«Το βασικό μου πρόβλημα με την ψυχανάλυση είναι ότι ο κύκλος μου δεν κάνει»
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, οι αναγνώστες του OneΜan συζητούν τη δική τους πορεία στην ψυχοθεραπεία, από τις αμφιβολίες και την αμηχανία της πρώτης φοράς, μέχρι την προσωπική αλλαγή.
- 10 ΟΚΤ 2025
Η ψυχική υγεία, παρά τις συνεχείς προσπάθειες για την αποδόμηση των ταμπού, παραμένει ένα από τα πιο παραμελημένα θέματα στην καθημερινότητά μας. Κι όμως, η αλήθεια είναι πως όλοι μας, κάποια στιγμή, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με καταστάσεις που απαιτούν φροντίδα και υποστήριξη.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας έρχεται φέτος να μας θυμίσει ότι η ψυχολογική ευημερία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική μας υγεία και συχνά, η πρώτη επαφή με έναν ψυχολόγο είναι το πιο δύσκολο αλλά και το πιο καθοριστικό βήμα. Για πολλούς, η πρώτη φορά στον ψυχολόγο μοιάζει με μια συναισθηματική πρόκληση, γεμάτη φόβους και αβεβαιότητες.
«Τι θα συμβεί στην πρώτη συνεδρία;», «Θα καταλάβουν τι πραγματικά με απασχολεί;», «Θα με θεωρήσουν ασθενή ή απλά πελάτη;». Αυτές είναι μερικές από τις ερωτήσεις που θα περάσουν από το μυαλό και των πιο αποφασισμένων. Πόσο εύκολο όμως, είναι να αφήσουμε πίσω τις κοινωνικές προκαταλήψεις και να ζητήσουμε βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε;
Ο ψυχοθεραπευτής Αναστάσης Σπηλιάδης, εξηγεί πως, «Δεν είναι απαραίτητο να ξεπεράσει κανείς την αμηχανία της επίσκεψης σε έναν ψυχοθεραπευτή. Είναι σημαντικό να την αναγνωρίσει. Η αμηχανία είναι λογική, εφόσον πάει να συναντήσει έναν άνθρωπο που δε γνωρίζει με σκοπό να μοιραστεί σκέψεις και συναισθήματα που συχνά δεν έχει μοιραστεί με άλλους».
Συνεχίζει λέγοντας ότι, «Στην Ελλάδα, η άδεια ψυχολόγου δίνεται μετά από μόνο ένα βασικό πτυχίο ψυχολογίας, όπου δεν υπάρχει καμία εξειδίκευση ψυχοθεραπευτική, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα για άτομα που ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία. Οι περισσότεροι δε γνωρίζουν ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ψυχοθεραπείας και ότι υπάρχει διαφορετική τεκμηρίωση ανάλογα με τα ζητήματα ή δυσκολίες που αντιμετωπίζει το εκάστοτε άτομο. Είναι σημαντικό ο κάθε ενδιαφερόμενος να ρωτάει τόσο για την εκπαίδευση/εξειδίκευση όσο και για την κλινική εμπειρία που έχει ο κάθε ειδικός/η».
Όσο για την πρώτη συνεδρία, τονίζει πως, «Είναι αναγνωριστική και δίνει τη δυνατότητα να καταλάβει ο ειδικός τι είναι αυτό που οδήγησε το άτομο να αιτηθεί ψυχοθεραπείας τη δεδομένη στιγμή, όπως και το να γνωρίσει ποιον/α έχει απέναντί του.
Αντίστοιχα έχει το δικαίωμα και το εκάστοτε άτομο να κάνει ερωτήσεις στον ψυχοθεραπευτή που σχετίζονται με τον τρόπο που δουλεύει. Αυτό που λέω πάντα σε γνωστούς που θέλουν να ξεκινήσουν συνεδρίες είναι να σκεφτούν προηγουμένως “πώς θα ξέρω ότι ο συγκεκριμένος ειδικός που θα πάω μου ταιριάζει;”, “Τι είναι σημαντικό για εμένα σε μια πρώτη επαφή σε ένα τέτοιο πλαίσιο;”, “Πώς ξέρω ότι αισθάνομαι ασφαλής να μοιραστώ σκέψεις και συναισθήματα;”».
