© AP / Dmitri Lovetsky
ΥΓΕΙΑ

Πόσο κρατάει τελικά η φυσική ανοσία απέναντι στον κορονοϊό;

Κάποτε κρατούσε τουλάχιστον τρεις μήνες. Tώρα όλο και μειώνεται η περίοδος που παραμένει προστατευμένος ο οργανισμός μετά τη μόλυνση, αφού οι νέες υποπαραλλαγές αποδεικνύονται πολύ πιο πανούργες. Τουλάχιστον, το σώμα έχει μνήμη.

Έχει μετατραπεί πλέον ο κορονοϊός σε απλό κρυολόγημα; Αυτή είναι η αίσθηση που επικρατεί εκεί έξω, όχι επειδή έχει προκύψει κάποια τεκμηρίωση επιστημονικά που να λέει με βεβαιότητα ότι οι νέες παραλλαγές είναι λιγότερο επικίνδυνες από της προηγούμενες, αλλά κυρίως λόγω της πρωτοφανούς αποκλιμάκωσης των μέτρων: οι μάσκες έχουν φύγει, τα εμβόλια έπαψαν να αποτελούν προϋπόθεση εξόδου και, επιτέλους, έφτασε το καλοκαίρι – ποιος ασχολείται τώρα με τον ιό;

Αλλά το οικογενειακό δέντρο της Covid 19 δεν έχει πάψει να φουντώνει, αριθμητικά όσο και γεωγραφικά. Οι υποπαραλλαγές της Όμικρον αυξάνουν ραγδαία τα ποσοστά τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και οι συνέπειες μόλις κατέφθασαν στην άκρη της ευρωπαϊκής ηπείρου: η Πορτογαλία ανακοίνωσε νέα αύξηση στην καμπύλη των κρουσμάτων και θυμάτων από Covid, με κύρια αιτία την εξάπλωση της BA.5. Σημαντικό ποσοστό των ασθενών, μάλιστα, αποδείχθηκε ότι δε νοσούσε για πρώτη φορά. Κάποιοι από αυτούς είχαν αρρωστήσει ξανά τους τελευταίους μήνες.

Το ίδιο παρατηρείται και στην Αμερική, όσο και στον υπόλοιπο πλανήτη: όσο περνάει ο καιρός, ανατρέπονται οι προβλέψεις και μεταξύ άλλων φαίνεται πως η ανοσία από προγενέστερη μόλυνση γίνεται όλο και ασθενέστερη. Τα νούμερα από τις έρευνες του 2021 δεν επιβεβαιώνονται τελικά στην πράξη, με συνέπεια να μην υπάρχει σταθερά: «δεν γνωρίζει κανείς πόσο θα διαρκέσει η προστασία μετά τη φυσική μόλυνση και πόσο ισχυρή θα είναι ενάντια σε μια παραλλαγή του ιού», ανέφερε ο Dr. William Schaffner από το ερευνητικό Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ των ΗΠΑ.

Τι έχει αλλάξει στο ενδιάμεσο και ο ιός έγινε ακόμη πιο απρόβλεπτος;

Τι συνέβη με τη φυσική ανοσία

© AP / Frank Augstein

Δεν κατατάχθηκε ποτέ η Covid στην κατηγορία με τις ασθένειες που άπαξ και κολλήσεις, αποκτάς αντισώματα για πάντα, όπως συμβαίνει με την ιλαρά παραδείγματος χάρη, αλλά είχε πράγματι εκφραστεί από τους επιστήμονες ότι τα αντισώματα της φυσικής ανοσίας είναι ισχυρότερα από εκείνα του εμβολίου.

Μία έρευνα από το Yale που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2021, συγκεκριμένα, έδειξε πως η φυσική ανοσία μπορεί να εξασφαλίσει από 3 έως 61 μήνες προστασίας – αυτός ο αριθμός αφορούσε τους μη εμβολιασμένους, επομένως ήταν ξεκάθαρο ότι τα αντισώματα είχαν κατασκευαστεί από τον οργανισμό.

