The Phoenician Scheme: Το τελευταίο κουκλόσπιτο του Wes Anderson
Λίγοι αφηγητές έχουν χρησιμοποιήσει το στοιχείο της οικογένειας με περισσότερο βίαιο ενθουσιασμό από τον Wes Anderson.
- 29 ΜΑΙ 2025
Στο παρελθόν, ο Wes Anderson χρησιμοποιούσε την καρτουνίστικη βία ως ένα πικάντικο στοιχείο, ως αποκορύφωμα μίας τεταμένης στιγμής. Το The Phoenician Scheme ξεκινάει λοιπόν με έναν σουρεάλ, καρτουνίστικο θάνατο, και από εκεί και πέρα δεν επιβραδύνει τον ρυθμό του.
Δεν είναι μόνο η ταινία του Anderson με την περισσότερη δράση — οι χειροβομβίδες είναι τόσο διαδεδομένες που ο πρωταγωνιστής τις μοιράζει με την ίδια άνεση που θα μοίραζε σοκολατάκια – το κάνει όμως με ένα εντελώς μοναδικό μείγμα ειρωνικού χιούμορ και βίας.
Λίγοι αφηγητές έχουν χρησιμοποιήσει το στοιχείο της οικογένειας με περισσότερο βίαιο ενθουσιασμό από τον Wes Anderson, του οποίου οι ταινίες συχνά ξεκινούν με — και στη συνέχεια επουλώνουν — το φαινομενικά θανάσιμο είδος πληγής που μόνο μία διαλυμένη, οικογενειακή σχέση μπορεί να αφήσει πίσω της, και μόνο μία προσεκτικά επιδιορθωμένη σχέση μπορεί να ελπίζει να θεραπεύσει. Υπό αυτή την έννοια και πολλές άλλες, το The Phoenician Scheme είναι η πιο ενθουσιωδώς βίαιη ταινία που έχει κάνει ο δημιουργός μέχρι τώρα.
Το Phoenician Scheme ξεκινά με έναν χαρακτήρα που τεμαχίζεται στα δύο από μία βόμβα και τελειώνει με έναν άλλο χαρακτήρα που χάνει το κεφάλι του από χειροβομβίδα. Μεταξύ αυτών των δύο εκρήξεων υπάρχουν αρκετές αεροπορικές συντριβές, μία σειρά από κομμουνιστές επαναστάτες με το δάχτυλο στη σκανδάλη, και μία δολοφονική διαμάχη για κέρδη από ένα δηλητηριώδες αέριο που έχει σκοτώσει περισσότερους από 10.000 στρατιώτες.
Κι όμως, ο Zsa-zsa Korda, ο πρωταγωνιστής μας, επιμένει επανειλημμένα ότι αισθάνεται «πολύ ασφαλής».
Ο χαρακτήρας του Benicio Del Toro είναι ένας από τους πλουσιότερους εμπόρους όπλων στη μεταπολεμική Ευρώπη, με φήμη για απάτες και σκοτεινές τέχνες. Μετά την τελευταία από μια σειρά δραματικών απόπειρων κατά της ζωής του, καλεί την αποξενωμένη κόρη του, την εκκολαπτόμενη καλόγρια Liesl (Mia Threapleton), για να αναλάβει την οικογενειακή περιουσία.
Πρόκειται για μία προβληματική κληρονομιά, κυρίως επειδή αποκλείει τους εννέα μικρότερους αδελφούς της Liesl. Έπειτα έχουμε και τις φήμες. «Λένε», όπως επαναλαμβάνει η απρόθυμη κληρονόμος, πως ο Zsa-zsa είχε σκοτώσει τη μητέρα της και τις άλλες συζύγους του.
Ο χρόνος ωστόσο είναι πολύτιμος. Ο μεγιστάνας έχει καταστρώσει το εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο του τίτλου, το Φοινικικό φυσικά, που ως επιχείρηση απαιτεί τη χρήση σκλάβων, αλλά και τη συνεργασία και οικονομική επιρροή διαφόρων διάφορων μερών, ιδίως του μισητού θείου Nubar του Benedict Cumberbatch και της ρεαλίστριας ξαδέλφης Hilda, Scarlett Johansson. Και στο μεταξύ, μία ομάδα αμερικανών μεγιστάνων με επικεφαλής τον Rupert Friend έχει καταστρώσει ένα δικό της σχέδιο για να χειραγωγήσει την αγορά εναντίον του εικονοκλάστη Korba.
Ταξιδεύοντας στη φανταστική περιοχή της Φοινίκης, ο Zsa-zsa θα συνεργαστεί επιπλέον με τον γοητευτικό πρίγκιπα Farouk (Riz Ahmed) για ένα όλα-ή-τίποτα παιχνίδι μπάσκετ εναντίον δύο σνομπ αμερικανών μεγιστάνων (Tom Hanks και Bryan Cranston), προσπαθώντας να κερδίσει τους Mathieu Amalric και Jeffrey Wright.
