2018, ASSOCIATED PRESS Matt Rourke
ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ

Κι όμως, οι οπαδοί της QAnon έχουν μια τρέλα με το Βυζάντιο

Η αμερικανική Ακροδεξιά διψά για θεωρίες συνωμοσίας που ξεπερνούν κάθε φαντασία. Αυτή είναι μάλλον η καλύτερη.

«Ερχόμαστε για την Κωνσταντινούπολη, και θα καταστρέψουμε κάθε τζαμί και μιναρέ της πόλης. Η Αγιά Σοφιά θα ελευθερωθεί από τους μιναρέδες και η Κωνσταντινούπολη θα ανήκει -όπως πρέπει- για άλλη μία φορά στους Χριστιανούς». Αυτό θα μπορούσε να ήταν ένα μήνυμα σε οποιοδήποτε ακροδεξιό ελληνικό forum. Δεν είναι όμως. Είναι τα λόγια που χρησιμοποίησε στο μανιφέστο του ο μακελάρης του Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας. O οπαδός της alt-right Brenton Tarrant άνοιξε, πριν δύο χρόνια, πυρ μέσα σε τζαμί. Ο απολογισμός ήταν τραγικός: 51 νεκροί και 40 τραυματίες.

Η σχέση της παγκόσμιας ακροδεξιάς και των συνομοσιολόγων με το Βυζάντιο είναι κάπως μπερδεμένη. Πριν κάποιες δεκαετίες, όταν ακόμα δεν ήταν ορατός ο κίνδυνος της ισλαμιστικής τρομοκρατίας, αποτελούσε ένα ξεχασμένο κεφάλαιο της ιστορίας.

Τώρα, κερδίζει ξανά την αίγλη του για όλους τους λάθους λόγους. Καταρχάς, ήταν το τελευταίο χριστιανικό βασίλειό που έπεσε στα χέρια των Οθωμανών και έτσι θα πρέπει να κερδηθεί το χαμένο έδαφος· παράλληλα, οι προκλητικές κινήσεις του Tayyip Erdogan ερέθισαν τα εθνικιστικά χαρακτηριστικά ενός μέρος του Δυτικού ακροατηρίου φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο την Αγιά Σοφιά· τέλος, επειδή η ιστορία του παραμένει άγνωστη στο ευρύ κοινό αποτελεί πεδίο δόξης λαμπρό για κάθε συνωμοσία. Η αναφορά, άλλωστε, του μακελάρη Tarant μιλά από μόνη της.

Κάπου εκεί οι οπαδοί της QAnon είδαν φως και μπήκαν. Δεν είναι καθόλου σπάνιο να βρει κανείς μηνύματα όπως τα παρακάτω στα γνωστά και μη εξαιρετέα forum που συχνάζουν: «Όταν θα ελευθερώσουμε την Κωνσταντινούπολη και την Αγιά Σοφιά, τα λέμε ξανά».

Σεξ, ψέματα και θεωρίες συνωμοσίας

Οι bakers βρίσκουν τα breadcrumbs (σ.σ: ψίχουλα) στο διαδίκτυο και στη συνέχεια τα μετατρέπουν σε dough (σ.σ: ζύμη). Ιντερνετικά μηνύματα, δηλαδή, τα οποία κυκλοφορούν σε fora όπως το 8kun και βγάζουν ελάχιστο νόημα στους μη μυημένους. Για τους οπαδούς της QAnon, όμως, αποτελούν ένα εγχειρίδιο δράσης ενάντια στους εχθρούς των ΗΠΑ, της άριας φυλής και του Donald Trump.

Ίσως, ακούγεται παρανοϊκό αλλά, τελικά, όντως είναι. Οι θεωρίες συνωμοσίας που διαδίδουν είναι τόσο εξωφρενικές, ώστε τα σενάρια του Χόλιγουντ να μοιάζουν με ρεαλιστική απεικόνιση της ζωής μπροστά τους. Στο τέλος, όλα έχουν να κάνουν με μία μυστική ομάδα αιμοδιψών παιδόφιλων η οποία κυβερνά τον κόσμο. Μάλιστα, η μεγάλη μέρα θα έρθει όταν ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ καλέσει το The Strom: ένα πογκρόμ ενάντια στους «έκφυλους δαίμονες» οι οποίοι μας εξουσιάζουν.

Κι όμως, οι οπαδοί της QAnon ξετρελαίνονται με το Βυζάντιο © Roger W / Flickr

Επί της ουσίας, οι οπαδοί της QAnon αναθεωρούν όλη την πολιτική και κοινωνική ιστορία όπως εκείνοι νομίζουν. Τα πάντα είναι πιθανά, όλα μπορεί να είναι αλήθεια, μιας και οι κρυφές δυνάμεις που κυβερνούν τον κόσμο θέλουν να μας κρατήσουν στο σκοτάδι. Έτσι, μπορεί να έλκονται από μεσαιωνικούς ιππότες που καθαρίζουν αλλόθρησκους με το σπαθί τους, το γεγονός όμως ότι η ιστορία του Βυζαντίου παραμένει θολή στο μυαλό τους, καθιστά την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ακόμα πιο θελκτική.

Πρόσφατα, ο καθηγητής ιστορίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας Roland Betancourt προσπάθησε να εξηγήσει, σε ένα πολύ αναλυτικό άρθρο στο Time, τον τρόπο με τον οποίο έλκει το Βυζάντιο και οι δικές του συνωμοσίες τους σημερινούς συνωμοσιολόγους.

Στάθηκε, κυρίως, στην Απόκρυφη Ιστορία του Προκόπιου (500-565 μ.Χ) και στο πως ο τελευταίος χρησιμοποιεί μία γραφή που κλείνει το μάτι προς τον αναγνώστη, υποσχόμενος να αποκαλύψει όλα εκείνα που θέλει να κρύψει η ελίτ.