Έως και 90% πιθανότητες υπέρ του ανθρώπινου οργανισμού έδιναν τότε τα reports, σε περίπτωση που ένας προγενέστερος ασθενής έρθει ξανά αντιμέτωπος με τον ιό σε μικρό χρονικό διάστημα από τη νοσηλεία του. «Αλλά η Όμικρον πραγματικά ανέτρεψε τα δεδομένα», εξήγησε ο Dr. Abu-Raddad από το Πανεπιστήμιο Κορνέλ στη New York Times. Στα δικά του χαρτιά, ο καθηγητής επιδημιολογίας βρήκε πως μετά την εξάπλωση της Όμικρον, το ποσοστό προστασίας ενάντια σε δεύτερη μόλυνση από Covid έπεσε στο 50%.

Γι’΄αυτό και οι επαναμολύνσεις ήταν πολύ σπάνιες, προτού δραπετεύσουν τα συγκεκριμένα στελέχη στον παγκόσμιο χάρτη. Πλέον, έχει καταγραφεί δεύτερη μόλυνση έως και σε λιγότερο από μήνα – ένα εικοσαήμερο διαφορά έδειξαν εξετάσεις που δημοσίευσαν Δανοί επιστήμονες. Η διάγνωση των ασθενών έδειξε δύο κοντινούς αλλά όχι παρόμοιους τύπους της Όμικρον οικογένειας. Αυτό σημαίνει ότι πλέον τα στελέχη διαφέρουν τόσο πολύ, που παραβιάζουν τις άμυνες του ανοσοποιητικού συστήματος.

Άρα, πόσο κρατάει η φυσική ανοσία;

© ASSOCIATED PRESS

Το τελευταίο στάδιο που επικράτησε στην ιική αλυσίδα έχει ως εξής: Συναντάμε την παραλλαγή Όμικρον και κάτω από αυτήν τις υποπαραλλαγές BA.2, η BA.4 και BA.5, ενώ κάτω κι από αυτές μπορούμε να αναγνώσουμε ακόμη περισσότερες υποπαραλλαγές, προσθέτοντας ψηφία στην κωδική ονομασία.

Τα κοινά στοιχεία που ενώνουν όλη αυτήν την ομάδα είναι η υψηλή μεταδοτικότητα και η ευκολότερη διείσδυση σε οργανισμό εμβολιασμένων – γι΄ αυτό κυριάρχησαν. Δεν είναι τόσο επίφοβες όσο οι προηγούμενες παραλλαγές (τύπου Δέλτα), αλλά από την άλλη είναι τρομερά πανούργες.

Έως και τρεις φορές πιο αυξημένος είναι ο κίνδυνος νέας μόλυνσης από την κατηγορία των Όμικρον στελεχών, ακριβώς επειδή η πρωτεϊνική ακίδα έχει αλλάξει τόσο πολύ σε σχέση με τα υπόλοιπα στελέχη. Δεν είναι περίεργο, για παράδειγμα, εάν υποπαραλλαγή της Όμικρον διαδεχθεί μία άλλη υποπαραλλαγή της Όμικρον στον ίδιο οργανισμό.

«Εάν είχατε δεχτεί μια μόλυνση μόλις της περασμένη εβδομάδα, πιθανότατα δεν χρειάζεται να βάζετε μάσκα», αναφέρει με τα τωρινά δεδομένα ο Dr. Adalja που έχει ασχοληθεί επισταμένα με την πανδημία. «Εάν έχει περάσει ένας μήνας ή και παραπάνω από τη μόλυνσή σας και νέες υποπαραλλαγές έχουν εμφανιστεί στην περιοχή σας, τότε το ρίσκο είναι ξανά ισχυρό για όποιον δεν τηρεί τα μέτρα προστασίας».

Με άλλα λόγια, μέχρι τη μία εβδομάδα διαρκεί η φυσική ανοσία, χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις. Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός είναι το ίδιο εκτεθειμένος στη νέα μόλυνση; Όχι, απαντούν οι ειδικοί.

Το σώμα σου έχει αποθηκεύσει πληροφορίες που μπορεί να ανακαλέσει από το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως είναι τα Τ και Β λεμφοκύτταρα, για να αντιμετωπίσει τον νέο ιό. Θα χρειαστούν μερικές ημέρες μέχρι να ενεργοποιηθεί αυτή η διαδικασία, όμως η μάχη θα είναι τελικά λιγότερο επώδυνη. Ευτυχώς.