Αυτή η συγκεκριμένη ιστορία μοιράζεται μέρος του σουρεαλισμού του Asteroid City και την άψογη αίσθηση του χώρου του The French Dispatch, τα διακυβεύματα όμως φαίνονται πιο ανάλαφρα εδώ παρά την αφήγηση που περιλαμβάνει χειροβομβίδες, καβγάδες καράτε, φλεγόμενα βέλη από βαλλίστρα και συζητήσεις για τον καλύτερο δυνατό τρόπο αξιοποίησης της δουλείας. Το αποτέλεσμα είναι ένα καλειδοσκόπιο εκκεντρικότητας με σκηνές υπαρξιακής σημασίας, καθώς μοιάζουν παράλληλα να λαμβάνουν χώρα σε παιδική χαρά. Ακόμη και στα πιο σκοτεινά της σημεία, η ταινία ξεδιπλώνεται με αίσθηση ριζοσπαστικής επιπολαιότητας.
Ο καταιγισμός του σχεδιασμού της σε κάνει να επιθυμείς να μπορούσες να παγώσεις τα καρέ ώστε να εκτιμήσεις την ομορφιά και την ευφυΐα των λεπτομερειών της.
Ο Del Toro υποδύεται τον ρόλο του με αυτοπεποίθηση, αλλά είναι η Threapleton, με την αυστηρή της συμπεριφορά και το σαρκαστικό της ύφος, που γίνεται το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της ταινίας. Οι αντερσονικοί νεόφερτοι Ahmed και Hope Davis ταιριάζουν επίσης απόλυτα, ενώ ο επίσης νεοφερμένος Michael Cera είναι κατηγορία μόνος του. Δεν νομίζω ότι έχει υπάρξει άλλος ηθοποιός πιο κατάλληλος για να συνεργαστεί με τον Wes Anderson χωρίς για κάποιο λόγο να μην το έχει κάνει μέχρι τώρα.
Μία άλλη αφηρημένη διάσταση της ταινίας είναι οι σουρεαλιστικές, μπουνιουελικές ασπρόμαυρες σκηνές θανάτου – κάθε φορά που ο Korda σχεδόν πεθαίνει ή χάνει τις αισθήσεις του, κάτι μη σπάνιο – το Phoenician Scheme μεταφέρεται σε ονειρικές σκηνές όπου η ζωή, η ηθική και τα κατορθώματα του Korda δικάζονται για ένα παρελθόν γεμάτο παραβάσεις (όποιος δεν γελάσει με την όψη Bill Murray σε αυτά τα δικαστήρια αξίζει μετάλλιο).
Από αυτή τη συγκεκριμένη άποψη, το Phoenician Scheme αποκτά ένα σκοτεινό βάθος, αλλιώτικο από τις υπόλοιπες ταινίες του Anderson. Τούτη είναι μία ταινία για έναν εκφοβιστικό, αυταρχικό άνδρα που για πρώτη φορά αντιμετωπίζει την απώλεια του ελέγχου της επιβλητικής ζωής του, εξ ου και οι πολλές στοχαστικές αναφορές στον θάνατο και την αντιμετώπιση της θνητότητας. Η ιδέα όμως ενός επιχειρηματία που έκανε την περιουσία του με πολεμικά όπλα και ξαφνικά αγκαλιάζει τον ρόλο του μεγάλου φιλάνθρωπου και σωτήρα των κοινωνικών υποδομών, είναι τουλάχιστον περίεργη. Έχουμε εδώ ένα σενάριο που υποδηλώνει πως αν οι δισεκατομμυριούχοι αποκτούσαν προοπτική για το οριστικό της ύπαρξης, ίσως τότε να μην ήταν τόσο απαίσιοι και καταστροφικοί μαλάκες;
Ακόμη και αν οι γλυκόπικρες τελικές σκηνές της ταινίας δεν καταφέρνουν να αναπαράγουν το είδος της συναισθηματικής ροής που δημιουργούν το φινάλε του Asteroid City ή του Grand Budapest Hotel, υπάρχουν σποραδικές στιγμές όπου καταφέρνουν να βρουν κάποια τρυφερότητα μέσα από τη φρενίτιδα.
Καθώς ο Zsa-zsa πλησιάζει τη Liesl, γίνεται όλο και πιο σαφές πως το κενό που ο κεντρικός ήρωας προσπαθεί να κλείσει είναι η οικογένεια. Είναι παράξενο να το ακούς προς το τέλος μιας ταινίας υπερβολικά εμμονικής με τον σχεδιασμό της ώστε να αφιερωθεί ουσιαστικά σε οτιδήποτε, σε ένα εύρος πλοκής που γίνεται ενίοτε ασφυκτικό μειώνοντας μοιραία το ταλέντο του Anderson να βρίσκει την αλήθεια μέσα από τα τεχνάσματα. Νιώθω πως ο δημιουργός έχει αρχίσει να ανταλλάσσει τον συναισθηματικό πυρήνα των ταινιών του με μεγάλες ιδέες, το Phoenician Scheme όμως έχει την καρδιά του στο σωστό μέρος.
Το Φοινικικό Σχέδιο (The Phoenician Scheme) κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Tanweer.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
