unsplash
ΤΑΞΙΔΙ

Κομίνο, το μικροσκοπικό νησί της Μεσογείου με τους μόλις δύο κατοίκους

Κάποτε, υπήρξε άντρο των πειρατών, τόπος φυλάκισης για εξόριστους ιππότες, αλλά και καραντίνας. Σήμερα, είναι οι Μαλδίβες της Ευρώπης.

«Στη μέση του αρχιπελάγους της Μάλτας στη Μεσόγειο Θάλασσα, το σκάφος μας κουνιέται νωχελικά στο νερό. Έχουμε ρίξει άγκυρα κοντά σε έναν ασβεστολιθικό βράχο, που στέκει μόνος του μέσα κρυστάλλινα, γαλαζοπράσινα νερά. Η θάλασσα είναι τόσο ήρεμη, που θυμίζει λίμνη. Βουτάμε στα πιο φωσφοριζέ νερά που έχουμε δει ποτέ και κολυμπάμε προς τη θαλάσσια σπηλιά που βρίσκεται ακριβώς απέναντι. Το τοπίο είναι ονειρικό».

Με αυτά τα λόγια περιγράφει η συντάκτης του Travel + Leisure, Amanda Ogle την πρώτη της εμπειρία στις Μαλδίβες της Ευρώπης. Έτσι αποκαλούν το μικροσκοπικό Κομίνο (Comino στα αγγλικά, Kemmuna στα μαλτέζικα). Έναν επίγειο παράδεισο που βρίσκεται στη Μεσόγειο, ανάμεσα στα νησιά Μάλτα και Γκόζο και στο οποίο κατοικούν μόνιμα μόλις δύο άνθρωποι. Μέχρι το 2017, το νησί είχε τέσσερις μόνιμους κατοίκους. Εκείνο το έτος όμως πέθανε ένας από αυτούς και το 2020, ακόμα ένας. 

Το Κομίνο για μεγάλα χρονικά διαστήματα στην ιστορία του ήταν αραιοκατοικημένο ή ακόμα και πλήρως ακατοίκητο. Τα τελευταία χρόνια όμως, παρατηρείται σημαντική αύξηση του τουρισμού κατά την περίοδο του καλοκαιριού, η οποία προς το παρόν τουλάχιστον δεν έχει αλλοιώσει στο ελάχιστο την ομορφιά του φυσικού τοπίου. Το νησί, που είναι φαλακρό από πράσινο και θυμίζει Κυκλάδες, αποτελεί καταφύγιο πτηνών και προστατευόμενο φυσικό καταφύγιο.

Τους καλοκαιρινούς μήνες, ένας αστυνομικός και ένας ιερέας από το Γκόζο -διοικητικά, ανήκει στο Δήμο Γκατζνσιελέμ, του νοτιοανατολικού Γκόζο- το επισκέπτονται τακτικά για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους τουρίστες, που καταφθάνουν στο νησί είτε με ιδιωτικό σκάφος ή με καράβι από τη Μάλτα. 

Άντρο των πειρατών, τόπος φυλάκισης και καραντίνας

Το Κομίνο κατοικείται από την εποχή των ρωμαϊκών χρόνων. Τότε, είχε ελληνικό όνομα. Ονομαζόταν Ηφαιστεία με τους ιστορικούς να καταγράφουν ότι αναμφίβολα πρέπει να υπήρξε κάποιου είδους σχέση με τους Αρχαίους Έλληνες. Τη σύγχρονη ονομασία του άντλησε από το κύμινο που ευδοκιμούσε στα εδάφη του.

Η βραχώδης ακτογραμμή του, στην οποία βρίσκονται σχηματισμένες βαθιές σπηλιές, το κατέστησε δημοφιλές άντρο πειρατών και επιδρομέων κατά το Μεσαίωνα. Οι σπηλιές και οι όρμοι του χρησιμοποιήθηκαν πολλές φορές ως ορμητήρια για επιδρομές σε πλοία που πραγματοποιούσαν τη διαδρομή μεταξύ Μάλτας και Γκόζο.

Εκτός από τους πειρατές, στα διάφανα νερά του Κομίνο έπλευσαν και οι Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη της Μάλτας. Για εκείνους το νησί ήταν ένας τόπος κυνηγιού και αναψυχής. Έδειξαν μάλιστα έντονο ενδιαφέρον για το τοπικό κυνήγι, το οποίο αποτελούνταν από αγριογούρουνα και λαγούς. Αν κάποιος προέβαινε σε λαθροθηρία στο Κομίνο, καταδικαζόταν σε ποινή τριών ετών ως σκλάβος σε μαγειρεία.

Τον 16ο και τον 17ο αιώνα, το Κομίνο λειτούργησε ως τόπος φυλάκισης ή εξορίας για ιππότες. Εκείνοι που καταδικάζονταν για δευτερεύουσες εγκληματικές ενέργειες κρατούνταν έγκλειστοι στο μοναχικό και επικίνδυνο Πύργο της Αγίας Μαρίας.

Από τόπος εξορίας, κατά τη διάρκεια της γαλλικής κατοχής της Μάλτας, το Κομίνο μετατράπηκε σε τόπο καραντίνα. Τα υπάρχοντα, ερειπωμένα κτίρια ήταν τότε νοσοκομεία και κρατητήρια για συλληφθέντες που εκκρεμούσε η δίκη τους.

Στο Κομίνο συνέβη επίσης ένα από τα γνωστά, ευρωπαϊκά ναυάγια. Ήταν 6 Μαρτίου του 1889, όταν το βρετανικό θωρηκτό HMS Sultan προσάραξε σε αχαρτογράφητη ξέρα στο Στενό του Κομίνο, με αποτέλεσμα να βυθιστεί λίγες ημέρες αργότερα στις 14 του μήνα, χωρίς να υπάρξουν θύματα. Το πλοίο ανασύρθηκε από ιταλική εταιρεία τον Αύγουστο του 1889 και μεταφέρθηκε στη Μάλτα για επισκευή.

Το Κομίνο της λογοτεχνίας και του σινεμά

Στα τέλη του 13ου αιώνα, οι σπηλιές του Κομίνο ήταν το σπίτι του εξόριστου προφήτη Καμπαλιστή Abraham Abulafia. Εκεί, έγραψε το Sefer Ha-Ot (Το βιβλίο του οιωνού), αλλά και το τελευταίο του βιβλίο, το Imrei Shefer (Λέξεις της ομορφιάς), πριν χαθεί κάθε του σημάδι. Λέγεται ότι πέθανε στις σπηλιές και το άψυχο κορμί του το πήρε η θάλασσα. 

Στο Κομίνο βρίσκεται η Γαλάζια Λίμνη της Ευρώπης. Η πιο ξακουστή παραλία του νησιού, μία πανέμορφη λιμνοθάλασσα. Το Blue Lagoon μοιάζει με γιγάντια φυσική γαλάζια πισίνα που έχει σχηματιστεί μεταξύ του Κομίνο και ενός ακόμη μικρότερου νησιού, του Κομινότο. Το παρθένο αυτό μέρος αποτέλεσε το σκηνικό για χολιγουντιανές υπερπαραγωγές και ευρωπαϊκές ταινίες, όπως το Troy του David Benioff, το Swept Away του Guy Ritchie και το The Count of Monte Cristo του Kevin Reynolds.