OPINIONS

Για κάποιους, η σεξουαλική παρενόχληση στην 25χρονη Δανάη δεν είναι καν είδηση

Συνήθως είναι άλλη μία από τις χιλιάδες ιστορίες με επιδειξίες που κυκλοφορούν στους δρόμους των πόλεων και στα σοκάκια των χωριών.

«Τι έκανες στην κόρη μου ρε;». Η εικόνα είναι βγαλμένη από το κολάζ της ελληνικής καθημερινότητας. Ο τρελός του χωριού πιάνει απότομα κάποια κοπέλα, ο μάγκας από το Λύκειο της πόλης λέει χοντράδες στο προαύλιο, κάποιος πενηντάρης θεωρεί δικαίωμά του να κεράσει σφηνάκι τις φοιτήτριες στην πρώτη έξοδό τους στα μπαρ της Αθήνας. Κάποιος πρέπει να καθαρίσει, να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, να ξεπλύνει την ντροπή.

Η σεξουαλική παρενόχληση και οι παραβιαστικές συμπεριφορές αποτελούν κοινό τόπο για κάθε γωνιά της Ελλάδας – από τις κλειστές κοινωνίες των απομακρυσμένων χωριών μέχρι τις πλατείες της πρωτεύουσας. Ένα μικρό, σκοτεινό μυστικό το οποίο σχεδόν όλοι γνωρίζουν αλλά κανείς (τουλάχιστον μέχρι πρότινος) δε μιλά για αυτό. Η κοινωνική omerta σφραγίζει στόματα και θολώνει συνειδήσεις.

Ποιος όμως πρέπει να ξεπλύνει την ντροπή όταν η αλήθεια βγει στη φόρα; Ο μπαμπάς, ο μεγάλος αδερφός, ο ξάδερφος, ο κολλητός, ο γκόμενος, ο άντρας. Το θεωρούμε δικαίωμα και υποχρέωση: πρέπει να καθαρίσουμε, ακόμα και φτάνοντας στα όρια της αυτοδικίας. Δυστυχώς, όμως, συνήθως εκείνο που προσπαθούμε να ξεπλύνουμε είναι το όνειδος που λερώνει το όνομά μας. Το γεγονός ότι μπορεί το συμβάν να πάρει έκταση.

Γιατί σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή το μυστικό παραμείνει σε στενό φιλικό και οικογενειακό κύκλο, το αυτί μας δεν ιδρώνει. Πόσοι και πόσοι δεν έχουμε ακούσει για σκηνικά με επιδειξίες όπου θύματα ήταν οι κοπέλες, οι αδερφές μας, οι φίλες μας;

Αλήθεια, πόσο σπάνιο είναι να αντιμετωπίσουμε τέτοιες αφηγήσεις με γελάκια και ατάκες του τύπου «έλα ρε σοβαρά;».

Προφανώς, δεν έχουμε νιώσει πως είναι να γυρνάς μέσα σε ένα σκοτεινό σοκάκι το βράδυ σπίτι κρατώντας σφιγμένα τα κλειδιά στην παλάμη ως τελευταία γραμμή άμυνας απέναντι σε κάποιον που είναι έτοιμος να σου χιμήξει.

Σεξουαλική παρενόχληση και αυτοδικία

Η 25χρονη Δανάη γλίτωσε στο τσακ από κάτι πολύ χειρότερο που ίσως έγραφε ακόμα πιο τραυματικά στη μνήμη της. Ο 22χρονος επιδειξίας της Νέας Σμύρνης δήλωσε πως «έχω ένα βίτσιο όταν βρω κάτι ωραίο θέλω να το ακολουθήσω». Η καταδίκη και η κατακραυγή προς το πρόσωπό του είναι, όχι άδικα, καθολική.

Βέβαια, θα έπρεπε πρώτα να σκεφτούμε αν κάποια στιγμή στη ζωή μας έχουμε και εμείς ακολουθήσει μεθυσμένοι, κατεβαίνοντας τις σκάλες του μετρό, το πιο ωραίο γυναικείο σώμα που βρέθηκε ξαφνικά μπροστά μας – αδιαφορώντας για το γεγονός ότι μπορεί εκείνη όχι μόνο να μην ήθελε αλλά, κυρίως, να φοβόταν.

Είναι άραγε το ίδιο; Όχι. Είναι υπερβολικός ο συσχετισμός; Ναι, είναι. Την ίδια όμως στιγμή το κακό βρίσκεται βαθιά ριζωμένο στην ίδια αιτία: στην αίσθηση ατιμωρησίας που πλανάται πάνω από τέτοιου είδους συμπεριφορές.

Η περίπτωση του 22χρονου θύτη ίσως χρήζει ψυχιατρική βοήθειας. Αυτό είναι κάτι που μόνο η δικαιοσύνη μπορεί να αποφασίσει. Το ζήτημα όμως δεν είναι η συγκεκριμένη περίπτωση να λειτουργήσει ως αποδιοπομπαίος τράγος που θα ξορκίσει όλες τις αμαρτίες μας, ούτε όποτε συμβαίνει κάτι αντίστοιχο να παίρνουμε τα τουφέκια για να ξεπλύνουμε την ντροπή που λέρωσε την τιμή των θηλυκών μας. Το θέμα είναι να βρεθεί, επιτέλους, μία ουσιαστική λύση.

Η συζήτηση που έχει ανοίξει εδώ και λίγους μήνες για τη σεξουαλική παρενόχληση είναι απλά μία μικρή ρωγμή σε ένα πολύ πηχτό σκοτάδι. Δεν είναι όμως αρκετή. Σε μία χώρα με υποτυπώδεις δομές ψυχικής υγείας, με σχεδόν πλήρη απουσία σεξουαλικής εκπαίδευσης, όπου οι περισσότεροι πιτσιρικάδες μαθαίνουν τι θα πει σεξ από τσόντες γεμάτες ξύλο και macho αρσενικά που παίρνουν αυτό που θέλουν, η αυτοδικία είναι απλά ένα σεντόνι που σκεπάζει το ουσιαστικό πρόβλημα.

Μάλιστα, η αυτοδικία δεν είναι κάτι που λαμβάνει χώρα μόνο στα απομακρυσμένα χωριά της Κρήτης και της Μάνης. Αντίθετα, είναι κάτι που βλέπουμε καθημερινά να διαδραματίζεται στα social media: «θα περάσεις καλά στη φυλακή», «πρόσεχε το σαπούνι» και άλλα παρόμοια σχόλια στόλισαν το προφίλ του δράστη. Απειλές και κατάρες που έρχονταν από αντρικά στόματα, τα οποία δεν έχουν κανένα πρόβλημα να δουν το τιμωρητικό σεξ ως τη λύση στο πρόβλημα.

Γενικά, είμαστε πολύ προπονημένοι στο σπορ της κατακραυγής – όταν, φυσικά, η σεξουαλική παρενόχληση γίνεται πρώτο θέμα στις ειδήσεις.

Γιατί, σε διαφορετική περίπτωση, συνήθως δε δίνουμε μεγάλη σημασία. Συνήθως είναι άλλη μία από τις χιλιάδες ιστορίες με επιδειξίες που κυκλοφορούν στους δρόμους των πόλεων και στα σοκάκια των χωριών. Συνήθως για κάποιους η σεξουαλική παρενόχληση της 25χρονης Δανάης -της όποιας Δανάης- δεν είναι καν είδηση. Και αυτοί οι κάποιοι πολλές φορές είμαστε εμείς.