Πώς το χρώμα των τροφίμων επηρέαζει την όρεξη και την επιθυμία μας
Το χρώμα αποτελεί έναν από τους πιο καθοριστικούς αισθητηριακούς παράγοντες ως προς το πώς αντιλαμβανόμαστε το φαγητό μας.
- 5 ΜΑΙ 2025
Οι γεύσεις μας επηρεάζονται από αυτό που βλέπουμε. Φαντάσου μια ζουμερή, κατακόκκινη ντομάτα ή ένα χρυσαφένιο κρουασάν. Θα νιώσεις άμεσα την επιθυμία να τα απολαύσεις. Το χρώμα αποτελεί έναν από τους πιο καθοριστικούς αισθητηριακούς παράγοντες ως προς το πώς αντιλαμβανόμαστε το φαγητό μας. Παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των προσδοκιών του καταναλωτή αναφορικά με τη γεύση και το άρωμα, επηρεάζοντας έτσι άμεσα την εμπειρία κατανάλωσης.
Πλήθος ερευνών έχει καταδείξει ότι μεταβολές στην απόχρωση ή στην ένταση του χρώματος μπορούν να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό τις αντιλήψεις και τις γευστικές εμπειρίες των ανθρώπων, τόσο σε ελεγχόμενα εργαστηριακά περιβάλλοντα όσο και σε πραγματικές καταστάσεις καθημερινής ζωής.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η σημασία του χρώματος των τροφίμων δεν είναι καθολική· αντιθέτως, διαφέρει ανάλογα με την ηλικία, την κουλτούρα και τις ατομικές προσλαμβάνουσες των καταναλωτών. Μέσα από την εις βάθος μελέτη των προσδοκιών που δημιουργούνται από το χρώμα, οι ερευνητές επιχειρούν να κατανοήσουν καλύτερα πώς η οπτική πληροφορία συμβάλλει στη διαμόρφωση της πολυαισθητηριακής εμπειρίας της γεύσης και κατ’ επέκταση επηρεάζει τη διατροφική συμπεριφορά.
Το κόκκινο, ειδικά, θεωρείται εξαιρετικά ελκυστικό, καθώς συνδέεται με την ωριμότητα και τη θρεπτικότητα φρούτων όπως τα μήλα και τα ρόδια. Εξού και η συχνή χρήση του σε μπαχαρικά, σάλτσες ή ακόμα και στη διατροφή εκτρεφόμενου σολομού, προκειμένου να αποδοθεί το χαρακτηριστικό του χρώμα. Η ισχυρή αυτή οπτική επίδραση αξιοποιείται ευρέως στη διαφήμιση τροφίμων, ιδίως γλυκών και σνακ, προκαλώντας ενστικτωδώς την όρεξή μας.
Το καφέ χρώμα από μόνο του μπορεί να είναι απλό ή αδιάφορο, ανάλογα με το πλαίσιο, αλλά αν εφαρμοστεί στο φαγητό, μπορεί να προκαλέσει μια σχεδόν ενστικτώδη αντίδραση. Οι έμποροι τροφίμων χρησιμοποιούν συχνά αρχές της ψυχολογίας του χρώματος όταν δημιουργούν εμπορικά σήματα προϊόντων, και το καφέ μπορεί να είναι πολωτικό. Μια μελέτη του 2023, όπως αναφέρει το Bon Appetit, διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες προτιμούσαν τα τρόφιμα με ζεστό χρώμα από τα χρώματα που παρατηρούνται μέσα από ένα ψυχρό φάσμα (πράσινο, μπλε και μοβ, για παράδειγμα).
Unsplash
Για ορισμένους, το καφέ μπορεί να συνδεθεί με το υπερβολικό μαγείρεμα, που φτάνει στο μαύρο. Άλλοι έλκονται από τους ανακουφιστικούς συνειρμούς του χρώματος -όπως μια καλοψημένη μπριζόλα, ένας ζωμός που κοχλάζει, ένα παγωτό με dulce de lece να ρέει, μία πλάκα σοκολάτας- επειδή το μυαλό μας λέει ότι αυτά τα τρόφιμα είναι comfort και προκαλούν απόλαυση.
Τι ισχύει με τις λευκά τρόφιμα;
Πριν από τη βιομηχανοποίηση των αλευρόμυλων, οι εργάτες αφαιρούσαν με το χέρι το πίτουρο και το φύτρο από το σιτάρι. Το λευκό αλεύρι έγινε είδος πολυτελείας, που αποτελούσε μία είδους φιλοδοξία για όσους δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να το αγοράσουν. Τα πιο σκούρα άλευρα αποφεύγονταν και θεωρούνταν ανθυγιεινά, ενώ το αφράτο «καθαρό» αλεύρι γινόταν αγαπητό. Το χοντρό ψωμί έγινε σύμβολο της φτώχειας και της λιτότητας, ενώ η αφράτη υφή συνδέθηκε με τις γιορτές και την απόλαυση.
Στις μέρες μας ισχύει το αντίθετο: Η κουλτούρα έχει μετατοπιστεί έτσι ώστε τα λεγόμενα λευκά τρόφιμα, όπως το λευκό ψωμί ή τα ζυμαρικά, να είναι «ελλιπή» ή υπερβολικά επεξεργασμένα και πολύ εξευγενισμένα.
Unsplash
Η φιλοσοφία περί υγιεινής διατροφής έχει μετατοπιστεί προς τους σύνθετους υδατάνθρακες και τα τρόφιμα που προέρχονται από σιτάρι ολικής αλέσεως. Το πώς αντιλαμβάνεται κανείς τα λευκά τρόφιμα μετατοπίζεται ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου.
Από το τόφου και το γιαούρτι μέχρι τα κράκερς και τα πατατάκια, η έλλειψη χρώματος δεν σημαίνει απαραίτητα έλλειψη θρεπτικών συστατικών, ούτε σημαίνει ότι ένα τρόφιμο είναι πιο καθαρό από ένα άλλο. Αλλά ανάλογα με το ποιον ρωτάτε, τέτοιες αντιλήψεις εξακολουθούν να υφίστανται.
Το Χρώμα της Χρονιάς της Pantone ξεκίνησε ως πρότυπο για τους σχεδιαστές, αλλά σήμερα καθορίζει την πολιτιστική χρωματική παλέτα σε όλους τους κλάδους, από τη μόδα μέχρι τα τρόφιμα. Αναμφισβήτητα ένα χρώμα που είχε παρόμοια μακροχρόνια επίδραση ήταν το Rose Quartz του 2016, ή πιο γνωστό ως “millennial pink”. Την ίδια χρονιά οι πωλήσεις του ροζέ απογειώθηκαν, εστιατόρια όπως το Pietro NoLita της Νέας Υόρκης έβαλαν το χρώμα στους τοίχους τους και η Le Creuset κυκλοφόρησε μια συλλογή Hibiscus.
Τα επόμενα χρόνια η δημοτικότητα του χρώματος είχε ως αποτέλεσμα αποχρώσεις που σχετίζονται με τα τρόφιμα, όπως Chili Pepper, Mimosa, Tangerine Tango, Marsala, Peach Fuzz και φέτος Mocha Mousse. Οι συνειρμοί με τα τρόφιμα προκαλούν άμεσες αντιδράσεις στον εγκέφαλό μας, κάτι που εκμεταλλεύονται η Pantone, οι ψυχολόγοι χρωμάτων και οι έμποροι όταν δημιουργούν προϊόντα: Η φετινή απόχρωση, για παράδειγμα, απαντά στην «επιθυμία μας για άνεση».
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
