Οι μεγάλες εκθέσεις που περιμένουμε μέχρι το καλοκαίρι
Νέες εκθέσεις στο φεμινιστικό μέτωπο του ΕΜΣΤ, κήποι μεταξύ τέχνης και επιστήμης, στιγμές από την άβυσσο του Άουσβιτς και τα εμβληματικά πορτρέτα της πρωτοπόρου Cindy Sherman.
- 5 ΦΕΒ 2024
Τουλάχιστον στην Αττική, οι Αλκυονίδες φάνηκαν ιδιαίτερα γαλαντόμες φέτος και εμφάνισαν ένα δεκαήμερο άνοιξης στην καρδιά του χειμώνα (στην καρδιά ποιανού;), για να επωάσουν τα αυγά τους στην ακροθαλασσιά, όπως θέλει ο αρχαίος μύθος. Για τις ανάγκες του κειμένου, θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι τα αυγά αυτά δεν περιλαμβάνουν εκκολαπτόμενα πουλιά, αλλά εκθέσεις σύγχρονης και μοντέρνας τέχνης, οι οποίες μέσα στους επόμενους μήνες θα ανοίξουν τα φτερά τους πάνω από τον πολιτιστικό χάρτη της Αθήνας:
Το φεμινιστικό μέτωπο του ΕΜΣΤ ενισχύεται, μια απόγονος οικογένειας που θανατώθηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί πηγαίνει στην «άβυσσο», ένας κήπος μεταξύ τέχνης και επιστήμης ανθίζει στο Μέγαρο Μουσικής και τα εμβληματικά πορτρέτα της πρωτοπόρου Cindy Sherman έρχονται πρώτη φορά στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και στην Αθήνα.
Κέντρο Καλών Τεχνών: The Condition of (Im)-Possibility
Μια σειρά από καταξιωμένους εικαστικούς διαφορετικών γενιών και εκφραστικών μέσων, από τον Πάνο Χαραλάμπους, τον Γιώργο Δρίβα και τον Αύγουστο Βεϊνόγλου μέχρι την Πέγκυ Κλιάφα και τη Χριστίνα Μήτρεντσε, συναντιούνται μπροστά στο φάσμα του α-δύνατου: μια έκθεση σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης και ανεξάρτητης επιμελήτριας δρ. Εύας Κέκου που πραγματεύεται τη συνθήκη των άπειρων πιθανοτήτων σε μαθηματικό αλλά και συμβολικό επίπεδο. Μια συνθήκη στην οποία είμαστε διαρκώς εκτεθειμένοι, παρόλο που τείνουμε να πιστεύουμε και να αποζητούμε το σταθερό έδαφος.
Στο πλαίσιο της έκθεσης, δρομολογούνται ξεναγήσεις και περφόρμανς.
Από 8 Φεβρουαρίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη: Ήμουν και έμεινα ένας ερευνητής και ένας μαθητής
Το Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη στεγάζεται από το 1980 σε ένα όμορφο νεοκλασικό στο Μαρούσι (το οποίο σχεδίασε και επιμελήθηκε στο στάδιο της ανέγερσης ο ίδιος ο Τσαρούχης) και έπειτα από χρόνια διοργανώνει έκθεση στην έδρα του, εστιάζοντας στα στοιχεία εκείνα που καθόρισαν τον ανανεωτή ζωγράφο του 20ού αιώνα στη σχέση του με τη φύση και τη μελέτη των χρωμάτων.
Αξίζει η εμπειρία της περιήγησης μέσα στην οικία-μουσείο, ενώ στους τοίχους σταδιακά αποκαλύπτονται οι κύριες θεματικές πάνω στις οποίες εργάστηκε ο Τσαρούχης: τοπία, σπίτια και ευρύτερα λαογραφικά στοιχεία της εποχής, αλλά και θέματα θρησκευτικά, μυθολογικά και νεκρές φύσεις.
Τα εγκαίνια είναι στις 10 Φεβρουαρίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Μουσείο Μπενάκη: Tehom
Τη μέρα που οι Γερμανοί καταλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη, ο Αλβέρτος Ρεβάχ φεύγει από την πόλη. Όταν θα επιστρέψει, μετά το τέλος του πολέμου, θα συνειδητοποιήσει ότι όλα τα μέλη της οικογένειάς του λείπουν, έχουν εκτοπιστεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας. Το μοναδικό αναμνηστικό, μερικά πράγματα που έμεναν κλεισμένα σε ένα παλιό μπαούλο, τα ρούχα των παιδιών, κουβέρτες, τραπεζομάντιλα.
