Ποια ταινία να δεις στο Netflix σήμερα (και κάθε μέρα): Shirkers
Σήμερα ξετρυπώνουμε ένα βραβευμένο φιλμ που πιο εύκολα βιώνεται παρά εξηγείται και που ο αλγόριθμος του Netflix δεν τίμησε ποτέ.
- 3 ΑΠΡ 2021
Το πρώτο Shirkers, εκείνο που προσπάθησε να φτιάξει μία παρέα κοριτσιών στη Σιγκαπούρη των 1990s και θα γινόταν η πρώτη ανεξάρτητη ταινία της χώρας εάν είχε ποτέ κυκλοφορήσει, δε θα μπορέσουμε να το δούμε ποτέ καθώς κυριολεκτικά εκλάπη από τις νεαρές γυναίκες. Ποιος ξέρει τι θέση θα είχε βρει στην ιστορία; Μπορεί να είχε πυροδοτήσει την αναγέννηση του σιγκαπουριανού κινηματογράφου πριν το Mee Pok Man. Μπορεί να ήταν η πρώτη ανεξάρτητη παραγωγή της χώρας που όμως θα έμπαινε στο συρτάτι. Το σημερινό Shirkers πάντως που μπορούμε να δούμε στο Netflix είναι μία σπουδαία ταινία.
Το Netflix είχε εξασφαλίσει τη διανομή του Shirkers στο Φεστιβάλ Sundance του 2017 όπου το είχαμε κι εμείς ξεχωρίσει, για να το καταπιεί τελικά ο αλγόριθμός του. Η αφετηρία του φιλμ είναι η εξής: Το 1992 η σκηνοθέτης του, η Sandi Tan, ήταν 19 ετών και προσπαθούσε να βρει διέξοδο από τη μονότονη καθημερινότητά της μέσα από την εξερεύνηση της μουσικής, των ταινιών του Jim Jarmusch και τα underground περιοδικά. Ένιωθε τα σύνορα της μικρής της νησιωτικής χώρας να την περιορίζουν. «Είχα την ιδέα ότι την ελευθερία τη βρίσκεις σε κόσμους μέσα στο κεφάλι σου», αφηγείται.
Τότε θα γνωρίσει τον George Cardona, έναν καθηγητή που γίνεται φίλος της και ενδιαφέρεται να ενθαρρύνει τον ενθουσιασμό εκείνης και της παρέας της για την κινηματογραφική ιστορία. Οι μέθοδοι του 40χρονου καθηγητή της για έρθουν πιο κοντά όπως το να κάνουν μεταμεσονύκτιες βόλτες με το αμάξι διαπιστώνει πια εκ των υστέρων ότι ξεπερνούσαν κάποια όρια, όμως τα κορίτσια λαχταρούσαν τόσο να σπάσουν τους κανόνες. Πριν μετακομίσει στο Λονδίνο για τις σπουδές της, η Tan ταξιδεύει στην Αμερική μαζί του και αμέσως μετά ξεκινά να γράφει το σενάριο του Shirkers. Η ταινία θα αφορούσε μία γυναίκα που αρχίζει να δολοφονεί κατά συρροή άντρες για να σκοτώσει τη βαρεμάρα της. Ο Cardona της δίνει την αυτοπεποίθηση να πραγματοποιήσει την ταινία με τον ίδιο στον ρόλο του σκηνοθέτη, εκείνη ως πρωταγωνίστρια, και τις φίλες της Jasmine και Sophie στην παραγωγή. Η εμπειρία και η συμβολή της ομάδας ξεκίνησε μοιρασμένη και ισότιμη, όμως ο Cardona άρχισε γρήγορα να επιδεικνύει συγκεντρωτική και τοξική συμπεριφορά. Έμοιαζε να επιβραδύνει συνειδητά την πρόοδο της παραγωγής, πιθανότατα σε μία προσπάθεια να νιώθει λιγότερο μόνος με τις αποτυχίες του εμποδίζοντας το ταλέντο και την επιτυχία της Tan.
Στο τελευταίο στάδιο αυτής της απόπειρας, ο Cardona έκλεψε την ταινία και εξαφανίστηκε. Παραπάνω από δύο δεκαετίες μετά όπως αποκαλύπτεται στην ταινία του Netflix, η χήρα του Cardona ανακάλυψε το υλικό της ταινίας στη σοφίτα τους και επικοινώνησε με την Tan για να της το στείλει ταχυδρομικά. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα για ένα διαφορετικό Shirkers. Μία ταινία που τυπικά υπάγεται στα ντοκιμαντέρ αλλά πιο εύκολα βιώνεται παρά εξηγείται.
Το μωσαϊκό του Shirkers στο Netflix:
Η Tan κατασκευάζει μία ιχνογραφία που ακολουθεί τα δικά της βήματα τότε, του Cardona, της Jasmine και της Sophie, με τη διάθεση να κατανοήσει όσα συνέβησαν και τους λόγους που οδήγησαν τον καθηγητή της στην κλοπή. Συλλέγει υλικό από την ανολοκλήρωτη ταινία, φωτογραφίες και αποκόμματα αυτοσχέδιων zines για να απεικονίσει τη σχέση με τις φίλες της και την πιο φιλόδοξη ιδέα τους – να γυρίσουν μία ταινία – και τις προσκαλεί στην κάμερα να εξιστορήσουν τη δική τους εκδοχή των γεγονότων. Αυτό το ταξίδι παίρνει πολλές σκοτεινές στροφές που η Tan απαθανατίζει βάζοντας σε αντιπαράθεση το φρέσκο digital φορμάτ του σημερινού της υλικού με το ονειρικό υλικό του αρχικού Shirkers, και το αποτέλεσμα πολύμορφο. Είναι μία σκληρή αυτοπροσωπογραφία, ένα true crime ντοκιμαντέρ, μία ελεγεία για τη Σιγκαπούρη πριν τη βιομηχανοποιήσουν οι ουρανοξύστες της, ένα ερωτικό γράμμα στο σινεμά και τη δημιουργία του, ένας παιάνας για την καθοριστική στιγμή όπου ο ιδεαλισμός της νιότης τιμωρείται ωμά από κάποια πικρή πραγματικότητα. Όταν πέφτουν οι τίτλοι τέλους και το Netflix σου κάνει την επόμενη πρόταση για binge watching, το φιλμ σε έχει αφήσει με μία αίσθηση ανακούφισης σαν να ολοκλήρωσες μία πολύ γόνιμη συνεδρία ψυχοθεραπείας.
Το Shirkers λέει μία ιστορία απίστευτη αλλά ταυτόχρονα κοινότυπη στον κόσμο μας. Φέτος γιορτάζουμε την πρώτη φορά στα 93 χρόνια των Όσκαρ που η κατηγορία Καλύτερης Σκηνοθεσίας έχει δύο γυναίκες υποψήφιες. Πόσες ιστορίες έχουμε στερηθεί από γυναίκες που ήθελαν αλλά δεν κατάφεραν να τις πουν επειδή κάποιος άντρας βρήκε τον τρόπο να τις εκτροχιάσει; Χάρη στο Shirkers, μία από τις καλύτερες ταινίες στο Netflix και τις πιο παραγνωρισμένες ταινίες της χρονιάς του, έχουμε τουλάχιστον μία.
