Η Κατερίνα Λέχου έβαλε τα πράγματα στη θέση τους για τις παραβιαστικές συμπεριφορές

Η Κατερίνα Λέχου εμφανίστηκε στο The 2night Show με τον Γρηγόρη Αρναούτογλου και η συζήτηση πήγε μοιραία στο θέμα των παραβιαστικών συμπεριφορών που έχουν συγκλονίσει το θέατρο. Η διάσημη πρωταγωνίστρια ήταν, άλλωστε, από εκείνες τις γυναίκες που βγήκαν πρώτες μπροστά.

Δυστυχώς, όμως, τα αυτονόητα θα χρειαστεί να ειπωθούν ξανά και ξανά μέχρι να γίνουν κατανοητά ακόμα και από τους πλέον δύσπιστους αρνητές της νέας πραγματικότητας. Το φάντασμα του «γιατί τώρα;» δεν έχει ακόμα εξαφανιστεί.

Κατερίνα Λέχου: «Χρειάζεται άλλου είδους διαχείριση από ειδικούς»

«Μίλησα και με ανθρώπους που ξέρουν τι σημαίνει απώθηση, τι σημαίνει σβήνω από τη μνήμη μου. Πώς γίνεται κάτι τέτοιο; Κι όμως, γίνεται. Πρέπει να ενημερωθείς, να βρεις τη γνώση, να το ψάξεις. Γιατί άσχετοι είμαστε. Όλοι. Μετά θα είναι πιο εύκολο να δώσεις απάντηση στο “γιατί τώρα”» είπε πρόσφατα η Κατερίνα Λέχου στο The Magazine του News24/7.

Ναι, γίνονται κάποια βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, έχουμε όμως πολύ δρόμο μέχρι να αλλάξει η νοοτροπία. «Θεωρώ ότι είναι ανεπίτρεπτο να προσβάλλεις έναν άνθρωπο, είτε είσαι ο Κάρολος Κουν είτε όχι. Ή να τον υποβάλλεις σε “σαδιστικά τερτίπια” με την πρόφαση να του εκμαιεύσεις μία καλύτερη ερμηνεία. Υπάρχουν άλλοι τρόποι» ανάφερε στον Γρηγόρη Αρναούτογλου τονίζοντας ότι ακόμα τα και τα ιερά τέρατα δεν μπορούν να είναι υπεράνω κριτικής.

Ίσως, άλλωστε, ακριβώς αυτό να είναι ένα από τα βασικά προβλήματα: όταν ένας άντρας θεωρείται κορυφή στον χώρο του και διαθέτει την ανάλογη εξουσία, οι παραβιαστικές συμπεριφορές του γίνονται αποδεκτές. Σαν να πρόκειται για κάποιου είδος δικαίωμα, κάποιο εργασιακό bonus το οποίο δικαιούνται οι πρώτοι των πρώτων. Φυσικά, το πράγμα μπερδεύει ακόμα περισσότερο αν αναλογιστούμε τα ναρκισσιστικά σύνδρομα που κυκλοφορούν ελεύθερα στην κοινωνία: είναι πολύ εύκολο για κάποιον να περάσει τη λεπτή κόκκινη γραμμή όταν θεωρεί μία ανάρμοστη συμπεριφορά αναφαίρετο δικαίωμά του.

Η Κατερίνα Λέχου δε μάσησε τα λόγια της, ούτε το έπαιξε ειδήμονας. Παραδέχτηκε ότι σκέφτηκε πολύ με τον εαυτό της, πως μίλησε με δικηγόρους, συμβουλεύτηκε ανθρώπους πριν πάρει τη μεγάλη απόφαση. «Είναι μία άγνωστη περιοχή» είπε στο The 2night Show, πριν συνεχίσει: «Δεν ξέρεις πως μπορεί να λειτουργήσει αυτό. Γιατί να κάνεις κάτι που δεν έχει νόημα; Μόνο και μόνο για να πληγώσεις τους ανθρώπους γύρω σου και να πληγωθείς και εσύ;».

