“Αυτό θα αρέσει στον μπαμπά μου”: Οι 20 απόλυτες dad movies

Είναι ταινίες φτιαγμένες για τους πατεράδες αυτού του κόσμου. Οι ταινίες που, έστω και με έναν ασαφή τρόπο, τις βλέπεις και όσο κι αν αρέσουν σε εσένα (μπορούν να σου αρέσουν αρκετά ή και πάρα πολύ, αλλά πάντα πρέπει οπωσδήποτε να είναι όντως καλές ταινίες) η πρώτη σου σκέψη είναι «ΟΚ, με αυτή την ταινία θα τρελαθεί ο πατέρας μου».

Είναι ταινίες που όπως όρισε το Ringer, συνήθως βασισμένες σε ιστορικές αλήθειες ή σε αληθινά πρόσωπα, κι ακόμα κι αν είναι εντελώς φανταστική, οφείλει να έχει μια διάσταση μυθολογίας μέσα της που την κάνει σχεδόν ταυτόσημη της Ιστορίας (από τον Νονό μέχρι την αυτοαναφορικότητα του Creed). Είναι ταινίες όπου άντρες τα βάζουν με κάτι μεγάλο, επικίνδυνο με όπλο τη δύναμη, την αυταπάρνηση, την αίσθηση πως «διάβολε, μπορούμε να τα καταφέρουμε».

Είναι σημαντικό αυτές οι ταινίες να είναι συγκινητικές αλλά ποτέ μελοδράματα ή κάτι που σε κάνει να διαλύεσαι στο κλάμα. Λίγη τίμια συγκίνηση κάνει όλη τη δουλειά.

Ή μπορεί να είναι απολαυστικές, εμβληματικές περιπέτειες, φτιαγμένες με σαφή, παραδοσιακό (αλλά ποτέ βαρετό!) τρόπο. Συνήθως ο Tom Hanks παίζει σε αυτές. Ή ο Matt Damon, περιέργως. Αν και προσοχή: Δεν είναι κάθε ταινία του Matt Damon dad movie, αλλά κάθε ταινία του Tom Hanks είναι dad movie, υποχρεωτικά. (Με μόνη εξαίρεση το Cloud Atlas.)

Είναι ταινίες που χαίρεσαι πάντα να τις βλέπεις, που συνήθως θα πετύχεις σε απειροστή επανάληψη στην τηλεόραση επειδή είναι ακραία rewatchable όλες τους- καμία σωστή dad movie δεν είναι τρομερά βαριά ή δυσανάγνωστη ή αληθινά δυσάρεστη. Οι dad movies σε ταξιδεύουν, σε κάνουν να συγκινηθείς κάπως, να νιώσεις μια κάποια αγωνία (αλλά χωρίς να βρεθείς σε τεράστιο ρίσκο), σου μαθαίνουν πράγματα (συνήθως δοσμένα με στωικό τρόπο), σε βάζουν να παρακολουθήσεις καθώς ένα κομμάτι Ιστορίας αναπαράγεται με διασκεδαστικό τρόπο.

Είναι ταινίες τρομερής ικανότητας και μπόλικης ασφάλειας ή έστω σιγουριάς. Στο τέλος, κάτι μάθαμε, κάτι νιώσαμε, κάπου ταξιδέψαμε, και όλα είναι στη θέση τους στον κόσμο.

Να 20 από τις καλύτερες.

***

Η Μεγάλη Απόδραση

Ας ξεκινήσουμε με έναν Steve McQueen, από τους ηθοποιούς που αυτόματα ανεβάζουν ποσοστιαία την πατεροσύνη μιας ταινίας. Βασισμένο σε βιβλίο του ‘50 πάνω σε αληθινά γεγονότα για μια μαζική απόδραση κρατουμένων ενός στρατόπεδου συγκέντρωσης των Ναζί, το φιλμ του John Sturges φέρνει μαζί ένα άψογο καστ (Richard Attenborough, James Garner, Charles Bronson, Donald Pleasance, James Coburn) σε μια εμψυχωτική περιπέτεια που έγινε κλασικό κομμάτι του αμερικάνικου σινεμά. Η δε σκηνή καταδίωξης και το άλμα απόδρασης με τη μηχανή έγιναν αμέσως εμβληματικές στιγμές.

