VENICE VIDI VICI

Η τρομοκρατική επίθεση Μπρέιβικ γίνεται ταινία στο ‘22 July’ του Netflix

Κι επίσης νέα ταινία από των σκηνοθέτη του ‘Οι Ζωές των Άλλων’.

Κάθε μέρα μεταφέρουμε πρώτες εντυπώσεις από τις μεγάλες παγκόσμιες πρεμιέρες του 75ου Φεστιβάλ Βενετίας, των ταινιών που θα πρωταγωνιστήσουν στη φετινή σεζόν.

***

Το πιο σημαντικό συμβάν της μέρας στο Φεστιβάλ ήταν όχι κάποια από τις επίσημες πρεμιέρες, ούτε κάποια συνέντευξη τύπου, παρά μια δημοσιογραφική προβολή και η εξοργιστική συμπεριφορά κάποιων κριτικών σε αυτή. Κατά την προβολή του ‘Nightingale’ της Jennifer Kent (που επιστρέφει μετά το ‘Babadook’), μια γοτθική, σκληρή ιστορία επιβίωσης μιας γυναίκας κι ενός αβορίγινα στην Αυστραλία του 19ου αιώνα, τα ρατσιστικά και μισογύνικα ξεσπάσματα μερίδας των κριτικών ήταν ό,τι πιο δυσάρεστο έχω βιώσει ποτέ σε αυτό το Φεστιβάλ. Η ταινία είναι τρομερή, έχει επίσημη πρεμιέρα σήμερα οπότε όλα αυτά θα τα πούμε αναλυτικά αύριο όταν θα έχει αρθεί και το εμπάργκο.

22 JULY

Η προηγούμενη ταινία του Paul Greengrass: To ‘Jason Bourne’ του 2016. Και τα Bourne που άρεσαν σε όλους δικά του ήταν, αλλά αυτό είναι εκείνο που κανείς δε θυμάται ότι γυρίστηκε.

H καινούρια: Αντικειμενική, στεγνή καταταγραφή των γεγονότων της 22ας Ιουλίου του 2011 στη Νορβηγία, που ξεκινά από την επίθεση του ακροδεξιού εξτρεμιστή Μπρέιβικ σε μια κατασκήνωση παιδιών και ακολουθεί διαδικαστικά όλες τις συνέπειες.

Και πώς είναι: Είναι. Είναι εκεί. Ο Greengrass έγινε γνωστός για το άμεσο, ντοκιμαντεριστικό λέγαμε τότε, στυλ του από ταινίες σαν το ‘Bloody Sunday’ και αργότερα το ‘United 93’, ένα στυλ άμεσης νευρώδους καταγραφής που μεταφέροντάς το μετά στο franchise του Bourne ανανέωσε υπό μία έννοια όλο το είδος της κατασκοπικής περιπέτειας για τον 21ο αιώνα.

Αυτά είναι παρελθόν γιατί όπως οι ταινίες δράσης του είναι πια ανούσιες ανακυκλώσεις του εαυτού του, έτσι κι ετούτη η πλευρά του έργου του αποτελεί απλώς αμήχανη επιστροφή σε στυλ και μοτίβα δίχως τίποτα από την την ενέργεια, την τόλμη και την ματιά. Το ‘22 July’ πάσχει απόλυτα από την απουσία οποιουδήποτε context, ο Greengrass καταγράφει τα γεγονότα όχι απλά σαν εξωτερικός παρατηρητής, αλλά σαν τυχαίος παρατηρητής. Δεν έχει απολύτως τίποτα να συνεισφέρει, πέρα από το να κοιτάζει σαν εξωγήινους του Νορβηγούς και την ψυχραιμία τους απέναντι στον τρόμο.

Υποθέτω αυτό είναι το point που προσπαθεί να κάνει, αλλά το κάνει σχεδόν κωμικά (τα πάντα είναι context και καδράρισμα στο σινεμά, κι όταν ο Greengrass κοιτάζει επίμονα τον Μπρέιβικ να τρώει πίτσα ενώ αρνείται να συνεργαστεί με την ανακρίτρια δεν είμαι σίγουρος τι νομίζει πως επιτυγχάνει εκείνη τη στιγμή), επαναλαμβανόμενα και αμήχανα.

Ύστερα από την πρώτη πράξη του φιλμ και τη στεγνή αναπαράσταση του μακελειού, ο Greengrass ακολουθεί ό,τι storyline βρει μπροστά του, μια τυπική ιστορία επιβίωσης ενός αγοριού που σώθηκε, μια τυπική ιστορία διαδικασίας καθώς η αστυνομία παραλαμβάνει τον Μπρέιβικ, και λίγο από δικαστικό δράμα. Κι όλα πασπαλισμένα με μια εντελώς επιγραμματική -και ξανά, αμήχανη, δίχως καμία ουσιαστική εμβάθυνση- παρατήρηση πάνω στις ρητορικές μίσους που πάντα επιβιώνουν.

Εν τέλει αυτή η μνημειώδης απουσία πλαισίωσης ή διορατικότητας φέρνει την ωμότητα σε πρώτο πρόσωπο με τον Greengrass χαμένο απέναντί της όσο κι εμείς. Εν τέλει, αναρωτιέμαι απλά γιατί.

Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: Ο Μπρέιβικ (του ανατριχιαστικά καλού Anders Danielsen Lie από το ‘Όσλο, 31 Αυγούστου’ και το ‘Personal Shopper’) τρώει πίτσα και πίνει καφέ.

Πώς θα τη δούμε; Στο Netflix στις 10 Οκτωβρίου.

