Καλύτερα Που Δεν Ήρθε Σπίτι

Ζουμερές ιστορίες – δεσπόζει η αποκαθήλωση των Παγκόσμιων Πρωταθλητών Γάλλων και η επαναφορά της Ιταλίας που, παρότι δεν ήταν καν στη Ρωσία το 2018, συνέχισε την παντοκρατορία των PIGS «τεμπέληδων του Νότου» στα EURO του 21ου αιώνα. Σερί που ξέρετε πότε ξεκίνησε…

Όμως, μη γελιόμαστε, περάσαμε ωραία στο φετινό EURO, γιατί οι Άγγλοι το πήραν πάνω τους. Το σήκωσαν στις πλάτες τους, άτυποι οικοδεσπότες αφού, δημιουργώντας συμπάθειες, αντιπάθειες, συζήτηση, hype. Όπως μόνο εκείνοι ξέρουν διαχρονικά να κάνουν ενσωματώνοντας στην ποπ κουλτούρα το ποδόσφαιρο, δίνοντας του καμιά φορά υπερβολική κοινωνικοπολιτική διάσταση. Έχοντας βάσιμες βλέψεις για διάκριση, καβάλησαν το κύμα του “it’s coming home” και τσούλησαν αυτήν την περίεργη διοργάνωση που ξεκίνησε αμήχανα ως το πρώτο μεγάλο ευρωπαϊκό ραντεβού της εποχής της πανδημίας και κατέληξε με 60.000+ κόσμο στις κερκίδες του Γουέμπλεϊ. Σε έναν τελικό που μακάρι να μην αποδειχθεί superspreading event…

Οι Άγγλοι τραγούδησαν, χόρεψαν, πανηγύρισαν, έκλαψαν. Κι όλα αυτά, εννοείται πίνοντας αμέτρητα γαλόνια μπίρας. Ανέτρεξαν παραδοσιακά στις αναφορές στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πριν το ματς με τη Γερμανία, πήραν τις ευχές του Μπάκιγχαμ κι έκαναν viral τις αντιδράσεις του νεαρού πρίγκιπα Τζορτζ στον τελικό, θυμήθηκαν την αδικία που υπέστησαν στο Μεξικό με το «χέρι του Θεού» για να δικαιολογήσουν το αμφισβητούμενο πέναλτι που τους έστειλε στον τελικό, αυτοσαρκάστηκαν με Μόντι Πάιθον στα ταμπλόιντ πρωτοσέλιδα. Διασκέδασαν τις παλιότερες αποτυχίες τους, μας έβαλαν να ξαναπαίξουμε τους New Order που τους είχαν ξεπροβοδίσει για το Italia ’90 και τους Lightning Seeds που τους εμψύχωσαν πριν το δικό τους Euro ’96, έστησαν υπέρλαμπρη εξέδρα για να γιορτάσουν το πρώτο τους Ευρωπαϊκό στην ιστορία με Τom Cruise, Kate Moss και David Beckham. Κι όλα αυτά, δεν ξέρω αν το παρατηρήσατε, πίνοντας αμέτρητα γαλόνια μπίρα.

Μετέτρεψαν, με δυο λόγια, σε «υπόθεση ενός έθνους» τη διοργάνωση. Τους το υπαγορεύει άλλωστε η αυτοκρατορική τους αλαζονεία, αλλά το δικαιούνται και κάπως. Ίσως μόνο στη Λατινική Αμερική οι άνθρωποι θεωρούν το ποδόσφαιρο ανάλογα μεγάλο κομμάτι της ζωής τους, ενώ η Πρέμιερ Λιγκ είναι προφανώς η μπουτίκ βιτρίνα του παγκόσμιου ποδοσφαιρικού οικοδομήματος. Κι αν κάτι μας έχει μείνει να εννοούμε όταν συζητάμε για legacy fans, μάλλον μπαίνει σε αγγλικό πακέτο τυλιγμένο με το Union Jack. Γι’ αυτό αγαπιέται τόσο πολύ η Εθνική Αγγλίας και σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, παρά την άδεια τροπαιοθήκη της και τις παροιμιώδεις αποτυχίες της. Γιατί μεγαλώσαμε με αγώνες αγγλικού ποδοσφαίρου τα απογεύματα του Σαββάτου, ίσως γιατί σπουδάσαμε σε κάποια λίγο μίζερη πόλη που δεν είχε ποτέ ήλιο, γιατί από εκεί είναι τα αγαπημένα μας συγκροτήματα. Γιατί, κακά τα ψέματα, ένα μέρος της τοξικής μας αρρενωπότητας χτίστηκε με χούλιγκαν ιστορίες από το Εργοστάσιο Ποδοσφαίρου και βαλκανικές μεταφράσεις της lad culture.