Τα πράγματα αυτά θα βρει δεκαετίες αργότερα η εγγονή του Αλβέρτου, η γνωστή φωτογράφος Ρενέ Ρεβάχ, νιώθοντας την ανάγκη να ανατρέξει στους τόπους του μαρτυρίου, σε μια απόπειρα να βρει τα χαμένα κομμάτια της ταυτότητάς της, της καταγωγής της. Υλοποιεί δύο οδυνηρά για την ίδια ταξίδια, το 2021 και το 2022, στα στρατόπεδα Μπίρκεναου και Άουσβιτς.
Φωτογραφίζει, αφουγκράζεται το άγχος της απώλειας, του θανάτου. Και το αποτέλεσμα της διαδικασίας μετατρέπεται σε μια εικαστική αφήγηση, ένα υπαρξιακό έργο, το οποίο θα παρουσιαστεί στο κτίριο της Πειραιώς 260 στο Μουσείο Μπενάκη.
Από 16 Φεβρουαρίου.Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
State of Concept: Attention after technology
Μια έκθεση που προέκυψε ως καρπός μετά τη διετή συνεργασία ανάμεσα στους οργανισμούς Kunsthall Trondheim της Νορβηγίας, Art Hub της Κοπεγχάγης, Swiss Institute της Νέας Υόρκης, State of Concept της Αθήνας και την πλατφόρμα Tropical Papers. Μια έκθεση η οποία συγκεντρώνει επτά εικαστικούς που διερευνούν καλλιτεχνικά την ψηφιακή πραγματικότητα (ανάμεσά τους και η Κυριακή Γονή) και μέσα από μια σειρά εργαστηρίων επικεντρώθηκαν στο ζήτημα της προσοχής του χρήστη (user attention) και το πώς αυτή προσαρμόζεται και ρυθμίζεται τελικά από την πολιτική των αλγορίθμων.
«Τα μάτια, η επιρροή και ο χρόνος μας έχουν γίνει μερικά από τα πιο περιζήτητα αγαθά», αναφέρει το συνοδευτικό κείμενο. Μέσα από τη διερεύνηση αυτών των αλγορίθμων και τα έργα τα οποία έπειτα παρήχθησαν, αναδύονται προβληματικές για τα αόρατα νήματα που ρυθμίζουν την ιντερνετική μας ρουτίνα στα social media και όχι μόνο, νήματα τα οποία σχετίζονται με τα στερεότυπα και τους κοινωνικούς αποκλεισμούς που αναπαράγονται.
Από 24 Φεβρουαρίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
AnnexM: Κήπος Σωματιδίων
Κατά τη διάρκεια του 2015, ο εικαστικός Νίκος Παπαδόπουλος είχε υλοποιήσει residency στο πειραματικό κέντρο πυρηνικών ερευνών και σωματιδιακής φυσικής CERN της Γενεύης, μαζεύοντας ερεθίσματα και υλικό για την παραγωγή ενός συνολικού πρότζεκτ. Έφτασε η στιγμή που θα δούμε τον καρπό της μακράς διαδικασίας: στην Αυλή του Μεγάρου Μουσικής και σε επιμέλεια της Άννας Καφέτση (καλλιτεχνικής διευθύντριας του AnnexM) πρόκειται να παρουσιαστεί ο Κήπος Σωματιδίων, ένα σύνολο από γλυπτικές και εικαστικές εγκαταστάσεις όπως και σχέδια, «σαν άλλος μακρινός απόγονος του βοτανικού κήπου της Αναγέννησης», κατά το συνοδευτικό κείμενο που έχει δημοσιευτεί.
Στο έργο του ο Νίκος Παπαδόπουλος χρησιμοποιεί συχνά διεπιστημονικές μεθόδους, αμβλύνοντας τα όρια ανάμεσα στο πολυσήμαντο κόσμο της τέχνης με τον αυστηρό πραγματισμό της επιστήμης. Σε αυτό το πρότζεκτ, ερχόμενος σε έναν αστικό κήπο, δοκιμάζει να μεταφέρει και να νοηματοδοτήσει με νέους τρόπους τη φύση του Big Bang και του μεγάλου επιταχυντή.
Από 6 Μαρτίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
ΕΜΣΤ: Tala Madani
Το νέο έτος βρήκε το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης πλήρως ανανεωμένο, με μια σειρά από εκθέσεις αποκλειστικά γυναικών δημιουργών να δηλώνουν εμφατικά τη διεκδίκησή του χαμένου χώρου και χρόνου, κόντρα στη χρόνια υποεκπροσώπηση του γυναικείου φύλου στον κόσμο της τέχνης.
Το εκθεσιακό κεφάλαιο που ακούει στον τίτλο-ερώτημα Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο; συνεχίζεται με οκτώ ατομικές παρουσιάσεις (γυναικών καλλιτεχνών) να βρίσκονται στα σκαριά. Περισσότερο πολυαναμενόμενο, το αφιέρωμα στην καταξιωμένη Ιρανή ζωγράφο Tala Madani, που ανατρέπει τα στερεότυπα με έξυπνο, σατυρικό και κυνικό τρόπο.
