© AP Photo/David Goldman
ΚΟΣΜΟΣ

Στην Ουκρανία, οι φούρνοι δουλεύουν μόνο τη νύχτα

Το πείσμα των Ουκρανών επιβεβαιώνεται χιλιόμετρα μακριά από το πεδίο των μαχών. Στην περιοχή Κονταντίνοφκα, ένας φούρνος παραμένει σε λειτουργία, τροφοδοτώντας κατοίκους και στρατιώτες.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: AP PHOTO/DAVID GOLDMAN

«Η Ρωσία θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία μέχρι την κατάκτηση ολόκληρης της περιοχής του Ντονιέτσκ – αυτός είναι ο ελάχιστος στόχος», δήλωσε τέλη Σεπτεμβρίου ο Dmitry Peskov. Με τον τρόπο του, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου ξεκαθάρισε ότι η Ρωσία, ύστερα από οκτώ μήνες πολέμου, ζημίας και κυρώσεων δεν πρόκειται να δεχτεί κάτι λιγότερο από την προσάρτηση μιας ακόμη ουκρανικής περιοχής. Αποσκοπεί πρακτικά το Ντονμπάς να γίνει η επόμενη Κριμαία.

Εκεί συγκεντρώθηκε το βάρος του πολέμου μετά την υποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων τον Σεπτέμβριο. Έτσι, ο πόλεμος εκτυλίσσεται στο πλέον σκληρό μέτωπο:

Από την Κρίση στην Κριμαία και έπειτα, δηλ. τα τελευταία οκτώ χρόνια, η ζώνη αυτή τελεί υπό καθεστώς τρομοκρατίας. Ρώσοι αυτονομιστές κήρυξαν Λαϊκές Δημοκρατίες στο Ντονιέτσκ και το Λουγκάνσκ (άρα τις κήρυξαν ανεξάρτητες περιοχές) και το τάγμα Αζόφ οργάνωνε τακτικά επιθέσεις ενάντια στις «κατεχόμενες» πόλεις.

Ένας εργάτης μεταφέρει κουβάδες με άνθρακα για τον μοναδικό φούρνο στην περιοχή Κονταντίνοφκα. Το ωράριο ξεκινά αργά το απόγευμα και κρατά μέχρι το ξημέρωμα της επόμενης μέρας. © AP Photo/David Goldman
Ένας λόφος από χρησιμοποιημένο άνθρακα που φλέγεται. Μετά τη διακοπή του φυσικού αερίου, η μόνη πηγή ενέργειας είναι ο άνθρακας. © AP Photo/David Goldman

Η κανονικότητα έγινε έννοια σχετική σε αυτές τις περιοχές, όπως περιγράφεται σε ένα ρεπορτάζ του Time. «Στο μανάβικο μια μέρα, ο άντρας μπροστά μου κρατά ένα καλάσνικοφ, μια χειροβομβίδα – και ένα πακέτο λουκάνικα».

Σε αυτό το διάστημα κλιμακώθηκε η πόλωση που τώρα εκτονώνεται: ο αριθμός των πυραυλικών επιθέσεων, των συρράξεων, των καταστροφών σε υποδομές, των νεκρών κοκ όλο και μεγαλώνει. Είναι πόλεις μαθημένες στον πόλεμο και αυτό φαίνεται από την προσαρμοστικότητά τους.

Η απάντηση για αυτό δε βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του πολέμου, αλλά στους ανώνυμους κατοίκους που τον τροφοδοτούν. Πίσω από το Ντονιέτσκ, που θεωρείται η πρωτεύουσα του Ντονμπάς και κλιμακώνεται η σύγκρουση, υπάρχει η ιστορική πόλη Κονταντίνοφκα, όπου ένας φούρνος πιάνει δουλειά μόνο τα μεσάνυχτα.

Η περιοχή είναι υπό την κατοχή των ουκρανικών δυνάμεων και αυτό το μαγαζί είναι το μοναδικό που απέμεινε να φτιάχνει ψωμί για τους κατοίκους και τους πολεμιστές. Αναγκαστικά δουλεύουν στους ρυθμούς του πολέμου.

Ο Kostya φορτώνει άνθρακα τους κουβάδες για να τους μεταφέρει. Μέχρι το ξημέρωμα πρέπει να είναι έτοιμα τα καρβέλια για παραλαβή. © AP Photo/David Goldman
Ένα φορτηγό φεύγει φορτωμένο με καρβέλια από τον φούρνο το ξημέρωμα. Κατευθύνεται στις γύρω πόλεις. © AP Photo/David Goldman
Καθημερινά, η μονάδα παράγει 17.500 καρβέλια, τα μισά απ’ τα οποία πάνε στον ουκρανικό στρατό. © AP Photo/David Goldman

«Δεν φοβόμαστε», δήλωσε περήφανα στο AP η Olena Nahorna που εργάζεται στον χώρο. «Ψήνουμε ψωμί για τον κόσμο, τον στρατό μας, τους αμυνόμενους, υπάρχει ανάγκη για ψωμί». Το ωράριο ξεκινά πλέον το απόγευμα: πρώτα ζυμώνουν και τη νύχτα ξεκινούν να φουρνίζουν, προκειμένου να είναι έτοιμα τα καρβέλια τα χαράματα που φτάνουν τα φορτηγά για να παραλάβουν.