Μόνο που φέτος οι Άγγλοι μας έμαθαν και μια άλλη λέξη. Γερμανική. “Schadenfreude” – η χαρά που παίρνεις με την ήττα του άλλου, η χαρά που παίρνεις όταν «ψοφάει η κατσίκα του γείτονα». Κατανοητό για τους υπόλοιπους στο Νησί, το (όχι και τόσο) φλεγματικό πρωτοσέλιδο στήριξης της Ιταλίας με τον Braveheart Μαντσίνι τα είπε όλα. Να σας προλάβω, η σκωτσέζικη National είναι κεντροαριστερή εφημερίδα. Σωστά μαντέψατε όμως: ήταν υπέρ της Ανεξαρτησίας στο δημοψήφισμα, για την ακρίβεια ιδρύθηκε το 2014 ακριβώς για να το υποστηρίξει.

Για τους Ιταλούς όμως την Κυριακή το βράδυ πανηγυρίσαμε και πολλοί άλλοι ουδέτεροι. Λίγο η αίσθηση αγγλικής ιδιοκτησίας της διοργάνωσης (6 στα 7 ματς στην έδρα τους, μάλλον κι ο λόγος που έχασαν στον τελικό), λίγο το αστείο πέναλτι με τη Δανία, σίγουρα η ροπή προς το αουτσάιντερ, μάλλον και μια ενστικτώδης ιδέα γι’ αυτό που ακολούθησε.

Καλύτερα που δεν ήρθε σπίτι.

Γιατί αυτό το «σπίτι», στην post-Brexit εποχή, δεν είναι ένα καλό μέρος. Ίσως αδικούμε ότι γίνεται στο χορτάρι συνδέοντάς το με το γενικότερο κάδρο, όμως πώς γίνεται αλλιώς; (Άλλωστε, οι πρώτοι που το κάνουν κι αυτοί που το κάνουν καλύτερα είναι οι Άγγλοι, γι’ αυτό δεν είπαμε ότι περάσαμε ωραία;) Η Αγγλία του 2021 έχει έναν μπουφονικό πρωθυπουργό στο πρόσωπο του Μπόρις Τζόνσον, προσπαθεί να βρει το πάτημά της στην ψηφιακή εποχή μέσα από την εσωστρέφεια και την απομόνωση, διαπιστώνοντας καθημερινά ότι πυροβόλησε τα πόδια της στο δημοψήφισμα. Έχει επιστρέψει στον ενδημικό ρατσισμό που κρεμά ταμπέλες “locals only” στις παμπ της βόρειας Αγγλίας, η εργατική της τάξη έπεσε στην παγίδα του εθνικισμού και οι Εργατικοί έχουν χάσει την επαφή μαζί της.

Πουθενά αλλού δεν αποτυπώνονται καλύτερα όλα αυτά, όσο στις ρατσιστικές επιθέσεις που δέχθηκαν τις πρώτες 48 ώρες μετά τον τελικό οι μοιραίοι εκτελεστές Marcus Rashford, Jadon Sancho, Bukayo Saka. 23, 21, 19 ετών αντίστοιχα – όλοι μαύροι, αφροβρετανοί. Και πουθενά δεν πήραν καλύτερη απάντηση από εκείνη που τους έδωσε ο Rashford, ο 23χρονος επιθετικός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (με τη σπουδαία κοινωφελή δράση του στην παροχή σχολικών γευμάτων σε φτωχούς μαθητές) που είδε την προσωπογραφία του στο Μάντσεστερ να βανδαλίζεται. «Μπορώ να ακούω την κριτική σας για την απόδοσή μου όλη μέρα, το πέναλτί μου δεν ήταν καλό, αλλά δεν πρόκειται να απολογηθώ ποτέ για το ποιος είμαι κι από που έρχομαι».

Είναι και που χωρίς τους μετανάστες η Αγγλία θα έπαιζε στον τελικό με σαφές αριθμητικό μειονέκτημα…