Ford v Ferrari

H αληθινή ιστορία του κατασκευαστή Carrol Shelby και του οδηγού Ken Miles που μαζί έβαλαν στόχο να χτίσουν ένα τέλειο αυτοκίνητο για λογαριασμό της Ford με το οποίο σκοπεύουν να κερδίσουν τις 24 Ώρες του Λε Μαν ανατρέποντας την επί σειρά ετών κυριαρχία της Ferrari. Ο Christian Bale είναι απολαυστικός στο ρόλο του απαιτητικού, ακοινώνητου Ken Miles κι ο Matt Damon προσφέρει για αντίβαρο μια ήρεμη δύναμη ως Carroll Shelby. Οι δυο τους όπως είναι σε αυτή την ταινία, θα αρκούσαν για να την κάνουν dad movie. Αλλά οι ιδέες περί εγωισμού, εμμονής, πίστης σε ένα όραμα πιο αγνό, και εξερεύνησης του πώς δύο τύποι παλιομοδίτικου αντρισμού συνδέονται και συγκρούονται, την μετατρέπουν σε μια καθοριστική dad movie του πρόσφατου Χόλιγουντ.

Η Γέφυρα των Κατασκόπων

Επίσης ακραία πρόσφατη dad movie, με το αχτύπητο combo Tom Hanks-Steven Spielberg να το κάνει κάτι σαν πρωταθλητή της κατηγορίας. Βασισμένο σε ιστορικά γεγονότα αλλά παίρνοντας φυσικά αρκετές δημιουργικές ελευθερίες, το φιλμ εξιστορεί την προσπάθεια ενός Καλού Δικηγόρου στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου να διαπραγματευτεί μια ανταλλαγή κρατουμένων που συμπεριλαμβάνει έναν καταδικασμένο κατάσκοπο της KGB τον οποίο είχε προηγουμένως εκπροσωπήσει σε δίκη. Τίμιοι, λιγομίλητοι άντρες που είναι εξαιρετικά καλοί σε αυτό που πρέπει να κάνουν, Tom Hanks και (βραβευμένος με Όσκαρ) Mark Rylance σε πατερότατες ερμηνείες, και Spielberg σε απόλυτη φάση «ξέρω πολύ καλά πώς να κάνω τέλειο ακαδημαϊκό σινεμά, επιτρέψτε μου να σας δείξω πώς γίνεται».

To Κεντρί

Γκανγκστερική περιπέτεια που έχει μεγαλώσει γενιές θεατών, με Robert Redford, Paul Newman και Robert Shaw σε ένα από τα πιο απολαυστικά καστ των ‘70s. Σπάνια ταινίες με κομπίνες έχουν πιο απολαυστική κατάληξη από ετούτη και ακόμα πιο σπάνια μπορούν να είναι τόσο rewatchable ακόμα κι αν γνωρίζεις επακριβώς τι πρόκειται να συμβεί. Κέρδισε και 7 Όσκαρ ανάμεσα στα οποία Ταινίας και Σκηνοθεσίας.

The Shawshank Redemption

Μια ταινία που έτσι κι αλλιώς ανήκει στo canon των αμερικάνικων ‘90s, ένα φιλμ διάσημο στην Ελλάδα για τον έξτρα λόγο ότι ο ελληνικός του τίτλος ήταν κατά μία έννοια τεράστιο spoiler (ευχαριστούμε τους διανομείς!), και που επί σειρά ετών καθόταν στην κορυφή των αγαπημένων ταινιών ανάμεσα στους χρήστες του Imdb, πολλοί εκ των οποίων, φυσικά, πατεράδες. Η ταινία έχει μπόλικη λυρική ανθρωποκεντρική έμπνευση, έχει Tim Robbins σε mode λύτρωσης και Morgan Freeman να κοιτάζει όσο πολύ δεν ξανακοιτάξει, και μια τεράστια συλλογή κλασικών σκηνών. Από τις κατεξοχήν ταινίες που κάθεσαι να τις χαζέψεις αν τις πετύχεις στην τηλεόραση.