Σε αυτό το ρεπορτάζ, οι αναγνώστες του OneMan συζητούν τη δική τους πορεία στην ψυχοθεραπεία, από τις αμφιβολίες και την αμηχανία της πρώτης φοράς, μέχρι την προσωπική αλλαγή.
«Ξεκίνησα ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία πριν 4 χρόνια περίπου. Το σκεφτόμουν αρκετούς μήνες πριν το κάνω και αυτό βοήθησε πολύ στην απόφαση. Αφορμή νομίζω ήταν μια όχι ευχάριστη σχέση που είχα τότε και ο χωρισμός μου.
Έχω την ίδια ψυχαναλύτρια από τότε. Δεν έχω νιώσει την ανάγκη να αλλάξω αν και ξέρω ότι έχει σημασία το φύλο του θεραπευτή σου, οπότε ίσως στο μέλλον να θελήσω να δω πως είναι και με άντρα θεραπευτή.
Την πρώτη φορά που δεν ήξερα τι ήθελα να πω, οπότε πήγα και έκλαιγα και θυμάμαι η ψυχαναλύτρια μού μου έδωσε χαρτομάντιλα, το βρήκα πολύ συμπονετικό. Ποιος μας δίνει χαρτομάντιλα όταν κλαίμε; Συνήθως μας λένε έλα μωρέ μην κλαις.
Ε μετά μίλαγα, μίλαγα, μίλαγα. Ας πούμε ότι κάνω μια “δύσκολη” μορφή ψυχανάλυσης, Λακανική λέγεται και λειτουργεί με τομές, δηλαδή όποτε ειπωθεί κάτι πολύ σημαντικό σταματάει η θεραπεία και τα λέμε την επόμενη εβδομάδα. Ναι, αυτό σημαίνει ότι έχω φύγει και στα 10 λεπτά. Δε με πειράζει όμως, δε θέλω να λέω τα κλασικά ότι είναι το καλύτερο πράγμα που έχω κάνει για μένα κτλ, που είναι δηλαδή αλλά δε φτάνει.
Ο καθένας βρίσκει τον δικό του θεραπευτικό δρόμο. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι πως η ψυχοθεραπεία, τουλάχιστον στη μορφή που την έχω γνωρίσει εγώ, δε θα σε σώσει ούτε θα σου πει τι να κάνεις ή πώς να μην πληγώνεσαι. Βασικά δε θα σου πει τίποτα. Μπορεί όμως να σου ηρεμήσει κάποια πολύ σημαντικά κομμάτια σου και οι μέρες να κυλάνε κάπως καλύτερα.
Εμένα το βασικό μου πρόβλημα με την ψυχανάλυση είναι ότι ο κύκλος μου δεν κάνει. Αστειεύομαι αλλά μεταξύ σοβαρού κι αστείου πάντα. Τελοσπάντων, θα έλεγα σε όποιον με ρωτούσε ότι ναι να το κάνει, να το δοκιμάσει. Εγώ δεν το αλλάζω και όποτε σκέφτομαι ότι τώρα θα ήθελα ένα διάλειμμα πάντα κάτι γίνεται και στη ζωή και νιώθω ευγνώμων για αυτή την ημέρα της εβδομάδας που έχω ψυ». – Ελένη, 30 ετών
«Πήγα πρώτη φορά στα 18, όταν ήμουν πρωτοετής φοιτητής. Από την αρχή εκείνου του χρόνου έκανα γερμανικά στο σπίτι και συζητούσα αρκετά με την καθηγήτριά μου για θέματα που με απασχολούσαν. Εκείνη, θεωρώντας πως οι σκέψεις μου έπρεπε να μπουν σε μία σειρά από έναν έξυπνο και ικανό άνθρωπο, μου μίλησε για τον δικό της ψυχοθεραπευτή και με έπεισε για μία συνάντηση μαζί του.
