6 φράσεις που αποκαλύπτουν ότι κάποιος σου κάνει gaslighting

Πόσο συχνά σε κάνει κάποιος να σκέφτεσαι αν όντως -όπως σου λέει- είσαι υπερβολικός στις αντιδράσεις σου. Ότι παραείσαι -όπως λέει- ευαίσθητος/ευαίσθητη ή ότι δεν θυμάσαι ακριβώς πώς έγινε κάτι που σε πλήγωσε ή γενικά δεν σου άρεσε; Το πιθανότερο είναι να είσαι θύμα gaslighting.

Κάποιος προσπαθεί να σε χειραγωγήσει κι εσύ -αθώα ψυχή, γαρ- δεν έχεις καταλάβει τίποτα.

Οι θεραπευτές εξηγούν πως αυτοί που καταφεύγουν στο gaslighting είναι εκείνοι που δεν μπορούν να υποστηρίξουν ουσιαστικά, την άποψή τους ή να υποστηρίξουν τα λόγια τους με απτά στοιχεία κι έτσι χρησιμοποιούν αυτήν την τακτική, για να δημιουργήσουν σύγχυση.

Για να μην αναρωτηθείς ξανά αν όντως θυμάσαι καλά κάτι που έγινε και σε πόνεσε ή κάποιος προσπαθεί, εσκεμμένα, να θολώσει την εικόνα, ακολουθούν οι πιο συνηθισμένες φράσεις της διαδεδομένης τακτικής χειραγώγησης που έχει γίνει γνωστή ως gaslighting,

«Αυτό δεν συνέβη ποτέ»

Όταν κάποιος μας κάνει ή μας λέει κάτι προσβλητικό και στη συνέχεια το αρνείται, θέλει να ουσιαστικά, να μας κάνει να αμφιβάλουμε για αυτό που ζήσαμε.

Η κλινική κοινωνική λειτουργός, Lisa Ferentz, η οποία ειδικεύεται στη θεραπεία τραυμάτων λέει ότι «το θύμα αρχίζει να αμφισβητεί τα ένστικτά του και βασίζεται όλο και περισσότερο στην “πραγματικότητα” που δημιουργείται και χειραγωγείται από τον κακοποιητή. Ενισχύει επίσης, την αίσθηση εξάρτησης από τον κακοποιητή».

«Είσαι πολύ ευαίσθητος/ευαίσθητη»

Όταν προσπαθούμε να εκφράσουμε τον πόνο ή την απογοήτευση μας για κάτι που είπε ή έκανε κάποιος (πχ ένα σχόλιο για την εμφάνιση μας, μπροστά σε κόσμο) κι εκείνος λέει πως επρόκειτο για αστείο που δεν καταλάβαμε, στην ουσία απορρίπτει τα συναισθήματα μας. Με το «είσαι πολύ ευαίσθητος/ευαίσθητη» μας κάνει να μας αμφισβητούμε και να σκεφτόμαστε ότι μάλλον δεν έπρεπε να πούμε κάτι.

«Μόλις ένας κακοποιητικός σύντροφος καταστρέψει την ικανότητα του θύματος να εμπιστεύεται τις δικές του αντιλήψεις, το θύμα είναι πιο πιθανό να ανεχθεί την κακοποιητική συμπεριφορά και να παραμείνει στη σχέση», εξηγεί η ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας του The Emotionally Abusive Relationship, Beverly Engel.

«Είσαι τρελός/τρελή και αυτό το πιστεύουν κι άλλοι»

Η Ferentz διευκρινίζει ότι με την πάροδο του χρόνου, τα ψέματα και οι διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας από έναν gaslighter μας κάνουν να αμφισβητούμε τη δική του λογική και αυτό είναι κάτι που χρησιμοποιεί ο κακοποιητής, προς όφελος του. «Μόλις κλονιστεί η αυτοπεποίθησή μας, αυτός που κάνει gaslighting επιβεβαιώνει τον χειρότερο φόβο του θύματος: πως πρέπει να έχει τρελαθεί».

Δεν αποκλείεται να πείσει φίλους και συγγενείς ότι έχουμε γίνει ψυχικά ασθενείς, ώστε να τους αποκόψει από τη ζωή μας. «Αυτό μειώνει την πιθανότητα να γίνουν πιστευτές οι ιστορίες του θύματος και το αποσυνδέει από τους πόρους που θα του επέτρεπαν να φύγει».

«Έχεις απαίσια μνήμη»

Προφανώς και δεν μπορούμε να θυμόμαστε ό,τι έγινε, με κάθε λεπτομέρεια. Δύσκολα όμως, ξεχνάμε κάτι που μας δημιούργησε ένα έντονο συναίσθημα. «Ο gaslighter θα επικεντρωθεί στο να κάνει το θύμα να αμφιβάλλει για τη μνήμη του, σχετικά με μια πληθώρα καταστάσεων και αυτό το κάνει, προκειμένου να αμφισβητήσει το θύμα τον εαυτό του. Άπαξ και συμβεί αυτό, ο κακοποιητής έχει τον πλήρη έλεγχο», επισημαίνει η θεραπεύτρια και συγγραφέας του Healing from Hidden Abuse,Shannon Thomas.

Το να κάνει το θύμα να αμφισβητήσει τον εαυτό του βρίσκεται στον πυρήνα του gaslighting. «Όταν ένα θύμα δεν εμπιστεύεται πλέον τις αξιολογήσεις του, ο κακοποιός έχει τον πλήρη έλεγχο».

«Λυπάμαι που νομίζεις πως σε πλήγωσα»

Όταν, αντί για συγγνώμη, ακούμε αυτό, καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για μια ξεκάθαρη περίπτωση χειραγώγησης. «Είναι ένας τρόπος του κακοποιητή, για να αποφύγει την ευθύνη για οποιονδήποτε πόνο έχει προκαλέσει και αντ’ αυτού, να σας κατηγορήσει ότι παρερμηνεύσατε την κατάσταση», δηλώνει η κλινική ψυχολόγος, B. Nilaja Green.

«Έπρεπε να ξέρεις πώς θα αντιδρούσα»

H μετάθεση των ευθυνών είναι το αγαπημένο χόμπι του gaslighter, που δεν φταίει ποτέ για τίποτα. Ο Thomas έχει ενημερώσει ότι «το gaslighting περιλαμβάνει τη διαστρέβλωση των γεγονότων, ώστε να αποφύγουν την προσωπική ευθύνη για τις συμπεριφορές τους. Λέγοντας στο θύμα ότι θα έπρεπε να γνωρίζει καλύτερα, ο gaslighter ρίχνει την ευθύνη στο θύμα, όχι μόνο για το ότι μίλησε αλλά και για την αντίδραση του κακοποιητή».

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