Μυστικά που μόνο εκείνος γνωρίζει, σκανδαλιστικές ιστορίες με την αυτοκράτειρα Θεοδώρα που αγγίζουν τα όρια του slut-shamming, γαργαλιστικές λεπτομέρειες για απόκρυφες ομάδες που κινούν τα νήματα πίσω από το παραβάν.  Υπέροχο αν σου αρέσουν τα best-sellers, ανακριβές σαν ιστορικό κείμενο, ιδανικό υλικό για την QAnon. Αυτό, όμως, είναι μόνο η κορυφή από το παγόβουνο.

Το βαθύ Βυζάντιο

Ο Jason Kessler είναι ένας σεσημασμένος Αμερικανός νεο-Ναζί, ο οποίος το 2017 αποφάσισε να ιδρύσει ένα καινούργιο νεοφασιστικό μόρφωμα και να το ονομάσει «Νέο Βυζάντιο». Τι ακριβώς θα πρέσβευε η οργάνωση; «Πρόκειται για έναν οργανισμό που λειτουργεί στα πλαίσια της μη βίας. Πιστεύουμε στο αναφαίρετο δικαίωμα της αυτοάμυνας των δικών μας ανθρώπων και της δικής μας κληρονομιάς, η οποία κινδυνεύει από τις αντεθνικές πολιτικές της αμερικανικής κυβέρνησης». Ή πιο απλά: λόγια θυμωμένων ρατσιστών που ψάχνουν τη χαμένη αίγλη τους σε περασμένα μεγαλεία.

Φυσικά, μία πρώτη παρανόηση των ακροδεξιών που συμμετέχουν στην παράνοια της QAnon είναι το white supremacy του Βυζαντίου. Μιλάμε, δηλαδή, για μία ξεκάθαρα πολυεθνική αυτοκρατορία που στον ρόλο του αυτοκράτορα μπορούσε εύκολα να βρεθεί κάποιος που δεν ήταν ακριβώς κατάλευκος. Μικρή σημασία, όμως, έχουν αυτά όταν η αναθεώρηση της ιστορίας μπορεί να γεμίσει με φασιστική ντοπαμίνη κάποια πειραγμένα μυαλά.

Μάλιστα, κάπου εκεί είναι που συναντιούνται και οι εθνικιστικές θεωρίες των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Μετά την πτώση του Βυζαντίου, η Μόσχα ανέλαβε τον ρόλο της πιο σπουδαίας πόλης της Ορθοδοξίας, ενώ παράλληλα παρουσιάστηκε μέσα από τα χρόνια ως η «Τρίτη Ρώμη». Σαν τη συνέχεια, δηλαδή, μίας χιλιετούς αυτοκρατορίας. Όλοι άλλωστε ήθελαν να κουβαλούν τη δόξα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Τα ακροδεξιά trolls όμως έχουν πάει αυτή τη θεωρία σε άλλο επίπεδο: Πίστεψαν ότι η σύμπραξη Vladimir Putin και Donald Trump μπορεί να «ελευθερώσει» την Κωνσταντινούπολη από τις ορδές των αλλόθρησκων.

Αφήσαμε, όμως, το καλύτερο για το τέλος. Υπάρχει μία τρομερή θεωρία που θέλει τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία να μην υπήρξε ποτέ. Τη δημιούργησαν οι Βυζαντινοί για να θωρακίσουν ακόμα περισσότερο την εξουσία που ασκούσαν ως «λευκοί χριστιανοί» ενάντια στους επικίνδυνους βάρβαρους. Μάλιστα, γνωρίζοντας πολύ καλά τα κόλπα, αντί να κυβερνούν φανερά άρχισαν να το κάνουν υπογείως. Κάπως έτσι, γεννήθηκε το «Βαθύ Βυζάντιο» – ή όπως το ονομάζουν οι οπαδοί της QAnon “Deep State”.

Τι ακριβώς είναι αυτό πάλι; Η μυστική οργάνωση που κινεί τα νήματα παγκοσμίως και έχει σκοπό να μας σώσει από τους αιμοδιψείς παιδόφιλους με τις κανιβαλιστικές τάσεις, οι οποίοι όλως τυχαίως ανήκουν στο Δημοκρατικό Κόμμα. Δηλαδή, πραγματικά, ακόμα και ο Dan Brown σηκώνει τα χέρια ψηλά.

Όλα αυτά θα είχαν πολύ πλάκα, αν δεν ήταν επικίνδυνα, αφού καλό είναι να μη ξεχνάμε ότι η οπλισμένη ακροδεξιά που αναπαράγει την QAnon θεωρία έφτασε με τη βία μέχρι το Καπιτώλιο.

Το Βυζάντιο δεν έχει καμία σχέση, τελικά, με όλα όσα θέλουν να πιστεύουν οι συνωμοσιολόγοι. Το δικό τους φανταστικό κατασκεύασμα είναι ένα μυθικό βασίλειο όπου οι λευκοί πολεμιστές της άριας αλήθειας μάχονται ενάντια στις δολοπλοκίες των Εβραίων, των Μαύρων και των Μουσουλμάνων – καμία, δηλαδή, σχέση με τη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Απλά, δυστυχώς, και επειδή ζούμε παράξενες εποχές, φαίνεται να ισχύει αυτό που συνήθιζε να λέει ο συγγραφέας William S. Burroughs: «Τίποτα δεν είναι αλήθεια, τα πάντα επιτρέπονται».

Για ακόμα περισσότερες ειδήσεις ακολούθησε το Oneman στα Google News