Πολύ γενικά, από τις πανελλήνιες και μετά άλλαξε η διάθεσή μου. Η πίεση εκείνης της περιόδου έφερε στην επιφάνεια πράγματα που αγνοούσα. Πιο συγκεκριμένα, συνειδητοποίησα πως κάποιες ομοφυλοφιλικές προδιαθέσεις που είχα στο Λύκειο είχαν γίνει full time πραγματικότητα: ήξερα πλέον ότι τα αγόρια δε με ενδιέφεραν μόνο πειραματικά/σεξουαλικά, αλλά και ρομαντικά, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούσα πλέον να το αγνοώ -έπρεπε να το εκπληρώσω.
Αυτή η νέα συνθήκη με τρόμαζε, μολονότι τότε είχε ξεκινήσει και η πρώτη μου μεγάλη σχέση και αυτό ήταν κάπως παρηγορητικό στο χάος και το σκοτάδι της συνειδητοποίησης του “μάλλον είμαι γκέι”. Από την πρώτη κιόλας συνάντηση, μπήκα στο ψητό και άρχισα να συναντάω τον ψυχοθεραπευτή μου για 2 χρόνια κάθε εβδομάδα.
Φυσικά, δε στρέφονταν όλα γύρω από τη σεξουαλικότητα, καθώς οι ανθρώπινες σχέσεις που είχα, τα άγχη για την υγεία και τη σταδιοδρομία μου καταλάμβαναν πολύ χώρο στο μυαλό μου. Από ένα σημείο και μετά, η “επικαιρότητα” της ζωής σου ορίζει και τη θεματολογία των συζητήσεών σου στη θεραπεία. Και αν έχεις όρεξη να ανακαλύψεις τον εαυτό σου, δε στερεύεις ποτέ από έμπνευση, αφού και κάτι πολύ μικρό είναι η κατάλληλη αφορμή για να βουτήξεις στο παρελθόν και να “ενώσεις το παζλ” του “γιατί κατέληξα να νιώθω έτσι, γιατί αντιδράω έτσι, γιατί φοβάμαι για αυτό;”.
Είναι από τις καλύτερες αποφάσεις που έχω πάρει ποτέ. Η σχέση μου με αυτόν τον άνθρωπο έφτασε σε ένα τέλμα μετά από δύο χρόνια και απείχα από την ψυχοθεραπεία για 1 χρόνο, όταν και στα 21 μου πλέον συνάντησα έναν άλλον ψυχοθεραπευτή, με τον οποίο συναντιόμαστε μέχρι σήμερα που είμαι 27 (με μερικά διαλείμματα). Σκοτάδι και χάος υπάρχει ακόμα, αλλά είμαι ευγνώμων για τα εργαλεία που έχω αναπτύξει χάρη στη σωστή καθοδήγηση.
Αν μη τι άλλο, είναι αναγκαίο να μιλάς όσο πιο συχνά μπορείς με έναν αμερόληπτο ακροατή, που πληρώνεται για να σε οδηγήσει διακριτικά στα σωστά (μάλλον) μονοπάτια. Θέλει όμως χρόνο. Το breakthrough αργεί να έρθει». – Μιχάλης, 27 ετών
«Ξεκίνησα ψυχοθεραπεία το 2019 γιατί δεν ένιωθα ο εαυτός μου. Είχα αρκετή ένταση, ένιωθα ότι κινούμαι “στον αυτόματο” και γενικά ένιωθα μια ανηδονία.
