ΒΙΒΛΙΟ

Ο κωμικοτραγικός θάνατος του Στάλιν

To graphic novel 'Ο Θάνατος του Στάλιν' στο οποίο βασίστηκε η ταινία είναι παράλογα αληθινό.

Το ‘Ο Θάνατος του Στάλιν’ μας έκανε να γυρίσουμε το βλέμμα από την πρώτη στιγμή που πετύχαμε το τρέιλερ. Αυτό που ξέρουν πολλοί είναι ότι η ταινία βασίζεται στα πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στο φόντο του θανάτου του πατερούλη. Αυτό που δεν ξέρουν πολλοί είναι ότι βασίζεται επίσης στο ομώνυμο graphic novel του Fabien Nury.

Με το νέο έτος έχουμε λοιπόν διπλό σοβιετικό χτύπημα. Η ταινία κυκλοφορεί στις αίθουσες στις 25 Ιανουαρίου -με τη Ρωσία να εξετάζει την απαγόρευσή της- ενώ στις 10 Ιανουαρίου κυκλοφορεί το κόμικ στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Οξύ και σε μετάφραση της Κατερίνας Φράγκου.

O πατερούλης των λαών δεν σταμάτησε πουθενά μπροστά στο να κάνει αυτό που θεωρούσε σωστό με αποτέλεσμα να δημιουργήσει ένα ολοκληρωτικό κράτος στο οποίο ακόμα και οι πιο κοντινοί του άνθρωποι τον έτρεμαν.

Την 1η Μαρτίου του 1953 ο Ιωσήφ Στάλιν παθαίνει ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα προβλήματα ανέκυψαν από την αρχή. Από το πιο απλό όπως ποιον γιατρό να καλέσουν -σημειωτέον πριν πεθάνει ο Στάλιν είχε διατάξει την εκτέλεση όλων των μεγαλογιατρών της Σοβιετικής Ένωσης- μέχρι το πώς θα γίνει η κηδεία και μέχρι φυσικά τη μάχη της διαδοχής.

Το κόμικ είναι χρησιμοποιεί το παράλογο ως μέσο εξιστόρησης μιας από τις πιο παράλογες ιστορίες της ανθρωπότητας. Την ιστορία συνθέτουν σημαντικά πολιτικά πρόσωπα που ανέλαβαν να διαχειριστούν το θάνατό του και το μέλλον του Κόμματος. Ο Νικίτα Χρουστσόφ, έμπιστος σύμβουλος του Στάλιν και μετέπειτα ηγέτης της ΕΣΣΔ. Ο Λαβρέντι Μπέρια, επικεφαλής του σοβιετικού μηχανισμού ασφαλείας και των μυστικών υπηρεσιών, ισχυρίστηκε αργότερα ότι είχε αποπειραθεί να δηλητηριάσει τον Στάλιν. Το έκανε δεν το έκανε, σίγουρα το ήθελε. O Νικολάι Μπουλκάνιν ήταν υπουργός άμυνας επί Στάλιν και Πρωθυπουργός επί Χρουστσόφ. Ο Γκεόργκι Μάλενκοφ αργότερα ανέβηκε επίσης για ένα σύντομο διάστημα στην ηγεσία του Κόμματος και της ΕΣΣΔ. Ο Λάζαρ Καγκανόβιτς, ένας πολιτικός και στενός συνεργάτης του Στάλιν, που ο χαρακτήρας του υπάκουει στην παροιμία “δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι”. Ο Αναστάς Μικογιάν ο μόνος που παρέμεινε ως τη σύνταξή του ατάραχος στη θέση του παρόλους τους ηγέτες που άλλαζαν.

Ο ιστορικός με ειδίκευση στη Σοβιετική ιστορία Ζαν-Ζακ Μαρί και έχει εκδώσει ανάμεσα σε άλλα τις βιογραφίες των Λένιν, Τρότσκι, Στάλιν, Χρουστσόφ και Μπέρια, έχει πει για το graphic novel.

“Η ανά χείρας εικονογράφηση βασίζεται λοιπόν στην απόσταση που παίρνει από την Ιστορία. Την ανασυνθέτει για να αποκαλύψει την θεμελιώδη ουσία της. Αυτό που είναι σημαντικό εδώ δεν είναι η ακρίβεια των γεγονότων, αλλά η αυθεντικότητα της οπτικής γωνίας.

Το έργο των Νουρί και Ρομπέν αναπλάθει με εντυπωσιακό τρόπο τη φρικώδη και ζοφερή ατμόσφαιρα των κυκλωμάτων που κυβερνούσαν το Κρεμλίνο στο τέλος του αιματηρού καθεστώτος του Στάλιν.

Ο Χρουστσόφ θυμάται: «Εμείς, όσοι βρισκόμασταν γύρω από τον Στάλιν, ήμασταν θανατοποινίτες με αναστολή». Ο φόβος καραδοκούσε παντού, και όλοι επιδείκνυαν μια αηδιαστική δουλοπρέπεια.

Οι δυο συγγραφείς αναπλάθουν αυτήν την ατμόσφαιρα χρησιμοποιώντας πολλαπλές μεθόδους υπερβολής: φτάνουν στα άκρα κι υπογραμμίζουν το παράλογο, παντρεύοντας το επιβεβαιωμένο γεγονός με το αληθοφανές, το φανταστικό με το συμβολικό· μετατοπίζουν κάποια γεγονότα και τα στάδια διεξαγωγής τους μέσα στο χρόνο, συμπυκνώνουν το χρόνο ή παραλλάσσουν ένα γεγονός, ώστε να αποδώσουν τελικά μια εικόνα συχνά πιο αληθινή από την αλήθεια των ίδιων των γεγονότων”.

* O ‘Θάνατος του Στάλιν‘ κάνει πρεμιέρα στις ελληνικές αίθουσες στις 25 Ιανουαρίου.

|Η ποπ κουλτούρα μέσα από εικόνες| Ακολούθησε το Ιnstagram account του PopCode.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ

Το νέο graphic novel για τη ζωή του Nick Cave
Οι 19 πιο περίεργοι θάνατοι διασήμων