© Burhan Ozbilici / AP
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Kemal Kilicdaroglu: Ποιος είναι ο εκλογικός αντίπαλος του Tayyip Erdogan

Στον ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος κατέληξε η συμμαχία της αντιπολίτευσης για τις επερχόμενες εκλογές στην Τουρκία. Αυτά είναι 8 σημεία που χρειάζεται να γνωρίζεις για τον Τούρκο πολιτικό, γνωστό και ως «Κεμάλ Γκάντι».

Στην περίπτωση της Τουρκίας, η εθνική τραγωδία του ισοπεδωτικού σεισμού με τους 45.000 θανάτους δεν αποτέλεσε λόγο για την αναβολή των εκλογών, με το σκεπτικό να ξεθυμάνει το θυμικό και η ένταση πριν τις κάλπες. H ημερομηνία παρέμεινε βιδωμένη στις 14 Μαΐου, όπως την είχε προαναγγείλει ο Recep Tayyip Erdogan μήνες πριν. Η αποφασιστικότητα του Τούρκου προέδρου αποδίδεται μάλλον στο ότι θέλει να προλάβει τα χειρότερα –απ’ όταν ο πληθωρισμός σκαρφάλωσε με φόρα πάνω από το 50%, δεν έχουν πάψει τα δημοσκοπικά χαστούκια–, ίσως και να συντομεύσει τον χρόνο προεκλογικής προετοιμασίας της αντιπολίτευσης.

Ο πρώτος σκόπελος για την αντίπαλη όχθη, όπως φάνηκε, ήταν να αποφασιστεί το πρόσωπο που θα αντιπαλέψει εκλογικά τον Tayyip Erdogan: χρειάστηκαν τρία 24ωρα και ένα εκβιαστικό μπρος-πίσω από την Meral Akşener του ακροδεξιού, τρίτου σε δημοσκοπική δημοφιλία Καλού Κόμματος (IYI) για να παρθεί τελικά μια συμβιβαστική λύση μεταξύ των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης: ο βετεράνος Kemal Kilicdaroglu από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) θα είναι ο πολιτικός ηγέτης της συμμαχίας της αντιπολίτευσης, με τη δέσμευση την επαύριο των εκλογών οι δήμαρχοι Mansur Yavaş και Ekrem İmamoğlu να λάβουν αξίωμα αντιπροέδρου.

Σε περίπτωση εκλογικής νίκης του Kilicdaroglu, δηλαδή, πρόκειται να πλαισιωθεί πολιτειακά από 7 αντιπροέδρους (οι πέντε εκ των υπόλοιπων κομμάτων της αντιπολίτευσης), πράγμα το οποίο δεν έχει συμβεί ξανά στη γείτονα χώρα και πρόκειται να την οδηγήσει στη μεταστροφή του πολιτικού συστήματος, από αυστηρή προεδρική δημοκρατία σε ενισχυμένη κοινοβουλευτική.

Όλα αυτά βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι το αποτέλεσμα της 14 Μαΐου δείξει το τέλος της κυριαρχίας Erdoğan, που κρατά από το 2003 όταν και εκλέχτηκε για πρώτη φορά Πρωθυπουργός στη γείτονα χώρα.

Ο Kemal Kilicdaroglu μέσα από 8 σημεία

AP / Hakan Goktepe

Προτού μπει στην πολιτική, ο Kilicdaroglu είχε εργαστεί στο Υπουργείο Οικονομικών ως λογιστής, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του ’90 προέδρευε το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Τουρκίας, πράγμα το οποίο επανέρχεται μέχρι σήμερα στις ομιλίες του Erdoğan με υποτιμητικό τόνο.

Πρώτη φορά εκλέχθηκε στο κοινοβούλιο της Τουρκίας το 2002 και σε σύντομο χρονικό διάστημα άρχισε να αυξάνει τη δημοτικότητά του, εξαπολύοντας μια σειρά από καταγγελίες για σκάνδαλα διαφθοράς προς το κυβερνών κόμμα του AKP. Ανάμεσα στα πρόσωπα που έβαλε στο στόχαστρο και εκείνο του (πλέον αποθανόντα) Dengir Mir Mehmet Firat, με τον οποίον είχαν προχωρήσει σε τηλεοπτικό debate.

Ανέλαβε την ηγεσία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος το 2010, με την πεποίθηση ότι μοναδικός τρόπος να πέσει η «αυτοκρατορία» του Erdoğan είναι να συσταθεί απέναντι μια συμμαχία διαφόρων δυνάμεων, έχοντας ως ελάχιστο προαπαιτούμενο τη στόχευση σε μια δημοκρατική και πλουραλιστική κοινωνία. Έτσι, το CHP αφομοίωσε σταδιακά πολιτικούς από τη φιλοκουρδική αντιπολίτευση και τα ισλαμικά κινήματα.

Κατάγεται από μια φτωχή οικογένεια, που ανήκει στους Αλεβί – μια θρησκευτική και πολιτιστική που αποτελεί το 15-20% της Τουρκίας, που διαφέρει από το βασικό δόγμα του μουσουλμανισμού και ιστορικά έχει δεχθεί παραγκωνισμό από την κυβέρνηση Erdoğan. Ένας από τους λόγους που οδήγησαν στην αύξηση της απήχησης του Kilicdaroglu ήταν οι προθέσεις ενδυνάμωσης που δήλωνε (και δηλώνει) για τις αδύναμες κοινωνικά ομάδες.

Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 στην Τουρκία, που τελικά αποτέλεσε αφορμή για να αυξήσει σημαντικά τις εξουσίες του ο Erdogan, η απάντηση του Kilicdaroglu ήρθε με μια συμβολική κίνηση που έμεινε στην ιστορία: ως πράξη διαμαρτυρίας, ο Τούρκος πολιτικός οργάνωσε τη «Πορεία για τη Δικαιοσύνη», μια διαδρομή Άγκυρα-Κωνσταντινούπολη (450 χλμ), διαδηλώνοντας μαζί με εκατομμύρια κόσμου για πολιτικά δικαιώματα, κράτος δικαίου και δικαιοσύνη.

Μετά την ακτιβιστική αυτή κίνηση, τα τουρκικά Μέσα του απέδωσαν το ψευδώνυμο «Κεμάλ Γκάντι», Οι επιφανειακές ομοιότητες με τον Ινδό πολιτικό είναι πολλές: λιπόσαρκοι, φορούν γυαλιά και διαδηλώνουν στην κορυφή τεράστιων διαδηλώσεων.

Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην ηλικία των 74 ετών, έχοντας περάσει σχεδόν όλη την πολιτική του καριέρα στη σκιά του Erdoğan. Η μοναδική φορά που έληξε νικηφόρα αυτή η μάχη για τον ίδιο ήταν στις δημοτικές εκλογές του 2019, όταν η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και άλλες πόλεις ανέδειξαν πρώτη σε ψήφους τη συμμαχία μεταξύ CHP και IYI – μια αρκετά αμφιλεγόμενη σύμπραξη με το ακροδεξιό κόμμα.

Στο πλαίσιο της αντιπολίτευσης προς τον Erdoğan ειδικά το διάστημα του τελευταίου χρόνου, ο Kemal Kilicdaroglu εμφανίζεται ακόμη πιο αποφασιστικός και εριστικός στα ελληνοτουρκικά και τη διεκδίκηση των ελληνικών νησιών.