Θυμάμαι όταν είχα πάρει τηλέφωνο για να κλείσω ραντεβού και με είχε ρωτήσει ο ψυχολόγος ποιος είναι ο λόγος της επίσκεψης, δεν ήξερα τι να απαντήσω, τι μου έφταιγε. Ήμουν πολύ τυχερή στην επιλογή ειδικού (την οποία έκανα εντελώς τυχαία), ένιωσα από την πρώτη επίσκεψη οικεία και είναι ένας άνθρωπος υπέροχος.
Ωστόσο, στις πρώτες συνεδρίες ήμουν κάπως επιφυλακτική γιατί ξεκίνησαν να αποδομούνται πολλές ιδέες, συμπεριφορές, πεποιθήσεις μου (οριακά βίωσα μια κρίση ταυτότητας). 6 χρόνια σχεδόν μετά είμαι ευγνώμων που ξεκίνησα τότε ψυχοθεραπεία και πλέον νιώθω ο εαυτός μου, χαρούμενη, ήρεμη, με περισσότερη αυτοπεποίθηση, ικανοποιημένη με τις επιλογές μου και έχω ειλικρινείς σχέσεις.
Θα μπορούσα να πω άλλα τόσα γιατί στη δική μου περίπτωση βίωσα σημαντικές αλλαγές. Θα συνεχίσω να πηγαίνω για όσο νιώθω καλά μέσα σε αυτό, εξάλλου δεν είναι λίγες οι φορές που έχω επιλέξει να πάω στη συνεδρία αντί να ξεκουραστώ ή να πιω έναν καφέ». – Ιωάννα, 34 ετών
«Η περίπτωση μου είναι και κάπως ιδιάζουσα. Έπρεπε να είχα ξεκινήσει νωρίτερα; Σαφώς! Θα ήταν ακόμα καλύτερα, αν είχαν μπει σε αυτήν τη διαδικασία οι γονείς μου; Ω, ναι! Αλλά, άλλες εποχές, άλλα εφόδια είχαν οι άνθρωποι, άλλη ταμπέλα είχε η ψυχοθεραπεία.
Και αφού το παρελθόν δεν αλλάζει, αποφάσισα να αναλάβω τις ευθύνες απέναντι στον εαυτό μου και να αλλάξω το μελλοντικό μου φορτίο.
Για να ξεκαθαρίσω τα πράγματα, πάσχω από καταθλιπτική συμπεριφορά και αυτοκτονικό ιδεασμό από τα περίπου δέκα μου. Μέχρι τα 32 ζούσα χωρίς θεραπεία, και απλά δε ζούσα ουσιαστικά. Μέχρι που αντιλήφθηκα, πως όλο αυτό το ψυχικό σκοτάδι άρχισε να ενσωματώνεται. Το σώμα μου το ίδιο ήτανε εξαρτημένο πια από αυτό το σκοτάδι.
Ξεκίνησα θεραπεία αρχικά σε δημόσιο φορέα, και έμεινα απολύτως ικανοποιημένη. Κάθε φορά που τελείωνε μια θεραπεία, αναρωτιόμουν, πώς θεραπεύομαι, ενώ απλά μιλάω. «Και σιγά τις παρεμβάσεις που κάνει», έλεγα.
Και όμως, η συμπεριφορά μου άλλαζε κάθε μέρα. Και συνεχίζει να αλλάζει. Κάθε μέρα, αισθάνομαι όλο και πιο κοντά και όλο και πιο ουσιαστικά σε εμένα και στους γύρω μου. Φυσικά, θα συνεχίσω να πηγαίνω. Είναι σαν προσωπικό σχολείο.