Τα Κανόνια του Ναβαρόνε

Μια από τις πιο κλασικές πολεμικές περιπέτειες όλων των εποχών, με απαστράπτον καστ τους Gregory Peck, David Niven και Anthony Quinn (και την Ειρήνη Παπά!), για μια επιχείρηση των Συμμάχων εναντίον των ναζιστικών δυνάμεων με φόντο το Αιγαίο στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ελληνικότερη των dad movies δίχως αμφιβολία.

Creed

Από τις μοντερνότερες των dad movies, αλλά είναι πολύ καλή γέφυρα γενεών. Ο Stallone, που με όλο τον σεβασμό στον εξαιρετικό Mark Rylance, άξιζε το Όσκαρ, μας κάνει να ρίξουμε τίμιο κλάμα τόσο με την ιστορία του όσο και με τον “I’m still here” μονόλογό του, οι Michael B. Jordan και Tessa Thompson περνούν τον μύθο του Rocky μέσα από μια πιο σύγχρονη οπτική, ο Ryan Coogler είναι μέγας τεχνίτης πίσω από την κάμερα, η ταινία έχει ορμή και μυαλό και καρδιά και πλούσιο παρελθόν από το οποίο αντλεί, και σημερινό βλέμμα, όλα τα έχει γενικά.

La Grande Bellezza

Η εστέτ dad movie της παρέας. Γυρισμένο από τον Paolo Sorrentino που παραλαμβάνοντας το Όσκαρ το αφιέρωσε στον Diego Maradona (η απόλυτη οσκαρική dad κίνηση όλων των εποχών), αφορά την κουλτούρα του τότε και του σήμερα, σε μια Ιταλία στη σκιά των καλλιτεχνικών γιγάντων της. Ωραίο πράγμα.

The Departed

Ίσως ο πατερότερος της σκορσεζικής φιλμογραφίας, έχεις και μαφία έχεις και την πλευρά του νόμου, έχει αυτά τα δύο να μπλέκονται το ένα μες στο άλλο, έχεις ένα τρελό καστ με DiCaprio, Damon, Nicholson σε οίστρο ΚΑΙ Mark Wahlberg στην στιβαρότερη στιγμή της καριέρας του, έχεις ακραία αναγνωρίσιμες φάτσες τύπου Martin Sheen και Alec Baldwin να δίνουν το κάτι παραπάνω για να οδηγηθούν οι πατεράδες σε «έλα ρε παίζει ΚΑΙ ο Martin Sheen;;;» έκσταση, και έχεις Scorsese να περνάει καταπληκτικά ξαναγράφοντας με επαγγελματισμό και γούστο μια από τις διασημότερες ταινίες του σινεμά του Χονγκ Κονγκ. Τι συζητάμε. Αν αυτή η ταινία παιζόταν σε ένα τοίχο 24 ώρες το 24ωρο πάντα θα υπήρχε κόσμος εκεί μπροστά να χαζεύει.

Catch Me If You Can

Επειδή έχουμε αναφέρει διάφορα αντίστοιχα τριγύρω από αυτή την ταινία θα ήταν εγκληματική παράλειψη να μη βάλουμε κι ετούτη την απολαυστικά διασκεδαστική αληθινή ιστορία καταδίωξης, απάτης και αντισυστημικών ηρώων σε τροχιά αναμόρφωσης. Spielberg, Hanks, DiCaprio- αυτά τα πράγματα γράφονται από μόνα τους.

Για Μια Χούφτα Δολάρια

Νιώθω πως θα ήταν ίσως μηνύσιμο να βγει μια τέτοια λίστα χωρίς να υπάρχει μέσα ένα σπαγγέτι γουέστερν του Sergio Leone με πρωταγωνιστή τον Clint Eastwood και σε μουσική Ennio Morricone. Γιατί αυτό; Είναι το ξεκίνημα της τριλογίας, είναι βασισμένο σε σπουδαίο Kurosawa, και επιπλέον νιώθω πως ο Gian Maria Volonté είναι από τους πλέον dad αγαπημένους ηθοποιούς του παλιού Ευρωπαϊκού σινεμά.