Από τις 9 Μαρτίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Μουσείο Μπενάκη: Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου
Λίγους μήνες πριν φύγει από τη ζωή, ο Νίκος Αλεξίου δώρισε στο Μουσείο Μπενάκη μια πλούσια συλλογή νεότερης τέχνης, την οποία ανέπτυξε με ιδιαίτερη προσήλωση και υπομονή, παράλληλα με το έργο του ως καλλιτέχνη. Όπως σημειώνεται στο συνοδευτικό κείμενο του μουσείου, πρόκειται για ένα «ιδιότυπο σύνολο» έργων σύγχρονης τέχνης Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, μέσα από το οποίο μπορούμε επίσης να διακρίνουμε τις ποιότητες της ψυχοσύνθεσης και των κριτηρίων του πολύπλευρου δημιουργού που επαναπροσδιόρισε στη χώρα μας τις καλλιτεχνικές πρακτικές στα τέλη του 20ού και τις αρχές του 21ου αι.
Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει 236 έργα από 84 καλλιτέχνες που διέπονται από ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά: την προτίμηση στο ελάσσον, τη χειροτεχνική λεπτότητα και τα φευγαλέα προσωπικά ίχνη, την εμμονή στο χαρτί, τη διαφάνεια και την ελαφρότητα, το ενδιαφέρον για τη σχέση της γραμμής με το χώρο, τους ιστούς και τα πλέγματα, την εύθραυστη ισορροπία μεταξύ αταξίας και τάξης και κυρίως μία προεξάρχουσα στάση καλλιτεχνικής αλληλεγγύης.
Από 16 Μαρτίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων: Φύση πάσχουσα
Με τα στοιχεία να δείχνουν την οριακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο πλανήτης, με τη μέση θερμοκρασία να αυξάνεται οδεύοντας στο +2°C σε σχέση με τα δεδομένα της προβιομηχανικής εποχής, με τις mega-πυρκαγιές, τις πλημμύρες και τις ειδήσεις από παράκτιες περιοχές ανά τον κόσμο που αναγκάζονται σε ερημοποίηση από τη στάθμη του νερού, δεν αποτελεί έκπληξη που όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες στρέφουν το ενδιαφέρον τους στην κλιματική κρίση. Μια χορταστική γεύση από το κύμα της Eco Art ετοιμάζεται για το κοινό μέσα από την έκθεση που έρχεται την άνοιξη στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων.
Σε επιμέλεια της δρ. Θαλάσσιας Οικολογίας Νίνας Φραγκοπούλου, ενός ατόμου που τα τελευταία χρόνια έχει αναλάβει σειρά από πρότζεκτ με στόχο την ευαισθητοποίηση για την κλιματική κρίση μέσω της τέχνης, θα παρουσιαστούν ζωγραφικά έργα από 30 σύγχρονους Έλληνες καλλιτέχνες, όπως οι Μιχάλης Μανουσάκης, Μάριον Ιγγλέση, Σταύρος Μπονάτσος και Τάσος Μισούρας.
Από 27 Μαρτίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης: Cindy Sherman
Εμφανίστηκε με κρότο κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’70, ως μία από τους πρωταγωνιστές του κινήματος Pictures Generation, το οποίο σάρκαζε με χιούμορ την κουλτούρα που διαμόρφωναν τα μέσα ενημέρωσης μέσω της εικόνας. Το εργαλείο της ήταν αυτοπορτρέτα αλλά με την ίδια μεταμορφωμένη σε φανταστικούς χαρακτήρες, και έτσι η Cindy Sherman αναγνωρίστηκε ως πρωτοπόρος δημιουργός στο κομμάτι της αφηγηματικής φωτογραφίας, όσο και της φεμινιστικής κριτικής – μέσα από τις ταυτότητες που υιοθετούσε, έμμεσα και άλλοτε άμεσα, προκαλούσε τα κοινωνικά στερεότυπα.
Για πρώτη φορά στην ιστορία, έργα της διάσημης Αμερικανίδας εικαστικού (και ηθοποιού) έρχονται στην Αθήνα και στο Μέγαρο Σταθάτου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Στο σώμα των φωτογραφιών που θα ταξιδέψουν περιλαμβάνονται τα ρηξικέλευθα και επιδραστικά έργα της σειράς Untitled Film Stills (1977-1980), όπως και έργα από τις σειρές που ακολούθησαν, Rear Screen Projections, Centerfolds και Color Studies – στο σύνολο πάνω από εκατό κομμάτια.
Από την άνοιξη του 2024. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