Συνεχώς μαθαίνεις και ανακαλύπτεις. Μου άρεσε πάντα να εξερευνώ, να εμβαθύνω και να λύνω μυστήρια, ακόμα και αν οι απαντήσεις πολλές φορές ήταν μπροστά στα μάτια μου». – Αλεξία, 34 ετών
«Ο λόγος που ξεκίνησα ήταν γιατί για καιρό ένιωθα κενή μέσα μου, δηλαδή δεν μπορούσα να χαρώ ή να γελάσω. Είχα μόλις γίνει μητέρα και ένιωθα συνεχώς πως ήμουν σε survival mode και ειδικά τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν πάω ξυπνούσα κάθε πρωί και έκλαιγα χωρίς να έχει συμβεί κάτι.
Φοβήθηκα μήπως έχω κατάθλιψη οπότε τότε ταρακουνήθηκα και πήγα. Η πρώτη επαφή ήταν πολύ θετική για εμένα καθώς η ψυχολόγος μου με έκανε να νιώσω άνετα και ένιωθα μετά από καιρό πως πραγματικά κάποιος με ακούει. Αυτός είναι ο λόγος που συνέχισα και συνεχίζω και θα συνεχίσω στο μέλλον.
Γενικά από όταν πήγα αισθάνομαι πως έχω κάποιον να πω όσα σκέφτομαι χωρίς να με κρίνει. Αμέσως μετά την πρώτη φορά ένιωσα να ηρεμώ μέσα μου, να μου φεύγουν σιγά-σιγά τα νεύρα. Μπορώ με τη βοήθεια της να βλέπω μια κατάσταση χωρίς να εμπλέκομαι συναισθηματικά και να καταλαβαίνω καλύτερα πράγματα για τον εαυτό μου.
Επίσης, μπορώ να πω πως νιώθω λιγότερες ενοχές σε διάφορους τομείς, ειδικά όσο αφορά το people pleasing που έχω». – Αριστέα, 29 ετών
«Δε θυμάμαι αν ήταν το 2016 ή το 2017 όταν ξεκίνησα, αλλά θυμάμαι σίγουρα το πρώτο τηλεφώνημα που έκανα. “Ξέρετε δεν το έχω ξανακάνει” ή κάτι παρόμοιο τέλοσπαντων βγήκε από το στόμα μου.
Παρόλο που είχα άγχος μέχρι να φτάσω, όταν άνοιξε η πόρτα εμφανίστηκε μπροστά μου ένας άντρας με εντελώς “αντισυμβατικό” παρουσιαστικό από αυτό που περίμενα, δεδομένου ότι είναι ψυχίατρος. Το χαμόγελό του με έκανε να αισθανθώ πολύ άνετα και αυτή η πρώτη ώρα κύλησε τόσο γρήγορα που όταν μου είπε “Αυτά Κατερίνα, θα τα πούμε την επόμενη φορά” είχα χάσει την αίσθηση του χρόνου.
Το αίτημα που με οδήγησε να ξεκινήσω ψυχοθεραπεία ήταν μία εντελώς προβληματική σχέση, που δεν ήταν καθόλου ξεκάθαρη.
Πλέον οι συνεδρίες μας γίνονται αραιά και πού, έχω κατακτήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό να λέω ό,τι νιώθω και σκέφτομαι και αυτό οφείλεται στον κύριο Σ. Αυτές οι μη συστηματικές συναντήσεις μας περιλαμβάνουν θέματα ποικίλης ύλης, μου αρέσει να θέτω ζητήματα κοινωνικά, να βλέπω τον εαυτό μου ως κομμάτι του συνόλου και να μη μένουμε στα αμιγώς προσωπικά.
Θα έλεγα ότι οι συναντήσεις μας είναι σαν να κοιτάζομαι σε έναν καθρέφτη που βλέπει μέσα σε εμένα. Δεν το έχω πάντα ανάγκη, αλλά σίγουρα με βοηθάει να κατανοώ, να αποδέχομαι, να βελτιώνω κομμάτια του εαυτού μου και τελικά να εξελίσσομαι. Το πρόβλημα είναι όταν αρνούνται βέβαια να εξελιχθούν οι γύρω σου». – Κατερίνα, 41 ετών
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις