© Patrick Semansky / AP
EXPLAINED

Γιατί ο Mr. ChatGPT κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την τεχνητή νοημοσύνη

Τα μέτρα που πρότεινε στο αμερικανικό Κογκρέσο ο Sam Altman για να μην εκτροχιαστεί η κατάσταση με την τεχνητή νοημοσύνη και η κακόβουλη χρήση της μείνει ανεξέλεγκτη.

Στην αρχή, όλα φάνηκαν χαρούμενα και αθώα σχετικά με το AI, με την έκπληξη του πρωτόγνωρου: ένα αόρατο χέρι που γράφει και «σκέφτεται» ακούραστα, πετάγοντας εδώ και εκεί γκάφες, μια εικόνα του Πάπα Φραγκίσκου πιο thug-life από ποτέ με φουσκωτό μπουφάν Balenciaga, τραγούδια που γράφονται σε στυλ Nick Cave αλλά καταλήγουν σε παρωδία.

Ωστόσο, τα παραδείγματα αυτά δεν είναι παρά μια ελάχιστη γεύση από τον «θαυμαστό καινούργιο κόσμο» που πρόκειται να ζήσουμε τα προσεχή χρόνια, παρέα με την τεχνητή νοημοσύνη, μια επανάσταση στον ρου της ιστορίας που λέγεται ότι αναλογεί σε εκείνη του web 2.0 είτε και εκείνη της ανακάλυψης του τροχού.

Και όπως συνέβη με κάθε τέτοιο κτήμα που ήρθε στα χέρια της ανθρωπότητας, δεν υπάρχουν προκαθορισμένες λειτουργίες χρήσης, ούτε προκαθορισμένοι σκοποί – το ίντερνετ έφερε κοντά ανθρώπους από διαφορετικά μήκη και πλάτη του πλανήτη, αλλά την ίδια στιγμή διέδωσε και το revenge porn.

Ακόμη και εν τάχει, πανεύκολα συμπληρώνεται λίστα με αντίστοιχα δόλιες, εγκληματικές και επικίνδυνες χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης: διασπορά ψευδών ειδήσεων (με οπτικοακουστικά «ντοκουμέντα»), διαμόρφωση κοινής γνώσης με generated προφίλ στα social media και κατασκευή εκβιαστικού πορνογραφικού υλικού με ένα κλικ.

Γι΄αυτό, δε χρειάζεται να εκλάβουμε σαν τρομολαγνεία την προειδοποίηση του Sam Altman, παρά σαν τη λογικότερη αντίδραση αυτή τη χρονική στιγμή: Ο CEO και «ψυχή» της εταιρείας Open AI (στην οποία κατά βάση χρεώνεται το hype για την τεχνητή νοημοσύνη, λόγω των εργαλείων όπως το ChatGPT και το DALL·E) έδωσε για πρώτη φορά κατάθεση στο αμερικανικό Κογκρέσο, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την επείγουσα ανάγκη θέσπισης νομικού πλαισίου.

«Τη βάψαμε αν πάει κάτι λάθος», ανέφερε σε ελεύθερη μετάφραση. «Πρέπει να δράσουμε από κοινού με την κυβέρνηση ώστε να προλάβουμε αυτό το ενδεχόμενο».

Τι πρότεινε ο Sam Altman για το AI

«Ίσως γίνει αιτία να καταργηθούν κάποιες θέσεις εργασίας, αλλά θα δημιουργήσει πολλές άλλες νέες», ανέφερε στην τοποθέτησή του, επάνω στο μεγαλύτερο μάλλον άγχος που έχει εγείρει η τεχνητή νοημοσύνη. Ταυτόχρονα, ανοίγονται καινούργιες λύσεις στα πιο απειλητικά προβλήματα του σήμερα, όπως η κλιματική αλλαγή και ο καρκίνος. Αλλά δεθα μπορούσε, όπως εξήγησε, να αφεθεί αυτή η πορεία ανεξέλεγκτη, διότι είναι βέβαιο πως θα εκτροχιαστεί.

Σύμφωνα με την πρόταση που κατέθεσε, πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή μια σειρά κανονισμών. Ανάμεσα σε αυτούς και μια νέα κυβερνητική υπηρεσία, που να είναι επιφορτισμένη αποκλειστικά και μόνο με τη διαμόρφωση ρυθμιστικού πλαισίου για τα «μηχανήματα» τεχνητής νοημοσύνης, όπως και την επιτήρηση αυτών.

Πρότεινε επίσης οι αρμόδιοι επί του θέματος εμπειρογνώμονες να έχουν δυνατότητα διεξαγωγής ανεξάρτητων ελέγχων, δοκιμάζοντας τα μοντέλα. Έτσι, θα είναι σε θέση να κρίνουν εάν επιφυλάσσουν επικίνδυνες εκπλήξεις κατά τη διανομή τους, οπότε και θα πρέπει να αποσύρονται.

Η πρόταση χαιρετίστηκε θετικά από τους νομοθέτες και των δύο κομμάτων, πράγμα που στην ουσία –για να είμαστε ειλικρινείς– δεν αποτελεί επιλογή, αλλά ανάγκη: από πλευράς του, άλλωστε, ο Sam Altman ξεκαθάρισε ότι η εταιρεία του δεν πρόκειται να ανακόψει την πορεία εξέλιξης των εργαλείων της, παρά τους εμφανείς κινδύνους. Είναι δουλειά της Πολιτείας να βάλει όρια στους τρόπους χρήσεις.

Να αναφέρουμε ότι ανάλογη συζήτηση έχει ξεσπάσει στα εδάφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το λεγόμενο EU AI Act, μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου με οριζόντια ισχύ που μέλλει να ταξινομεί κάθε εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης σε μια κλίμακα επικινδυνότητας, επιτρέποντας ή όχι τη χρήση του.