχεία ποιότητας που αφορούν ξεχωριστά τα επιμέρους σημεία αποστέλλονται τακτικά στο Υπουργείο Υγείας, ενώ ετήσιο report είναι ανηρτημένο στην ιστοσελίδα.
Πραγματοποιούνται ετησίως πάνω από 100.000 έλεγχοι, σύμφωνα με όσα είχε δηλώσει στο Digital Athens Water Forum το 2022 ο Ευθύμιος Λύτρας, αναπληρωτής διευθυντής Στρατηγικής και Καινοτομίας της ΕΥΔΑΠ.
Τι δείχνουν οι δείκτες για το νερό της Αττικής
Τα τελευταία χρόνια είχαν δημοσιευθεί δύο αξιολογήσεις από διεθνείς ενώσεις: το 2017 είχε εκδοθεί από το Water Atlas for Europe πανευρωπαϊκή αναφορά για τις βέλτιστες πρακτικές υδροδότησης, βαθμολογώντας με άριστα την ΕΥΔΑΠ αναφορικά με την ποιότητα του πόσιμου νερού της Αθήνας (βλ. Urban Water Atlas for Europe), ενώ το 2021 εκδόθηκε ετήσια διεθνής αξιολόγηση εταιρειών ύδρευσης από την ευρωπαϊκή ΜΚΟ με όνομα European Benchmarking Cooperation, σημειώνοντας τιμή ποιότητας 99,846% στα νερά του δικτύου της ΕΥΔΑΠ. Η τιμή αυτή είναι υψηλότερη από τον μέσο όρο των εταιρειών της Δυτικής Ευρώπης.
Τα δύο αυτά «παράσημα» έχουν κυκλοφορήσει μέσα από δεκάδες δημοσιεύματα στον ελληνικό Τύπο. Ωστόσο, θέτοντας την παράμετρο της ημερομηνίας στις μηχανές αναζήτησης, δεν εντοπίσαμε δημοσιεύματα που να αναφέρονται στο έτος 2022. Στοιχεία για την ποιότητα νερού στο δίκτυο το επίμαχο έτος παρέχονται (αυτή τη στιγμή) αποκλειστικά μέσω ενός PDF στην ιστοσελίδα της ΕΥΔΑΠ.
Το συγκεκριμένο έγγραφο παραθέτει τον μέσο όρο των τιμών για το σύνολο του δικτύου, δίπλα από την παραμετρική τιμή που ορίζει η νομοθεσία, χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση ανά περιοχή όπως ισχύει στην ιστοσελίδα της ΕΥΑΘ με την πλατφόρμα «Το νερό στην περιοχή μου».
Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι το υπολειμματικό χλώριο (το οποίο αποτελεί ουσιαστικά ένδειξη για την απολύμανση του διαθέσιμου νερού) σημειώνει τιμή 0,40 mg/l, με ελάχιστο επιτρεπόμενο όριο από τη νομοθεσία τα 0,2 mg/l. Τα θειικά και τα χλωριούχα είναι πολύ χαμηλά σε σχέση με την ανώτερη τιμή που έχει οριστεί, και το ίδιο θετικά είναι τα αποτελέσματα των μετρήσεων σε αρσενικό, βόριο, χαλκό και σίδηρο.
Και όπως δείχνει περισσότερο εξειδικευμένο υλικό αναλύσεων, οι επιβαρύνσεις νιτρικών και οι αυξημένες τιμές αγωγιμότητας εμφανίζονται σε πεδινές εκτάσεις της περιφέρειας που δέχονται υψηλές πιέσεις από τη βιομηχανία και τη γεωργία, όπως είναι οι περιοχές σε Μαραθώνα, Μέγαρα, Μεσόγεια και Θριάσιο Πεδίο. Ανάλογα προβλήματα ποιότητας εντοπίζονται στα νησιά του Αργοσαρωνικού, όπως η Αίγινα.
Αλλά σε γενικές γραμμές, το νερό της Αττικής που διαχειρίζεται η ΕΥΔΑΠ παραμένει να βρίσκεται μεταξύ των καλύτερων της Ευρώπης.
Γιατί είναι τόσο καλό το νερό της Αττικής
Οι ανάγκες ύδρευσης του πληθυσμού στην Περιφέρεια Αττικής, όπως επισημάναμε παραπάνω, καλύπτονται στο μεγαλύτερο μέρος τους από επιφανειακά ύδατα, τα οποία μεταφέρονται από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Αυτό εξασφαλίζει ένα σημαντικό προβάδισμα για την ποιότητα νερού που φτάνει στα σπίτια της Αττικής, σε σύγκριση με εκείνα των γεωτρήσεων. Επίσης, οι Μονάδες Επεξεργασίας Νερού έχουν καθοριστική σημασία: προτού διοχετευτεί το νερό στους αγωγούς, εφαρμόζονται τέσσερα στάδια καθαρισμού: προσθήκη χλωρίου προσθήκη θειικού αργιλίου, καθίζηση, φίλτρανση και μεταχλωρίωση.
Σε κάθε περίπτωση απορίας σχετικά με την ποιότητα νερού ανά περιοχή της Αττικής, μπορείτε να απευθυνθείτε στην τετραψήφια τηλεφωνική γραμμή επικοινωνίας (1022) που έχει θέσει σε εφαρμογή η ΕΥΔΑΠ.