Οι Επτά Σαμουράι

Μιλώντας για Kurosawa, δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί μια 4ωρη γιαπωνέζικη ταινία να είναι ποτέ στα αλήθεια μια 100% dad movie, αλλά αν μπορεί κάποια, είναι αυτή. Toshiro Mifune σε στυλιστικό και ερμηνευτικό αποκορύφωμα ηγείται του καστ μιας επικής περιπέτειας για ένα χωριό που ζητά την προστασία επτά αουτσάιντερ σαμουράι στην Ιαπωνία του 16ου αιώνα. Ιστορικό πλαίσιο, αντίσταση κατά του αυταρχισμού, περιθωριακοί ήρωες, και μυθική γκαρνταρόμπα για τον Mifune, πατεράδες, φτιάχτε καφέ και αράχτε, νεράκι θα κυλήσουν οι 4 ώρες.

Interstellar

Η πατεροσύνη του Nolan είναι ένα αντικείμενο συζήτησης, νιώθω πως ο Φίντσερ είναι πολύ πιο μελλοντικός dad σκηνοθέτης αν μη τι άλλο επειδή τα έργα του Nolan παρουσιάζονται μπλεγμένα με ένα τρόπο που δεν ευνοούν το όλο κλίμα «κάτσε παιδί μου να δούμε ένα ωραίο σινεμά» ζεστασιάς που πρέπει να βγάζει κάθε τίμια dad movie. Όμως το Interstellar φτάνει πολύ κοντά. Παρά τις επιστημονικά τραβηγμένες του ιδέες η ίδια η αφήγηση είναι εντελώς γραμμική, ο Matthew McConaughey δίνει μάλλον την πιo dad-προσβάσιμη ερμηνεία της καριέρας του, το φιλμ αποκαλύπτεται ως ακραία συναισθηματική ιστορία για τη σχέση ενός πατέρα με την κόρη του, και τελοσπάντων κοιτάχτε, ο άνθρωπος τα έβαλε μέχρι και με τους νόμους του χρόνου για να μπορέσει να πει στην κόρη του πόσο την αγαπάει, θα κάτσουμε να κρίνουμε τώρα; Αριστούργημα η ταινία, εγώ λέω περνάει και για dad movie, έστω οριακά.

Bonus: The Martian + Moneyball

Συζητήσιμα και τα δύο αλλά θέλω με αφορμή το Interstellar να τα βάλω κι αυτά στο τραπέζι. Το Martian στέλνει κι αυτό τον Matt Damon στο διάστημα αλλά σε ένα πολύ πιο σαφές και σίγουρα πιο διασκεδαστικό πλαίσιο, ενώ το Moneyball επίσης είναι ταινία για τη σχέση πατέρα και κόρης με τεράστια καρδιά και ειλικρίνεια, και με τον Brad Pitt να δίνει την ξεκάθαρα καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του. Κανείς πατέρας δε μπορεί να πει όχι σε όλα αυτά, θεωρώ. Τα κρατάμε και προχωράμε.

O Νονός

Εντάξει, ας πάμε και σε κάτι ακραία κλασικό για να μην πλήξουμε. Αν μια ταινία είναι κατά κοινή παραδοχή το κλασικότερο αμερικάνικο φιλμ του τελευταίου μισού αιώνα, τότε εκ των πραγμάτων δεν γίνεται να ΜΗΝ είναι dad movie. Χρειάζεσαι καθολική αποδοχή και οι dads είναι μεγάλο κομμάτι ψηφοφόρων, όλοι τα ξέρουν αυτά τα πράγματα.

Ένταση

Αντί Νονού 2 ας πάμε σε αυτό, μια από εκείνες τις κλασικές σύγχρονες περιπέτειες που έχουμε δει όλοι στην τηλεόραση ή σε βιντεοκασέτα από περίπου 82 φορές, την ξέρουμε απέξω, και γενικά δεν το συζητάμε, στην πατεροκοινότητα η συνύπαρξη DeNiro και Pacino ήταν το γεγονός του ‘95. Κι αυτό λέει πολλά, γιατί το ‘95 παίζαν πάλι ημιτελικό στο Final Four ο Ολυμπιακός με τον Παναθηναϊκό και στην Ρεάλ έπαιζε ολόκληρος Sabonis.