Καθημερινά, η μονάδα παράγει 17.500 καρβέλια, τα μισά απ’ τα οποία πάνε στον ουκρανικό στρατό. Οι ελλείψεις είναι δεδομένες για τους 300,000 που υπολογίζεται ότι απέμειναν στις ουκρανικές περιοχές του Ντονιέτσκ.

Τους τελευταίους μήνες, από τους εκτεταμένους βομβαρδισμούς, τα δίκτυα έχουν υποστεί καταστροφικές ζημιές: το φαγητό είναι περιορισμένο και ο αγώνας της επιβίωσης διαρκής, καθώς τα πιο πολλά μέρη δεν έχουν ούτε ηλεκτρισμό, ούτε γκάζι, ενώ η πρόσβαση στο νερό είναι περιορισμένη.

Η Svitlana Labutcheva κόβει τις συσκευασίες μεταφοράς του ψωμιού. © AP Photo/David Goldman
Ένα φορτηγό διασχίζει τα χαρακώματα στην ανατολική Ουκρανία, προκειμένου να πάει το ψωμί στην πρώτη γραμμή της μάχης. © AP Photo/David Goldman

Παρά αυτές τις αντιξοότητες, ο φούρνος στην Κονταντίνοφκα έμεινε σε λειτουργία από το πείσμα των ανθρώπων του.

Τον Απρίλιο κόπηκε η παροχή γκαζιού και ο φούρνος χρειάστηκε να μετατρέψει τις εγκαταστάσεις του για να λειτουργούν με άνθρακα, μια διόλου εύκολη διαδικασία, όπως εξήγησαν οι εργαζόμενοι στο πρακτορείο AP. Με αυτοθυσία δουλεύουν όλοι τους δωδεκάωρα. Το επόμενο πρόβλημα ήρθε μέσα Ιουνίου, όταν η Ρωσία κατέλαβε γειτονικές περιοχές και οι προμηθευτές του φούρνου αποκόπηκαν. Αυτόματα αυξήθηκαν τα χιλιόμετρα για το αλεύρι που έφτανε στο φούρνο (από νέους προμηθευτές) άρα και τα έξοδα.

Αυτή τη στιγμή, αυτό που αγχώνει είναι να εκλείψει τελείως το αλεύρι.

Ενδεικτικά, το 2021 η σοδειά της Ουκρανίας ξεπερνούσε τους 100 εκατομ. τόνους παραγωγής στα σιτηρά και πλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Πολιτικής, ο αριθμός αυτός έχει κατέβει στα 65-67 εκατ. Στο στόχαστρο της Ρωσίας δε βρίσκονται μόνο οι εγκαταστάσεις και τα εργοστάσια της περιοχής, αλλά και τα χωράφια, τους αποθηκευτικούς χώρους και τις αγροτικές μονάδες.

Όσο σφίγγει ο κλοιός της τροφοδοσίας, τόσο εξαντλούνται οι αντοχές.

Ένας συνταξιούχος στέκεται μπροστά στον πάγκο μαγαζιού που μόλις παρέλαβε τα καρβέλια. © AP Photo/David Goldman
Οι κάτοικοι κάνουν ουρά στο ταμείο για να αγοράσουν τα απαραίτητα. Τα μαγαζιά στο Ντονιέτσκ ανοίγουν μόνο τις πρωινές ώρες. © AP Photo/David Goldman
Ο Serhii Holoborodko είναι ένας από τους ανθρώπου που εργάζονται για τη διανομή του ψωμιού στη ζώνη του Ντονιέτσκ. Φορτώνει το φορτηγό του τα χαράματα. © AP Photo/David Goldman

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από τη γερμανική εφημερίδα Bild, τα ρωσικά στρατεύματα και οι φιλορώσοι αυτονομιστές ελέγχουν περίπου το 58% της περιοχής του Ντονιέτσκ στην ανατολική Ουκρανία. Είναι μια ζώνη από την οποία εξαρτάται μακροπρόθεσμα ο πυρήνας της ουκρανικής οικονομίας. Γι’ αυτό είναι σημαντικοί οι τίτλοι τέλους για την επόμενη ημέρα.

Μια κάτοικος επιστρέφει στο σπίτι της, έχοντας παραλάβει ψωμί και τρόφιμα από το κοντινό μαγαζί. © AP Photo/David Goldman