AP Photo Leo Correa
ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ

Ο εφιάλτης της πανδημίας στη Βραζιλία μόλις τώρα αρχίζει

Η σκληρά κυνική στάση του Μπολσονάρου και μια ταξική διαστρωματωμένη κοινωνία είναι στο κατώφλι μιας μεγάλης υγειονομικής κρίσης.

Βλέποντας το τρόπο που κινείται ο κορονοϊός μπορούμε να διακρίνουμε πια καθαρά τρεις φάσεις ως προς τη διασπορά της πανδημίας. Ο ιός άρχισε να εξαπλώνεται στην επαρχία της Wuhan. Τους δύο πρώτους μήνες του χρόνου, κέντρο της πανδημίας ήταν η Κίνα. Από τον Μάρτιο ο ιός ήρθε στην Ευρώπη και έπληξε κυρίως τις χώρες της δυτικής Ευρώπης. Πλέον κέντρο της πανδημίας μπορούμε να πούμε ότι είναι οι ΗΠΑ όπου καθημερινά χιλιάδες χάνουν τη ζωή τους. Στη συνέχεια;

Για τον Luciano Cesar Azevedo, γιατρό που έρχεται αντιμέτωπος καθημερινά με τον κορονοϊό σε νοσοκομειακές δομές του Σάο Πάολο αυτή θα είναι στη Βραζιλία: “Πιστεύω ότι η Βραζιλία θα πλησιάσει τους 100.000 θανάτους”. Τη μέρα που μίλησε στο Atlantic “οι κλίνες στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας είχαν κατά 90% καλυφθεί”. Βέβαια αυτή η δήλωση του γιατρού Lucian Cesar Azevedo δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. 

Tην ώρα που γράφουμε αυτές τις γραμμές, η Βραζιλία μετράει περισσότερους από 11.000 θανάτους λόγω του κορονοϊού, ενώ εντοπίζονται διαρκώς αυξητικές τάσεις τόσο στα κρούσματα όσο και στα θύματα με τη χώρα να σπάει το ένα ρεκόρ μετά τον άλλο. Μεταξύ άλλως πληρώνοντας και μια τραγελαφική πολιτική επιλογή του ακροδεξιού Προέδρου Μπολσονάρου που φανερά στο (ούτως ή άλλως ψεύτικο) δίλημμα ‘οικονομία ή ανθρώπινες ζωές’ επέλεξε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία το πρώτο. Αποτελεί ούτως ή άλλως έναν κατεξοχήν μέλος του γκρουπ των ηγετών-αρνητών της απειλής του κορονοϊού. Ένας λόγος λοιπόν του κινδύνου που επισημαίνεται είναι η αλλοπρόσαλλη και κυνική στάση του Μπολσονάρου. Δεν είναι όμως μόνο αυτό.

Η Βραζιλία ως χώρα που βρίσκεται στο Νότιο Ημισφαίριο ετοιμάζεται να μπει σιγά-σιγά στον χειμώνα. Μαζί με τον χειμώνα, θα μπει και στην περίοδο έξαρσης της απλής εποχικής γρίπης. Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να σηματοδοτήσει μια απόλυτη καταστροφή για το σύστημα υγείας της χώρας. Ο συνδυασμός νοσούντων από τον κορονοϊό και νοσούντων από την εποχική γρίπη θα φέρει πολύ νωρίς το σύστημα υγείας στα όρια του. Πράγμα που, όπως έχουμε καταλάβει, είναι η πιο καταστροφική συνθήκη που μπορεί να βιώσει μια χώρα. Η κατάρρευση του δημόσιου συστήματος υγείας αποτελεί πολύ συχνά τον κυριότερο λόγο για την εκτόξευση των θανάτων.

Mετά είναι όμως και οι πιο πολιτικοί λόγοι. Σε μια χώρα που εξάλλου μαστίζεται ούτως ή άλλως από μια ακραία κοινωνική και οικονομική ανισότητα. Η Βραζιλία στην πρώτη επαφή της με την πανδημία έδειχνε να τα πηγαίνει σχετικά καλά. Ο λόγος είναι εν μέρει και ταξικός. Όπως συνέβη και σε άλλες χώρες του κόσμου, οι πρώτοι που μολύνθηκαν από τον κορονοϊό ήταν μέλη της εύπορης αστικής τάξης. Άνθρωποι που ταξίδευαν στον εξωτερικό. Άνθρωποι επίσης που είχαν πρόσβαση στα τεστ για τον κορονοϊό και που, όταν κόλλησαν, είχαν τα χρήματα να βρουν αξιόλογη ιατρική περίθαλψη. Ήταν εύκολο να απομονωθούν και να εντοπιστούν οι κοινωνικές τους επαφές τον χρόνο επώασης του ιού. Αυτά τα δημογραφικά όμως μοιάζουν να αλλάζουν.

AP Photo / Leo Correa

Τις τελευταίες μέρες όλο και περισσότεροι άνθρωποι από τις πιο φτωχές τάξεις της Βραζιλίας κολλάνε τον κορονοϊό. Σε ένα ταξικά διαστρωματωμένο πλαίσιο δημόσιας υγείας και ζώντας γενικά σε άθλιες συνθήκες ζωής, η κοινωνική αποστασιοποίηση μοιάζει με ένα πραγματικά μακρινό όνειρο. Και ο κορονοϊός έρχεται ως ένας πραγματικά κοντινός εφιάλτης. Υπολογίζεται ότι περί τα 13 εκατομμύρια ανθρώπων ζουν σε φαβέλες και είναι πλήρως εξαρτημένοι από το δημόσιο σύστημα υγείας που είναι ούτως ή άλλως ήδη στα όριά του. Προφανώς τα έξοδα για ιδιωτική νοσηλεία δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να καλυφθούν από αυτούς τους πληθυσμούς.

Προφανώς, ο κορονοϊός δεν κοιτάει φυλή, εισόδημα, εθνικότητα. Δεν κοιτάει ούτε την κοινωνική τάξη. Κι όμως, αν ο ίδιος ο ιός δεν έχει τίποτα το ταξικό, η νοσηλεία και η αντιμετώπισή του είναι ζητήματα που έχουν σαφώς και κοινωνικό πρόσημο. Η Βραζιλία βρίσκεται στο κατώφλι μιας πολύ δύσκολης κατάστασης. Ελπίζουμε ότι θα τα καταφέρει με τις μικρότερες δυνατές απώλειες.