Έχουμε την τάση να θεωρούμε πολύ εύκολο το coming out όσων έχουν υποστεί παραβιαστικές συμπεριφορές. Δεν αντιλαμβανόμαστε όμως δύο πράγματα: πρώτον, το ρίσκο που παίρνουν να εκτεθούν σε μία κοινωνία που δεν είναι ακόμα έτοιμη να δει κατάματα τα σκοτεινά της μυστικά, και, δεύτερον, το γεγονός ότι πολλές φορές τα θύματα έχουν απωθήσει το συμβάν στο βάθος του μυαλού τους – όχι με τη θέλησή τους, αλλά σαν μία ανακλαστική διαδικασία σε κάτι που τους παραλύει τον ψυχισμό.

«Οι παλιοί είναι αυτής της άποψης: “Τι θέλεις να τα συζητήσεις τώρα αυτά, βρε παιδάκι μου;”. Έτσι έμαθαν, να τα βάζουν κάτω από το χαλί» είπε η Κατερίνα Λέχου δείχνοντας το πριν και το αύριο της ελληνικής κοινωνίας. Για δεκαετίες ολόκληρες αυτές οι συμπεριφορές καλύπτονταν από μία άγραφη omerta. Σήμερα, ίσως για πρώτη φορά, αυτή η omerta σπάει. Φυσικά, η διαδικασία θα πάρει καιρό, αφού ακόμα προσεγγίζουμε το θέμα από λάθος γωνία.

Πιστεύουμε ακόμα ότι η συζήτηση με τους κατ’ επανάληψη θύτες, η νουθεσία ή ακόμα και ένα «σε παρακαλώ σταμάτα» αρκεί και περισσεύει. Σαν να είναι ένα οικογενειακό μυστικό που μπορούμε να το λύσουμε μεταξύ μας. Κάτι που δεν χρειάζεται να μάθει ο κόσμος κατά το αρχαίο ρητό «τα εν οίκω, μη εν δήμω». Ευτυχώς, όμως, κάποιες φωνές όπως αυτές της Κατερίνας Λέχου βάζουν τα πράγματα στη θέση τους.

«Δεν είναι αυτό το θέμα μας» είπε χαρακτηριστικά, όταν ρωτήθηκε αν η ίδια είχε προσπαθήσει να λύσει το πρόβλημα με τον θύτη. «Μιλάμε για πρόσωπα τα οποία έχουν μία επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά. Αυτό σημαίνει ένα μοτίβο συμπεριφοράς. Έτσι, δεν έχει νόημα να τους πεις κάτι. Δεν είναι ότι το έκανε σε μένα και δεν το έκανε αλλού. Υπάρχει σοβαρό θέμα και δε θα ωφελήσει σε τίποτα να το συζητήσω εγώ, εσύ ή κάποιος τρίτος μαζί τους». 

Τι πρέπει, λοιπόν, να γίνει; «Θέλει άλλου είδους διαχείριση: με ειδικούς. Δε λύνεται σε ανθρώπινο επίπεδο». Το ζήτημα των παραβιαστικών συμπεριφορών λύνεται μέσα από τις διεκδικήσεις για τα δικαιώματα, μέσα από θεσμικές και δομικές αλλαγές που θα σφραγίσουν τα όποια νομικά παραθυράκια, αλλά και με την επίβλεψη των ειδικών της ψυχικής υγείας – τόσο για τα θύματα όσο και για τους θύτες.

Μόνο αν παραδεχθούμε ως κοινωνία στο σύνολό της το σοβαρό πρόβλημα, τότε ίσως το λύσουμε μία μέρα. Οι ευχές για τιμωρητικό σεξ στους θύτες αλλά και ο μανιασμένος θόρυβος στο social media δεν είναι η λύση στο πρόβλημα. Ναι, ίσως ο δεύτερος να βοήθησε στην αρχή. Τώρα, όμως, μετά τα λόγια θα πρέπει να υπάρξουν και ουσιαστικές πράξεις. Για να πάμε επιτέλους μπροστά.