© Evgenia Novozhenina / AP
EXPLAINED

H σύλληψη, ο δικαστικός εφιάλτης και η (αναμενόμενη) καταδίκη της Brittney Griner

Η superstar του WNBA βρέθηκε στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή με αποτέλεσμα η ρωσική δικαιοσύνη να εξαντλήσει όλη την αυστηρότητά της. Τώρα, είναι αντιμέτωπη με εννιά χρόνια φυλάκισης, καθώς στο πρόσωπό της αντανακλάται η γεωπολιτική διαμάχη ΗΠΑ-Ρωσίας.

Λιγότερο από ένα γραμμάριο λάδι κάνναβης. Τόση ήταν η ποσότητα που βρέθηκε στις αποσκευές της Brittney Griner, superstar του WNBA, καθώς περνούσε τον έλεγχο στο αεροδρόμιο της Μόσχας στις 17 Φεβρουαρίου. Μία ποσότητα που σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ είναι καθόλα νόμιμη αλλά και σε αρκετές χώρες της Ευρώπης δε θα αποτελούσε τίποτα περισσότερο από ένα ασήμαντο πταίσμα. Η 31χρονη Αμερικανίδα αθλήτρια όμως βρέθηκε στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή.

Κάπως έτσι, και με συνοπτικές διαδικασίες, η Brittney Griner είναι αντιμέτωπη με 9 χρόνια φυλάκισης σε κάποια από τις ρωσικές σωφρονιστικές αποικίες –  σε μία ιστορία που φέρνει στον νου τον καφκικό τρόμο (του να σε τυλίγουν σε μία κόλλα χαρτί δηλαδή) αλλά και τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης, οι οποίες περιγράφονται σε κλασικά ρωσικά μυθιστορήματα.

Τα συγκεκριμένα σωφρονιστικά ιδρύματα είναι διαβόητα για τους ξυλοδαρμούς, τους βιασμούς αλλά και την εξαντλητική πολλές φορές καταναγκαστική εργασία.

Ποια είναι η Brittney Griner

Μία ζωντανή θρύλος του αθλήματος / © Eric Gay / AP
Μία ζωντανή θρύλος του αθλήματος

Δύο φορές χρυσή ολυμπιονίκης με την ομάδα των ΗΠΑ, δύο φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια, δύο φορές πρώτη σκόρερ του WNBA, δύο φορές κορυφαία αμυντικός, οκτώ φορές στην καλύτερα πεντάδα της λίγκας, μία φορά πρωταθλήτρια το 2014.

Αυτά όσον αφορά τη μία πλευρά του Ατλαντικού, όπου το πρωτάθλημα διαρκεί από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, διότι εδώ και 8 χρόνια η σέντερ των 206 εκατοστών αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ρωσικής Εκατερίνμπουργκ, μία από τις κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης.

Ναι, η Griner είναι ένας θρύλος του αθλήματος, που κάθε χρόνο ερχόταν στην Ευρώπη για να συμπληρώσει το κασέ της, μιας και τα συμβόλαια του WNBA δεν έχουν καμία σχέση με αυτά του NBA.

Όχι, βέβαια, ότι οι αθλητικές της επιτυχίες της δίνουν το δικαίωμα να είναι υπεράνω νόμου – η έλλειψη επιείκειας όμως δε φαίνεται να έχει να κάνει με το δικό της «ατόπημα».

Η δίκη

Griner Στο πρόσωπο της Griner παίζεται ένα διπλωματικό σκάκι / © Alexander Zemlianichenko / AP
Στο πρόσωπο της Griner παίζεται ένα διπλωματικό σκάκι

Για σχεδόν έναν μήνα από τη σύλληψή της και μετά, οι πληροφορίες που έφταναν στον Δυτικό Κόσμο για την Griner ήταν ελάχιστες. Έμοιαζε να έχει εξαφανιστεί από προσώπου Γης. Άλλωστε, η δική της υπόθεση συνέπεσε -σε μία σχεδόν διαβολική σύμπτωση- με την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Έτσι, στο πρόσωπο της Griner ξεκίνησε ένα διπλωματικό σκάκι, το οποίο συνεχίζεται μέχρι τώρα και αντικατοπτρίζει τις γεωπολιτικές διαφωνίες των ΗΠΑ και Ρωσίας.

Οι ρωσικές αρχές δε δέχθηκαν τη δικαιολόγηση των συνηγόρων της αθλήτριας: το γεγονός ότι πακέταρε βιαστικά τη βαλίτσα της αλλά και ότι διέθετε συνταγόγραφηση για τη χρήση κάνναβης δε στάθηκαν αρκετά – όχι μόνο για να την αθωώσουν αλλά ούτε για να μειώσουν τη διαφαινόμενη ποινή.