(Φυσικά μην παρεξηγηθώ: Όλα αυτά είναι όντως συγκλονιστικά, και η Ένταση είναι μια τέλεια ταινία από τον αγαπημένο μου σκηνοθέτη. Και ο Sabonis ήταν και θα είναι το θαύμα της φύσης.)

Μνήμες Φόνων

Οι ταινίες του Bong Joon-ho είναι όλες σαφείς, εκπληκτικά κατασκευασμένες σε βαθμό που τίποτα δεν περισσεύει, τίποτα δεν συγχέει, τίποτα δεν κουράζει, είναι πολιτικά προσεκτικές και ευαίσθητες αλλά όχι εμπρηστικές, κι οι ήρωές του είναι πάντοτε κοινωνικά αναγνωρίσιμες και συναισθηματικά κατανοητές φιγούρες. Αν δεν είχε μεγάλο ποσοστό πατεροσύνης μες στο φιλμικό DNA του δεν υπήρχε περίπτωση να καταφέρει να κερδίσει Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας με ένα κορεάτικο φιλμ, τι να λέμε τώρα; Σε κάθε περίπτωση, το Memories of Murder (που streamάρει στο Cinobo) είναι η πιο dad από όλες τις movies του. Αληθινή, σκοτεινή ιστορία, στιβαρός πρωταγωνιστής, φοβερή ατμόσφαιρα, και μια ευρύτερη τοποθέτηση για Την Κοινωνία Στην Οποία Ζούμε. Ταινιάρα, σκηνοθετάρα, ναι σε όλα.

Στη Σκιά των Τεσσάρων Γιγάντων

Κατάσκοποι, Cary Grant, εμβληματικές σκηνές δράσης, κι ένας άντρας σε ρήξη με το πεπρωμένο του. Τρομερές πρώτες ύλες για πρώτης γραμμής πατεροταινία, και για πολύ κόσμο η αγαπημένη τους από τον Hitchcock.

Ip Man

Και λίγο πολεμικές τέχνες έχει η λίστα, γιατί παντού χρειάζονται, ας μην είμαστε μονόπατοι. Πολεμικές τέχνες όμως με γούστο και την πολύ απαραίτητη δόση αληθινής ιστορίας: Η ταινία με τον Donnie Yen είναι η βιογραφία του θρυλικού grandmaster υπό τον οποίο μαθήτευσε ο Bruce Lee, με έμφαση στα γεγονότα της ζωής κατά τη διάρκεια του Β’ Σινοϊαπωνικού Πολέμου. Και πλαίσιο εμπόλεμης κατάστασης, και αληθινή ιστορία, και προσγειωμένες στο έδαφος πολεμικές τέχνες, και ένας άντρας κόντρα στη μοίρα. Τελειότητα.

The Traitor

Κλείνουμε με την πιο πρόσφατη από όλες τις ταινίες, που πρόλαβε και παίχτηκε ελαφρώς στα ελληνικά σινεμά πριν αρχίσουν τα λοκντάουν. Να τι γράφαμε όταν παίχτηκε η ταινία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης:

Βιογραφικό μαφιόζικο ’80s δράμα του Μάρκο Μπελόκιο για τον Τομάσο Μπουσέτα, το πρώτο αφεντικό της σισιλιάνικης μαφίας που έγινε καταδότης, μπαίνοντας στο στόχαστρο της Κόζα Νόστρα. Και δράση και δικαστικό δράμα, και ανασύσταση εποχής και βουτιά στα ενδότερα του εγκληματικού υποκόσμου μιας ολόκληρης εποχής και περιοχής. Η ταινία του Μπελόκιο δε σπάει κανέναν κανόνα του είδους ούτε καν επιχειρεί να το κάνει, αλλά είναι τόσο στιβαρή και αποτελεσματική στο είδος που υπηρετεί που αποτελεί το πιο σφιχτό και γεμάτο “τρία αστεράκια” της χρονιάς. Καταδικασμένη να γίνει η αγαπημένη dad movie της χρονιάς.

Από τότε τα λέγαμε, αλλά τώρα μετά από όλα τα παραπάνω, ελπίζουμε να είναι πιο σαφές το γιατί.

Μπαμπάδες, χρόνια πολλά. Με το φανταστικό σινεμά που σας αξίζει.