NEVER LOOK AWAY (WERK OHNE AUTOR)

Η προηγούμενη ταινία του Florian Henckel von Donnersmarck: To καταγέλαστο ‘The Tourist’ με Depp και Jolie, αλλά αυτή για την οποία θα προτιμούσε να αναφέρεται σε αυτόν ο κόσμος είναι οι ‘Ζωές των Άλλων’.

H καινούρια: Δε ξέρω πώς να γράψω σύνοψη μιας ταινίες 3 ωρών όπου κάθε μισάωρο αλλάζουμε χρονική περίοδο και σκηνικό, μέχρι και κεντρικούς χαρακτήρες ορισμένες φορές, οπότε θα πάω με την επίσημη σύνοψη του Imdb. “Ο Γερμανός καλλιτέχνης Kurt Barnet δραπετεύει από την Ανατολική Γερμανία και τώρα ζει στη Δυτική, αλλά τον καταδιώκει η παιδική του ηλικία, υπό τη ναζιστική κυριαρχία.” Αυτό είναι η επίσημη σύνοψη της ταινίας, ΟΚ; Αυτό συμβαίνει προς το τέλος της 2ης ώρας. Οπότε, ξέρετε. Είναι μια κάποια διαδικασία.

Και πώς είναι: Αφηγηματικά άτσαλο σε βαθμό παλιομοδίτικης τηλεταινίας, με σκηνές να κρατάνε τόσο αναίτια πολύ σε διάρκεια που ακόμα κι ο σκηνοθέτης μοιάζει να εκπλήσσεται με τον εαυτό του. Υπάρχουν σεκάνς που το μουσικό θέμα τελειώνει και ξαναμπαίνει σε λούπα, σα να μην είχε υπολογιστεί ο χρόνος πριν το μοντάζ, υπάρχουν σεκάνς που ξεχνάς ότι βλέπεις αφηγηματικό σινεμά και αφήνεσαι στην όποια διαδικασία εκτυλίσσεται στο πανί. Είναι τόσο μέτριο που καταλήγει σχεδόν εθιστικό. Με έναν θριαμβευτικό τρόπο, η ταινία παρά την εξωφρενική διάρκειά της (που θα ταίριαζε περισσότερο σε μια παλαιάς κοπής μίνι σειρά τύπου «Βόρειοι και Νότιοι» κατορθώνει να σε κρατά κολλημένο, δίχως να κοιτάς διαρκώς το ρολόι σου. Το οποίο είναι πέραν πλάκας είναι ένας κάποιου είδους θρίαμβος.

O Florian HvD βασίζεται πολύ περιφερειακά στη ζωή του καλλιτέχνη Gerhard Richter για να πει μια ιστορία για την επικοινωνία, την έκφραση και την πολιτική μέσω της τέχνης, η οποία δεν έχει ούτε επίπεδα, ούτε ιδιαίτερα έντεχνα στοιχεία, παρά βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην διαδικασία (είτε μιλάμε για πλοκή, είτε για μια σκηνή δημιουργίας, είτε για την ένα-κι-ένα-κάνουν-δύο ανάπτυξη των χαρακτήρων). Εξ ου και δεν ξέρω αν είναι ο ιδρυματισμός ή κάποια πραγματική αίσθηση κρεσέντου (ή απλά το γεγονός πως εν τέλει η ταινία καταλήγει στην φυσική της κορύφωση μετά από μια τρικυμία δύο ωρών) αλλά στην τελευταία πράξη όχι μόνο δεν ανυπομονούσα να τελειώσει, αλλά ήμουν και κολλημένος στην οθόνη, καθώς ο νεαρός καλλιτέχνης αναζητούσε εξιλέωση γενεών μέσα από την τέχνη.

Απορροφήθηκα σε τέτοιο βαθμό που μετά ήμουν ειλικρινά τσαντισμένος για τον ανούσιο αγγλικό τίτλο της ταινίας («Μην Κοιτάξεις Ποτέ Αλλού», ΟΚ) σε σχέση με τον to the point πρωτότυπο («Έργο Χωρίς Συγγραφέα»). Κατά τα άλλα ο Florian HvD συνεχίζει να εξερευνά την ντροπιαστική κληρονομιά της Γερμανίας με έναν τρόπο τόσο σχηματικά στερεωμένο στο παρελθόν (και πολιτικά απλουστευτικό) που θα μπορούσε να έχει έρθει από έναν άλλο πλανήτη.

Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: Οι σκηνές της δημιουργίας των πινάκων του Kurt ειδικά στην τελευταία πράξη του φιλμ. Με έκαναν να νιώθω πως έβλεπα μια πολύ πιο συναρπαστική ταινία.

Πώς θα τη δούμε; Σε διανομή από την Feelgood.

***

Σήμερα έχουμε την πρεμιέρα του ‘Nightingale’ της Jennifer Kent, που όπως είπαμε ήδη στην εισαγωγή είναι εκπληκτικό. Δεν έχει -ακόμα- διανομή, αλλά είμαι αισιόδοξος πως κάποιο μεγάλο βραβείο ίσως το βοηθήσει. Θα τα πούμε αναλυτικά για αυτό αύριο.

ΚΙ ΑΛΛΗ ΒΕΝΕΤΙΑ

Ποπ και βία γίνονται ένα στο ‘Vox Lux’ με τη Natalie Portman
O Mel Gibson είναι τώρα ο βρώμικος μπάτσος στο ‘Dragged Across Concrete’
Το ‘Suspiria’ είναι η παλαβή ταινία που θα βάλει τους πάντες να τσακώνονται φέτος
Η μέρα που όλοι περιμέναμε: Πρεμιέρα για Lady Gaga και Orson Welles
Η βασιλική πρεμιέρα του νέου Λάνθιμου στη Βενετία
Το πρώτο βήμα του Ryan Gosling στο φεγγάρι
Όλη η ανταπόκριση του PopCode