Είναι δεδομένο ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει εξαιρετικά αυστηρά το θέμα των παράνομων ουσιών. Εδώ όμως το ζήτημα έχει και σαφείς πολιτικές προεκτάσεις.

Η απόφαση

griner 2 Οι παρακλήσεις της 31χρονης αθλήτριας δεν εισακούστηκαν / © Evgenia Novozhenina / AP
Οι παρακλήσεις της 31χρονης αθλήτριας δεν εισακούστηκαν

Η ρωσική δικαιοσύνη εξάντλησε όλη της την αυστηρότητα, χρεώνοντας στην αθλήτρια όχι μόνο χρήση αλλά και λαθρεμπόριο. Η ίδια δήλωνε πως «δεν είχε κανένα σκοπό να παραβιάσει τους νόμους της Ρωσίας» ενώ παρακαλούσε τον δικαστή «να μην της καταστρέψει τη ζωή». Τελικά, οι παρακλήσεις της δεν εισακούστηκαν.

Η εικόνα της να περιμένει μέσα σε ένα κελί την απόφαση του δικαστή, κατά το ρωσικό εθιμοτυπικό, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη ότι το να βρεθείς στο λάθος μέρος στη λάθος στιγμή μπορεί να αποβεί μοιραίο – ακόμα και αν δεν έχεις διαπράξει κάποιο σοβαρό έγκλημα, ακόμα και αν είσαι μία διάσημη αθλήτρια με παγκόσμια εμβέλεια.

Ίσα-ίσα, στην περίπτωση της Griner όλα δείχνουν ότι χρησιμοποιείτε παραδειγματικά. Σαν ένα αμερικανικό λάφυρο σε ρωσικά χέρια.

Οι αντιδράσεις

«Δεν είναι αποδεκτή» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Joe Biden όταν έμαθε την απόφαση, δίνοντας ακόμα περισσότερο πολιτικό τόνο στο ζήτημα. Δυστυχώς, όμως, για την Griner, η τύχη της δε βρίσκεται στα χέρια του Αμερικανού Προέδρου αλλά σε αυτά των ρωσικών αρχών.

Στις ΗΠΑ ήδη εκδηλώνεται ένα κίνημα συμπαράστασης στο πρόσωπο της 31χρονης αθλήτριας, είναι όμως αρκετά απίθανο κάτι τέτοιο να συγκινήσει τον Vladimir Putin. Άλλωστε, στη χώρα του έχει φροντίσει σχεδόν να απαγορεύσει οποιαδήποτε διαδήλωση του ασκεί κριτική.

Μάλιστα, τα 42 δευτερόλεπτα σιωπής (σ.σ: η Griner φορά το 42 στους WNBA) στο κέντρο του γηπέδου από τις συμπαίκτριες και της αντιπάλους, λίγο πριν τον αγώνα Phoenix Mercury με Connecticut Sun, αποτελούν μία συγκινητική εικόνα που κάνει -όχι άδικα- τον γύρο του ίντερνετ.

Η επόμενη μέρα

O Ρώσος έμπορος όπλων, Viktor Bout © Apichart Weerawong / AP

Στην παρούσα φάση, οι μοναδικές ελπίδες της Brittney Griner φαίνεται να βρίσκονται στις συζητήσεις που έχουν ανοίξει ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις, σχετικά με την πιθανή ανταλλαγή καταδίκων.

Φυσικά, αυτό είναι ένα πάρα πολύ λεπτό ζήτημα, το οποίο γίνεται ακανθώδες αφού η ρωσική πλευρά ζητά να εκδοθεί πίσω στην πατρίδα του ο Viktor Bout, ένας περιβόητος έμπορος όπλων.

Σε κάθε περίπτωση, όλες αυτές οι συζητήσεις θυμίζουν περισσότερο ανταλλαγές αιχμαλώτων σε περίοδο πολέμου. Μήπως όμως είναι αυτό ακριβώς που ζούμε; Ένα ακήρυχτο δηλαδή πόλεμο ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία; (Για να μην αναφερθούμε στις τεταμένες σχέσεις με την Κίνα, λόγω της Ταϊβάν).

Το μόνο σίγουρο είναι πώς αυτή τη στιγμή συγκρούονται δύο διαφορετικοί κόσμοι με διαφορετικά συμφέροντα και η Brittney Griner έτυχε να βρίσκεται στη μέση. Έτσι, η απόφαση για την καταδίκη της φαινόταν εξαρχής ειλημμένη.