© Michael Probst / AP
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Πώς η κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει προβλήματα στα ελληνικά αεροδρόμια

Νέα έρευνα έθεσε στο μικροσκόπιο τα ελληνικά αεροδρόμια, αποδεικνύοντας ότι στο άμεσο μέλλον θα αντιμετωπίζουμε συχνά καθυστερήσεις κατά την απογείωση – όχι λόγω κακοκαιρίας, αλλά λόγω καλοκαιρίας.

Είναι να χαίρεσαι ή να λυπάσαι που άργησε τόσο να μπει ο χειμώνας; Η καλοκαιρία που κράτησε μέχρι αρχές του Νοέμβρη είναι η καλή εκδοχή της ιστορίας: με τη ζεστή θερμοκρασία παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα οι ενεργειακές ανάγκες του πλανήτη, χαμηλώνοντας μερικά δεκαδικά τον πληθωρισμό που απειλεί την ευρωπαϊκή σταθερότητα.

Κατά τα άλλα, οι εικόνες από την πρωτοφανή ξηρασία του καλοκαιριού παραμένουν ζωντανές στη μνήμη μας, ενώ η καινούργια έκθεση που δημοσίευσε πρόσφατα ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός αποτυπώνει την κατάσταση:

Η θερμοκρασία στην Ευρώπη έχει αυξηθεί σημαντικά την περίοδο 1991-2021, με μέσο ρυθμό περίπου +0,5 °C ανά δεκαετία. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα του 2021 υπολογίζεται ότι επηρέασαν περισσότερους από 500.000 ανθρώπους και προκάλεσαν ζημιές αξίας 50 δισ. στις ΗΠΑ, αποδεικνύοντας ότι σε βάθος χρόνου οι επιπτώσεις πολλαπλασιάζονται με δυσοίωνους ρυθμούς, έτσι που δε μένει κάτι ανεπηρέαστο.

Παράδειγμα, οι αεροπορικές πτήσεις. Μια νέα έρευνα που έγινε από το Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ της Αγγλίας, συλλέγοντας δεδομένα από 10 αεροδρόμια της Ελλάδας, έδειξε ότι τα κύματα καύσωνα θα αποτελέσουν μεγάλο πονοκέφαλο στο μέλλον για τους πιλότους: βάσει των νόμων της φυσικής, οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν εμπόδια στην απογείωση, έτσι που τα προσεχή καλοκαίρια είναι πολύ πιθανό να αυξηθούν οι καθυστερήσεις των επιβατών.

Με έναν τρόπο ειρωνικό, οι ανακοινώσεις από τα μεγάφωνα θα λένε για καθυστερήσεις λόγω καλοκαιρίας.

Ποια θα είναι το πρόβλημα

«Η βασική πρόκληση που αντιμετωπίζει οποιοδήποτε αεροσκάφος κατά την απογείωση είναι η βαρύτητα», εξηγεί στο CNN ο Paul Williams, καθηγητής ατμοσφαιρικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο που διεξήγαγε την έρευνα. «Προκειμένου να ξεπεράσει τη βαρύτητα, πρέπει να δημιουργήσουν ανύψωση, με το να πιέζουν την ατμόσφαιρα προς τα κάτω».

Αυτό που μεταβάλλεται με τους καύσωνες είναι ότι με τη θερμοκρασία αλλάζει η σύσταση του αέρα – τα μόρια αραιώνουν μεταξύ τους, οπότε η αντίσταση στην πίεση του κινητήρα του αεροσκάφους μειώνεται.

Συγκεκριμένα, σε ένα μέσο επιβατικό αεροπλάνο υπολογίζεται ότι για κάθε 3°C περισσότερο, χάνεται 1% ανύψωση. «Γι’ αυτό δυσκολεύει η απογείωση και σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις, θα μπορούσε πράγματι να είναι και αδύνατη η απογείωση», τόνισε ο καθηγητής.

Μελετώντας τα δεδομένα από 10 αεροδρόμια της Ελλάδας σε βάθος χρόνου (από το 1970), οι ερευνητές παρατήρησαν ότι καταγράφεται αύξηση 0.75 °C στη χώρα ανά δεκαετία, όπως και μείωση της ισχύος του ανέμου. Και τα δύο αυτά δεδομένα επηρεάζουν την απογείωση αρνητικά. Το πόρισμα στο οποίο κατέληξαν ήταν κάθε χρόνο, με τις αλλαγές στις περιβαλλοντικές συνθήκες, μειώνεται το μάξιμουμ βάρος που μπορούν να μεταφέρουν τα αεροπλάνα κατά 127 κιλά – δηλ. όσο ζυγίζουν 1-2 επιβάτες.

Ποια είναι η λύση από πλευράς των πιλότων; Να καλύψουν μεγαλύτερη απόσταση κατά την απογείωση για να σηκώσουν το αεροπλάνο. Για παράδειγμα, σε 20°C χρειάζονται περίπου 2 χλμ για την απογείωση, ενώ με 40°C χρειάζονται 2,5 χλμ. Σε μικρά αεροδρόμια, η διαφορά αυτή θα είναι απαγορευτική, όποτε ο υδράργυρος σκαρφαλώνει κοντά στους 45°C.