Τελικά, τι σημαίνει «τρώω σωστά»;

Είναι στη φύση του ανθρώπου να περιπλέκει τα πράγματα κι αν ανατρέξει ο καθένας μας σε προσωπικές του εμπειρίες από τις σχέσεις του, το εργασιακό του περιβάλλον, τις σκέψεις που κάνει -και δεν κάνει-, απλά θα το επιβεβαιώσει. 

Τείνουμε να κάνουμε τα εύκολα δύσκολα, δηλαδή, ακόμα και όταν πρόκειται για κάτι τόσο σημαντικό και πολύτιμο όσο είναι η υγεία μας, η οποία σχετίζεται άμεσα με τον τρόπο που ζούμε. Μία φράση που περικλείει από το αν κάνουμε καθιστική ζωή ή γυμναζόμαστε σε τακτική βάση, αν ζούμε με ένα διαρκές, έντονο άγχος ή αν έχουμε καταφέρει να το κοντρολάρουμε στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, μα κυρίως με το τι τρώμε. 

Η καλή υγεία και ως εκ τούτου η μακροζωία συνδέονται άρρηκτα με τη διατροφή, με το να ακολουθούμε καθημερινά ένα ισορροπημένο διατροφολόγιο. 

Κι εδώ επανερχόμαστε στην αρχή και στο ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά απ’ ό,τι νομίζουμε. Το να αλλάξουμε διατροφικές συνήθειες και να στραφούμε σε μία πιο υγιεινή προσέγγιση δεν είναι καθόλου ζόρικη πίστα. Το μόνο που πρέπει να γνωρίζουμε είναι τι σημαίνει τελικά «τρώω σωστά». 

Fatane Rahimi/Unsplash

Η προφανής απάντηση είναι να φροντίζουμε να μην καταναλώνουμε πρόχειρο φαγητό και υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λίπη, σάκχαρα και αλάτι, αλλά να αγοράζουμε τις πρώτες ύλες -δίνοντας βάρος στην ποιότητα- και να τις μαγειρεύουμε. Να τρώμε σπιτικό φαγητό. 

Παράλληλα, να πίνουμε πολύ νερό, να κάνουμε μικρά και πολλά γεύματα, να τρώμε πολλά φρούτα και λαχανικά μέσα στη μέρα, αλλά και να μην αποκλείουμε από τη διατροφή μας την κατανάλωση τροφίμων που παρέχουν στον οργανισμό βασικά διατροφικά στοιχεία και άρα, επαρκή ενέργεια, όπως είναι τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και τα ψάρια – εκτός κι αν υπάρχει αλλεργία ή δυσανεξία.

Σε δεύτερη ανάγνωση τώρα, το ερώτημα που προκύπτει είναι πώς εφαρμόζονται όλα αυτά στην πράξη και για να απαντήσουμε θα πρέπει να συνυπολογίσουμε τον υποκειμενικό παράγοντα. Επειδή ακριβώς η διατροφή και το φαγητό είναι και πρέπει να είναι και απόλαυση, ο καθένας μας ανάλογα με τις γευστικές του προτιμήσεις φτιάχνει το δικό του διατροφολόγιο, το τι θα φάει μέσα στη μέρα. «Πατάει» ωστόσο πάνω σε συγκεκριμένες οδηγίες ως προς τις μερίδες που προτείνονται για ημερήσια κατανάλωση από την επιστημονική κοινότητα. 

Pavel Kalenik/Unsplash

Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα είναι τα ακόλουθα:

• Γαλακτοκομικά προϊόντα (χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών): 2-3 μερίδες ημερησίως. Μία μερίδα γαλακτοκομικών μπορεί να είναι 1 ποτήρι γάλα (250 ml), ή 1 κεσεδάκι γιαούρτι (200 γραμμάρια), ή 1 κομμάτι σκληρό τυρί μεγέθους σπιρτόκουτου.
• Λαχανικά (εκτός από πατάτες): περίπου 300 γραμμάρια την ημέρα κατανεμημένα σε μερίδες καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Μια μερίδα λαχανικών μπορεί να είναι 1 φλυτζάνι των 240 ml μαγειρεμένα ή ψιλοκομμένα ωμά λαχανικά, ή 2 φλυτζάνια των 240 ml ωμά πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. μαρούλι, ρόκα κ.ά.), ή 2 μέτρια καρότα.
• Κρέας: από 300 έως 500 γραμμάρια την εβδομάδα, κατά προτίμηση άπαχο κόκκινο κρέας ή πουλερικά. Μια μερίδα κόκκινο κρέας μπορεί να είναι μία μπριζόλα στο μέγεθος μιας «παλάμης», ενώ μια μερίδα λευκού κρέατος μπορεί να είναι μισό στήθος κοτόπουλο ή ένα μπούτι κοτόπουλο.
• Νερό: 1,5-2 λίτρα ή 6-8 ποτήρια (200 ml) την ημέρα και όλα τα άλλα ποτά (από χυμούς και τσάι χωρίς ζάχαρη έως αναψυκτικά με ζάχαρη και αλκοολούχα ποτά) με μέτρο.
• Αλάτι: δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 5-6 γραμμάρια την ημέρα, δηλαδή περίπου ένα κουταλάκι του γλυκού.

Πέρα όμως από το να τρως ένα θρεπτικό πρωινό, ένα μεσημεριανό με ισορροπημένο συνδυασμό πρωτεΐνης και υδατάνθρακα, ελαφρύ βραδινό και δύο μικρά γεύματα-σνακ με φρούτο και ξηρούς καρπούς, το «τρώω σωστά» σημαίνει επίσης ότι υπάρχει σωστός χειρισμός των τροφίμων -σωστό μαγείρεμα, σωστή αποθήκευση, ψύξη, αλλά και απόψυξη-, καθώς και μεγάλη προσοχή στις ημερομηνίες λήξεις. 

Το να ξεκινήσουμε να τρώμε σωστά είναι θέμα επιβίωσης, αλλά όπως προαναφέραμε πρέπει να είναι και θέμα απόλαυσης. Πάνω απ’ όλα είναι αγάπη για τον εαυτό μας, ένα είδους self care τόσο μα τόσο σημαντικό. Εξάλλου, όταν τρεφόμαστε υγιεινά και ισορροπημένα φαίνεται στο δέρμα και το πρόσωπό μας, στην ενέργεια που έχουμε, στον καλύτερο ύπνο που κάνουμε, στη γενικότερη ευεξία που νιώθουμε.

Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η εκστρατεία που πραγματοποιεί η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (The European Food Safety Authority) μέσω της εκστρατείας της, #Safe2EatEU από την οποία αντλήσαμε όλα τα παραπάνω στοιχεία. Ο στόχος της είναι να μας βοηθήσει να μάθουμε περισσότερα για την ασφάλεια των τροφίμων στην Ευρώπη και για το πώς μπορούμε να παίρνουμε τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με το ποια τρόφιμα πρέπει να αγοράζουμε, να καταναλώνουμε και να απολαμβάνουμε καθημερινά με ασφάλεια και υγεία.